Interview Daphne Janson: 'Het Lerend Netwerk houdt je een spiegel voor'

Daphne Janson is directeur-bestuurder van Bibliotheek Amstelveen. Begin 2020 startte zij met het Lerend Netwerk, het leiderschapsprogramma voor én door bibliotheekdirecteuren. Het programma is voor de SPN ontwikkeld door Cubiss, Probiblio en Rijnbrink in samenwerking met De Baak, met als doel het delen van kennis, deskundigheid en ervaring rond complexe strategische vraagstukken in de branche. De deelnemers geven zelf invulling aan het programma en brengen eigen lokale vraagstukken in. Wij spraken met Daphne over haar ervaringen en wat het netwerk haar brengt.

Wat was voor jou de reden om deel te nemen aan het Lerend Netwerk?

'Het Lerend netwerk kwam op het juiste moment langs. Ik was toe aan iets nieuws en ik was nieuwsgierig naar de ervaringen in andere bibliotheken. Ik ben ervan overtuigd dat je je moet blijven ontwikkelen door elke paar jaar een training of leiderschapsprogramma te volgen. De opzet van het Lerend Netwerk, leren van collega’s uit de branche, sprak mij aan. Je komt elkaar als directeuren veel tegen in verschillende settings, maar nu kreeg je de kans om dat contact te verdiepen.'

Hoe ervaarde je het feit dat je het programma zelf samenstelt?

'Het samenstellen is erg leuk en heeft een enorme extra waarde. Want je zit zelf aan de knoppen. We konden de inhoud afstemmen op de behoefte van de groep. Tegelijkertijd vereist het traject van de groep een grote eigen verantwoordelijkheid en discipline om ervoor te zorgen dat er iets gebeurde en dat het kwaliteit had.'

'Ik denk dat een volgende groep baat heeft bij iets meer structuur, door meer huiswerk, meer actie en minder praten. Maar het is goed mogelijk dat sommige van deze behoeften voortkomen uit het feit dat deze editie door corona een langgerekt traject was en afspraken continu werden geannuleerd of verplaatst.'

Wat brengt dit programma je op persoonlijk vlak?

'Ik ben me meer bewust geworden van mijn eigen handelen. Je wordt als het ware een spiegel voorgehouden, door zelfreflectie, door de feedback die je ophaalt uit de organisatie en ook door de feedback uit de groep. Je moet bij jezelf te raden wat je doet en waarom je doet wat je doet. In het programma heb je de tijd voor deze reflectie. Als we niet oppassen werken we in de waan van de dag. Het was mooi om met elkaar boven die dagelijkse waan uit te stijgen en te kijken wat er in de wereld gebeurt en hoe jij daarin acteert.'

Welke inzichten heeft het Lerend netwerk voor jouw functie opgeleverd en waar kon je direct mee aan de slag in de dagelijkse praktijk?

'Dit zit eveneens op het bewustzijn wat ik hiervoor noemde. In onze functie als bibliotheekdirecteur is er continu veel verandering en beweging. Het is belangrijk om de goede balans te bewaken. Zowel je bewust te zijn van je eigen balans - waar zit mijn energie en waar niet - als de balans te bewaren tussen aandacht besteden aan de interne en externe organisatie. Ik maak nu bewustere keuzes, waar besteed ik mijn tijd en energie aan? En waar stop ik mee, of wat laat ik helemaal los?'

Het traject heeft ook als doel bij te dragen aan de transitie van de bibliotheekbranche. Welke bewegingen heeft het Lerend Netwerk volgens jou teweeg gebracht tot nu toe?

'Wat het volgens mij gebracht heeft, is meer verbinding. Het is goed om elkaar beter te kennen om vervolgens de gezamenlijke energie op vernieuwing te zetten. Als je elkaar kent heb je minder woorden nodig om elkaar te begrijpen. Deze tijd vraagt om nieuwe verbindingen. Het is niet alleen jij met je lokale bibliotheek en gemeente. We moeten ons realiseren dat we deel zijn van een groter netwerk en samen proberen het maximale uit het netwerk te halen. Door de netwerkagenda is dit een beweging die door ons netwerk als geheel gaande is: verbinding zoeken waar dat waarde oplevert. Overigens zonder dat de verbinding een doel op zich wordt.'

'Met onze groep hebben we nog een verbindingsdag gepland en de lijntjes zijn kort, dus je neemt makkelijk nog eens contact op. Daarnaast zijn er binnen de branche koersgroepen waarin de uitdagingen worden uitgewerkt. Het is belangrijk om de evaluaties van de eerste en tweede lichting van het Lerend Netwerk tegen het licht te houden en te kijken welke lessen hieruit getrokken kunnen worden.'

Wat kun je andere bibliotheekdirecteuren en -bestuurders meegeven?

'De herkenning van de dagelijkse worsteling doet goed. Elke directeur heeft daarmee te maken en dat is heerlijk relativerend. Daarnaast is het goed om elkaar te inspireren en van elkaar te leren hoe je kunt doorontwikkelen in een complexe organisatie. Een bibliotheekorganisatie zit nu eenmaal niet eenvoudig in elkaar. We verkopen niet één product, maar verschillende diensten, aan meerdere doelgroepen, met meerdere stakeholders en samenwerkingspartners. Dan zijn er veel kansen en bedreigingen tegelijkertijd. Er is continue doorontwikkeling nodig om met de ontwikkeling rond de maatschappelijk-educatieve bibliotheek toegevoegde waarde te blijven bieden.'

Meer informatie

De komende maanden evalueren de projectleiders samen met de SPN het Lerend Netwerk en ontwerpen we binnen de context van de netwerkagenda een vervolg op het leiderschapsprogramma. Heb je vragen? Neem contact op met HR-adviseur Maaike Verhoeven, 06 36 22 33 99.