Gedragsbioloog Patrick van Veen: investeer in je relaties!

Gedragsbioloog Patrick van Veen bestudeert het gedrag van mensen en apen. Op Bibliotheekplaza 2020 sprak hij over ons sociaal oergedrag, oftewel de 'apenstreken' die we op de werkvloer vertonen. Probiblio's relatiemanager Stefan Hoegen keek en luisterde online aandachtig mee. "Investeren in relaties en het kweken van vertrouwen zijn basisvoorwaarden voor een goede samenwerking!"

"Waarom vlooien apen?" Volgens bioloog Patrick van Veen van Apemanagement is dit geritualiseerd gedrag dat is te vergelijken met mensen die elkaar een hand geven. Het is bedoeld om vertrouwen te kweken.

Patrick houdt een fascinerend betoog waarin hij zich afvraagt wat de basale voorwaarden voor een goede samenwerking zijn. Hij doet dit door een vergelijking te maken tussen apen en mensen. Hoe komen apen tot samenwerking?

Bij gorilla’s is er volgens Patrick nooit onenigheid over de vraag wie de baas is: de alfa-aap. Hij is de autoritaire leider van de groep die de weg wijst en beslissingen neemt. In complexe mensensamenlevingen is dit meestal niet de juiste route. Alleen in een crisissituatie zullen veel mensen zich volgens Patrick comfortabel voelen bij een sterke leider: Rutte mag wat hem betreft meer leiderschap tonen.

Bij gorilla’s is er nooit onenigheid over wie de baas is. De alfa-aap is de autoritaire leider die de groep de weg wijst en beslissingen neemt. In complexe mensensamenlevingen is dit meestal niet de juiste route.

Bij bonobo’s zijn juist de vrouwen de baas. Bonobo’s leven in wisselende groepen, waardoor periodiek in nieuwe coalities snel vertrouwen gekweekt moet worden. Vrouwtjesapen zijn daar beter in. 

In tegenstelling tot de meeste apensoorten maken mensen permanent deel uit van tal van sociale groepen waarin zij steeds een andere rol en functie vervullen: familie, vrienden, collega’s en maatschappelijke organisaties. Elke situatie is anders en vergt specifieke manieren van leiderschap en samenwerking.

Basisvoorwaarden voor een goede samenwerking zijn: out-of-the-box denken (nieuwkomers zijn hier vaak beter in); gebruikmaken van elkaars expertise en vooral: investeren in relaties en het kweken van vertrouwen. 'Vlooien' dus!

Patrick van Veen op Bibliotheekplaza 2020. Bekijk en lees het hele verslag >>