Interview Gina van den Berg: 'Mijn hobby is dingen goud spuiten.'

De Lonkende Leestafel ♥ Gina van den Berg, culturele programmering en informele educatie. Interview door Alek Dabrowski, juli 2019.

De Lonkende Leestafel is de community die lonely cowboys uit bibliotheken samenbrengt met ondernemende initiatieven om mensen en media al lezend te verbinden. In deze interviewreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types. 

Maandag 1 juli zet ik voor het eerst van mijn leven een stap in de gemeente Nieuwegein. Ik ben hier niet zomaar. Nieuwegein heeft een prachtige bibliotheek en vandaag spreek ik met programmeur en literaire duizendpoot Gina van den Berg. De bibliotheek loop ik in eerste instantie voorbij. Ik zie later dat de ingang in het gemeentehuis zit en dat ik mijn aandacht naar boven moet richten. De bibliotheek heet niet voor niets ‘De Tweede Verdieping’. De aandacht naar boven richten is een rode draad in ons gesprek. Gina denkt altijd vooruit en kijkt vaak naar boven.

De Tweede Verdieping

Op ‘De Tweede Verdieping’ ontsluit zich een ruime bibliotheek. Alle functies zitten op één verdieping. De ruimte is doorlopend, met afscheidingen voor activiteiten: een theater, een plek waar ouderen samenkomen, een creatieve kinderhoek, plekken om te studeren en meer. De bibliotheek voelt ondanks de enorme omvang gemoedelijk aan en de akoestiek is fijn. Tot zover de loftuitingen. Een kritische noot is welkom: de entree op de begane grond kan beter. Gina beaamt dit. “Je kunt in deze haast lege ruimte boekenkasten neerzetten, activiteiten organiseren, mensen naar boven lokken. Of buiten, voor de deur op het grote plein, iets doen met de bieb.”

Gina gaat niet over de inrichting van de bieb, maar bemoeit zich overal mee. Zij werkt hier vier jaar en beheert twee programmapijlers: culturele programmering en informele educatie. “Bij informele educatie ontwikkel ik taaloefenprogramma’s voor volwassenen. Anderstaligen en laaggeletterden. NT-1ers moet je op individueel niveau benaderen. De investering is hoog, maar het resultaat is ernaar.” Zelf begeleidt Gina de veertigjarige Karel. “Ik had vijf weken nodig om te ontdekken wat hij nodig had. Maar het levert wat op. Nu heeft hij een doel.”

Ongemerkt zitten we bij de kern van het huidige bibliotheekwerk; de verschuiving van cultureel naar maatschappelijk. Beide zijn belangrijk. “Bij de welzijnsorganisatie draait het om gezelligheid. De bieb daarentegen benadrukt kennis en zelfredzaamheid.”

Zorgen dat iemand zich gezien voelt

Na de enthousiaste rondleiding gaan we naar buiten op zoek naar een terras. Gina had na het lezen van het Lonk Magazine begrepen dat de interviews in deze reeks moeten eindigen met bier en bitterballen. De zon schijnt. Gina vertelt over haar literaire achtergrond. Zij was artistiek leider van het Poëziecircus, een landelijke organisatie. “We wilden het stof van de poëzie slaan. Mensen staan open voor poëzie, mits gebracht op de juiste plek. In een bubbelbad bijvoorbeeld.”

Bij zowel educatie als cultuurprogrammering is het uitgangspunt: “Hoe zorg je ervoor dat iemand zich gezien voelt?” Welzijn en cultuur lopen in elkaar over. Onlangs organiseerde zij een inspiratietour langs bewoners. “Collega’s stuurden we in tweetallen met een doos bonbons langs onbekende Nieuwegeiners. Zo kregen we antwoord op de vraag: Wie is de Nieuwegeiner? Het was verrijkend.”

“Kafka heeft mij leren zien. Hij bood een spiegel."

Maar wie is Gina van den Berg? “Ik ben geboren in Rotterdam, maar groeide op in het supersaaie Raamsdonksveer. Ik vertrok snel naar Utrecht, voor de opleiding ‘Taal- en Cultuurstudies’. Later woonde ik een tijdje in Nieuwegein. In mijn jeugd was lezen mijn uitvlucht.”

Als kind las zij Aidan Chambers, Roald Dahl en Paul Biegel, maar al gauw kwamen de volwassenenromans. “Een van de boeken die me het meest bijbleef is Van Schendels Fregatschip Johanna Maria. Daarin gebeurt bijna niets. Daar hou ik van. Ik kijk graag naar ‘Opsporing verzocht’. Dat is altijd hetzelfde.” We zijn even stil. Gina zit totaal op haar gemak op het verder lege terras in het winkelhart van Nieuwegein. Zij groet regelmatig voorbijgangers. “Hé, daar loopt Gerrit. Het is vijf uur. Gerrit gaat naar huis.” Regelmaat, altijd hetzelfde.

Later las zij Kafka. “Kafka heeft mij leren zien. Hij bood een spiegel.” Zien is een activiteit. Dat geldt ook voor poëzie. Haar motto voor goeie poëzie is vergelijkbaar met haar motto voor politiek. “Het gaat niet om roepen wat je denkt, maar om verwoorden wat je doordacht hebt.”

Poëzie in de programmering

Poëzie is een onderdeel van haar programmering. Zo gaan vrijwilligers langs bij ouderen om hen te interviewen. Schrijvers zetten deze teksten om naar proza of poëzie. De Nieuwegeinse dichter Mark Boog begeleidt dit proces. “De Nieuwegeinse schrijvers staan met hun werk in een aparte kast. Er wonen hier weinig beroemde auteurs, naast Boog is Spinvis een bekende. Hij schrijft liedjes van hoog niveau; onze eigen Bob Dylan.”

Ik vraag of Gina zelf ambitie heeft om te schrijven. “Nee, ik ben te veel onder de indruk van wat ik lees.” Zij heeft vele interesses. “Mijn hobby is dingen goud spuiten, lekker rustgevend. Ik heb er ooit het NOS-journaal mee gehaald tijdens het NK Poetry Slam 2010. De wisseltrofee heette Gouden Albatros. Om Simon Vinkenoog na zijn dood te eren hebben we deze omgedoopt tot Gouden Vink. Het Journaal vroeg of ‘ie van echt goud was. Ik antwoordde: ‘Ik ben hem nu aan het spuiten!’”

Ook een Lonkende Leestafel interview? Maak een afspraak met Karen Bertrams via kbertrams@probiblio.nl.

Lees meer over de Lonkende Leestafel.