Interview Wouter de Jong, dagvoorzitter Bibliotheekplaza: ‘Veranderen? Begin bij de geest!’

De dagvoorzitter van Bibliotheekplaza is dit jaar Wouter de Jong, acteur, tv-presentator en bestsellerauteur van het boek Mindgym, sportschool voor je geest. In november komt eenzelfde boek uit van zijn hand, speciaal voor kinderen: Superkrachten voor je hoofd. In het kinderboek leert hij kinderen ‘koning in hun kop’ te worden. We vragen hem alvast het hemd van het lijf. Over hoe je dat doet: jezelf trainen om gelukkiger te worden in je werk en je leven, en hoe bibliotheken daarin ook een rol kunnen spelen.

Bibliotheekplaza gaat over de snelle digitale veranderingen en welke kansen die medewerkers bieden. Hoe kijk jij – als schrijver van boeken of mentale fitheid en verandercoach - tegen deze veranderingen aan?

Ik ben grote fan van de uitspraak: ‘Verander wat binnen je mogelijkheden ligt, accepteer wat je niet kunt veranderen en train je geest om het verschil te zien’. Vaak beginnen we met onze buitenwereld aan te pakken. Terwijl je met een scherpe geest veel makkelijker ontdekt waar jouw potentieel ligt en hoe je de omgeving naar je hand zet. Dus mijn advies: begin bij de geest!

Cijfers van TNO laten zien dat ongeveer 1 miljoen mensen het risico lopen op burn-out klachten en andere werkgerelateerde risico’s en dat ongeveer 800.000 mensen met een depressie lopen. Best mistroostige cijfers. Al deze mensen hebben baat bij tools om mentaal veerkrachtiger te zijn. Maar ook als het niet zó slecht met je gaat, kun je de tools gebruiken om je geest te scherpen. Waarom de kans laten liggen om van een 6 of 7 naar een 8 of 9 te gaan? Als dit betekent dat je meer zingeving aan je leven kan geven en meer mogelijkheden ziet. Op Bibliotheekplaza deel ik een aantal praktische tips uit mijn boek, hoe je een gelukkiger brein traint volgens de wetenschap.

Cijfers van TNO laten zien dat ongeveer 1 miljoen mensen het risico lopen op burn-out klachten en andere werkgerelateerde risico’s en dat ongeveer 800.000 mensen met een depressie lopen. Best mistroostige cijfers. Al deze mensen hebben baat bij tools om mentaal veerkrachtiger te zijn.

Kun je voor de bibliotheekmedewerkers alvast een aantal tips verklappen die ze morgen gelijk op hun werk kunnen toepassen?

Iedereen zal herkennen dat ze veel te vaak op een dag op hun telefoon kijken, ook tijdens het werk. Mijn tip is: schrijf het woord ‘aandacht’ op je swipe-duim. Elke keer als je de telefoon onbewust wilt open swipen, lees je eerst even het woord ‘aandacht’. Vervolgens kies je bewust of je je mobiel opent of niet. Een mini-workout voor je aandacht! Handig op je werk, want het kan tot wel 25 minuten duren voordat je weer volledig gefocust bent.

Een leuke manier om het contact met je collega’s te verbeteren, is het creëren van een ‘gunfactor’ met de oefening impulsiefief geven. Stel, je gaat lunchen met een collega en krijgt de impuls om die collega te trakteren. Maar je ‘innerlijke vrek’ kraakt het idee meteen af. Dan is de oefening om tóch je eerste impuls te volgen. In mijn boek staan nog veel meer tips. Of kom naar Bibliotheekplaza, daar licht ik deze en andere tips uitgebreid toe!

Hoe ben je op het idee gekomen over coaching te schrijven?

In mijn twintiger jaren zat ik zelf niet goed in mijn vel en ging in therapie. Terwijl ik praatte over wat me dwars zat, leerde ik mijn brein begrijpen, maar ik wilde meer. Zo ben ik zelf op onderzoek uitgegaan en kwam verschillende technieken tegen hoe je je geest ten positieve kan beïnvloeden. Daar was ik zo door begeisterd dat ik besloot er ook mijn werk van te maken. Als coach kan ik niet alleen persoonlijk groeien, maar meer mensen het ‘mentaal sporten’ leren.

Hoe kwam je ertoe om ook een kinderversie van je boek te maken?

Ik geloof dat een gezonde wereld start met een gezonde geest. Een belangrijke motivatie voor mijn werk is dat ik wil dat mijn dochter en haar generatiegenootjes in een gezondere, duurzame wereld leven. Door een kinderboek te schrijven begin ik bij de bron. Wij volwassenen hebben onze hersenen al 30, 40, 50 jaar op een bepaalde manier gebruikt. Kinderen hebben nog een flexibel brein en pikken de tips om anders te denken veel sneller op.

