Interview Ankie Kesseler: 'Het Lerend Netwerk brengt collegialiteit voor het leven'

Ankie Kesseler is directeur-bestuurder van Bibliotheek AanZet. Begin 2020 startte zij met het Lerend Netwerk, het leiderschapsprogramma voor én door bibliotheekdirecteuren. Het programma is voor de SPN ontwikkeld door Cubiss, Probiblio en Rijnbrink in samenwerking met De Baak, met als doel het delen van kennis, deskundigheid en ervaring rond complexe strategische vraagstukken in de branche. De deelnemers geven zelf invulling aan het programma en brengen eigen lokale vraagstukken in. Wij spraken met Ankie over haar ervaringen en wat het netwerk haar brengt.

Wat was voor jou de reden om deel te nemen aan het Lerend Netwerk?

'Iedereen, en dus ook elke directeur moet met regelmaat trainingen met anderen doen. Goed om naar jezelf te kijken en uit je dagelijkse hectiek te stappen. Om vervolgens met de opgedane inzichten, zowel over eigen functioneren als over de uitdagingen waar onze organisatie voor staat, een bijdrage te leveren.'

'De vraag was of ik dit branchegerelateerd wilde doen, met andere directeuren uit het bibliotheeknetwerk. Van een oud deelnemer hoorde ik dat het leuk is het met elkaar te doen en te maken. Dat heeft uiteindelijk goed uitgepakt.'

Hoe heb je het programma ervaren?

'De combinatie met de andere deelnemers, de begeleiders van de Baak en de POI’s was erg interessant. Het was een leuke club van mensen die veel aan elkaar hebben gehad. De groep was open en eerlijk. We waren ons er van bewust dat we anders  zijn maar dat iedereen elkaar iets te geven had.'

'Het Lerend netwerk is ook een aanpak die qua werk te overzien is, het past in je overige werkzaamheden. Het programma zelf samenstellen was wel even zoeken. Daarin werden we goed begeleid door de coach van de Baak. Ze bewoog moeiteloos mee als het traject een andere wending nam. Bovendien spoorde ze met haar feedback onze groep aan om vanuit een ander perspectief naar organisatieveranderingen te kijken en vandaaruit naar onze eigen rol.'

'Covid was wel erg storend. Ontmoeting en intervisie zijn moeilijk via Teams. Zodra het weer kon heb ik doorgezet om elkaar fysiek te ontmoeten.'

Een onderdeel van het traject was het samenspel tussen de eerste en tweede lichting. Heeft dit plaatsgevonden?

'Nee. Het zal grotendeels met corona te maken hebben dat dit soort doelen verloren zijn gaan. Misschien is het ook niet erg. Samen met de groep ontwikkel je een bepaalde, open manier van jezelf kunnen zijn en deel je een gezamenlijke ontwikkeling.'

Een ander onderdeel was bijdragen aan de transitie van de bibliotheekbranche. Welke beweging heeft het Lerend Netwerk volgens jou teweeg gebracht tot nu toe?

'Iedereen van deze lichting kan ik zonder drempels benaderen om vragen te stellen. Je hebt ‘collegialiteit voor het leven’ opgebouwd met collega’s van verschillende leeftijden en achtergronden. Dat is heel waardevol. Ik weet nu dat er in de branche collega’s zijn die je altijd een eerlijk antwoord of oprechte reactie zullen geven.'

'Tijdens de verbindingsdag kijken we welke stappen we vanuit het Lerend netwerk in de branche kunnen zetten. Ik zit nu ook in het VOB-bestuur, net als een andere deelnemer uit het Lerend Netwerk. Je merkt dat wij een andere houding inbrengen in het platform. Zoals meer aandacht geven voor professionalisering, publiek leiderschap, kennis delen, in gesprek blijven en bewuster omgaan met veranderingen in de samenleving. Dit gaat natuurlijk wel effect hebben, maar het is nog de vraag of en hoe het een katalysator kan zijn voor de hele branche. Als straks wellicht een derde groep directeuren dit traject volgt, heeft dat op den duur effect, al gaat het dan niet heel snel.'

Zouden alle directeuren dit traject moeten doen?

'Je moet het doen als het bij je past. Ik vind dat iedereen in deze functie af en toe zichzelf door de mangel moet halen. Binnen je rol en functioneren de grenzen opzoeken, om optimaal bij te kunnen dragen aan de ontwikkeling van je organisatie. Dat ben je aan jezelf verplicht en komt de hele branche uiteindelijk ten goede. Bij de functie van directeur past een bepaalde nederigheid. Als je niet uitkijkt blijf je in je ivoren toren. In onze branche spreken we van een Leven lang leren en stellen we de mens centraal. Dit moet je ook op jezelf toepassen. Dat vind ik zo mooi aan het initiatief uit de branche voor het Lerend Netwerk traject; ‘practice what you preach’.'

Is dit ‘nieuw leiderschap’?

'In de 35 jaar dat ik in de bibliotheekbranche werk heb ik de manier van leiding geven zien veranderen. Van een branche waarin macht een belangrijke manier was om zaken gedaan te krijgen, naar een branche waarin meer wordt samengewerkt en naar elkaar geluisterd. Het Lerend Netwerk heeft me laten zien hoe leiderschap ook kan zijn, dat je je boodschap ook overtuigend kunt brengen door op een andere manier te communiceren. Door een meer positieve benadering te gebruiken, door haarfijn problemen te benoemen en uit te leggen, en door te denken in mogelijkheden. En, dit is niet nieuw, om samen te werken moet je met elkaar in gesprek gaan. Pas als je iets van je eigen doelen prijsgeeft, kun je een gezamenlijk doel bereiken.'

Wat kun je andere bibliotheekdirecteuren en -bestuurders meegeven die deelname overwegen?

'Als je overweegt opnieuw tijd aan jezelf te spenderen, is deze lerende netwerkvorm echt de moeite waard. Je moet wel een open einde aankunnen, want het einde moet je samen maken.'

Meer informatie

De komende maanden evalueren de projectleiders samen met de SPN het Lerend Netwerk en ontwerpen we binnen de context van de netwerkagenda een vervolg op het leiderschapsprogramma. Heb je vragen? Neem contact op met HR-adviseur Maaike Verhoeven, 06 36 22 33 99.