Ik geloof dat een gezonde wereld start met een gezonde geest. Een belangrijke motivatie voor mijn werk is dat ik wil dat mijn dochter en haar generatiegenootjes in een gezondere, duurzame wereld leven. Door een kinderboek te schrijven begin ik bij de bron.

Hoe kunnen bibliotheekmedewerkers hun jonge leden helpen hun eigen mentale superkrachten te ontwikkelen?

Als je een kind in de bibliotheek ziet dat overstuur is, kun je hem of haar een ademtruc aanleren. Als je net iets langer uit- dan inademt, denken je hersens ‘Het is tijd om even te chillen’. Je vertelt je lijf om te ontspannen. Wat ik ook een leuke tip vind: kinderen maken vaak verlanglijstjes. Je kunt voorstellen eens een ‘heb-lijstje’ te maken: wat zijn de dingen waar je al blij mee bent? Ze ontdekken zo dankbaarheid, zonder dat je dat woord hoeft te noemen.

Jouw onderwerp leent zich eigenlijk ook goed voor sessies in de bibliotheek. Wist je dat de bibliotheek met zulke diverse partners samenwerkt en zo’n breed aanbod aan activiteiten biedt?

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik dit nieuwe beeld van bibliotheek pas recent heb ontdekt. Ik zie via de contacten die mijn dochter heeft wat de bibliotheek aan evenementen en mogelijkheden biedt, en nu door het contact rond Bibliotheekplaza. Ik denk dat wat dat betreft er nog wel winst valt te behalen in hoe mensen de bibliotheek zien, omdat een groot deel van de mensen de bibliotheek alleen associëren met boeken.

Ik vind het een hele mooie ambitie om door te groeien naar een forum voor kennisuitwisseling en ontmoeting. De bibliotheek is naar mijn mening dé openbare kennisplek. Het heeft zo’n groot verleden in kennisoverdracht. Het zou toch geweldig zijn als die plek meegroeit in het brengen van wijsheid, wat ze volgens mij nu ook heel erg aan het doen zijn.

Zelf ben ik altijd een grote fan van de bibliotheek geweest. In mijn studententijd was ik vaak in de bibliotheek, vooral de OBA. Een hele inspirerende plek, mooi en licht, heerlijk om te werken of gewoon rond te struinen. Ik houd gewoon erg veel van boeken. Boeken lenen bij de bibliotheek doe ik trouwens alleen voor mijn dochter. Zelf schrijf ik in mijn boeken en plak er dingen in, maak er ezelsoren in. Allemaal dingen die bij een bibliotheekboek een grote misdaad zouden zijn…

Een groot deel van de mensen associëren de bibliotheek alleen met boeken. Ik vind het een hele mooie ambitie van bibliotheken om door te groeien naar een forum voor kennisuitwisseling en ontmoeting. Het is naar mijn mening dé openbare kennisplek.

Wat zou volgens jou de toegevoegde waarde van de bibliotheek kunnen zijn?

Ik zie een boek als één van de vormen waarop een bibliotheek kennis kan overdragen. Of het middel nu een boek, lezing of VR-bril is, dat maakt eigenlijk niet uit. De meerwaarde van de bibliotheek, in tegenstelling tot het internet, is dat het openbaar is en tegelijkertijd een ontmoetingsplek. Ik denk dat veel kennisoverdracht pas werkelijk gebeurt als je in contact staat met elkaar. Daarom hebben we ook een dag als Bibliotheekplaza met elkaar, toch?

Ik hoop van harte dat de bibliotheek ook een plek wordt voor persoonlijke groei. Zorg voor elkaar zie ik als een belangrijk onderdeel van levenskunst. Een uiterst belangrijk element om meer over te leren, op school, op werk en in de bibliotheek.

Heb jij, als boekenfan, tenslotte nog een leestip?

Op mijn plank ligt nu ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman. Een prachtig boek, ik kan het iedereen aanraden. Het pleidooi van het boek is dat mensen in de kern deugen. Vanuit mijn vak zou ik willen toevoegen: Mensen hebben zowel een altruïstische als egoïstische kant in zich. Door training kun je kiezen welke je sterker maakt. Hoe je dat doet vertel ik op 31 oktober. Tot ziens op Bibliotheekplaza!

Meer over Wouter de Jong: www.wouterdejong.nl

Kom ook naar Bibliotheekplaza!

Waar staan we over 10 jaar? Dat is de grote vraag en de insteek van Bibliotheekplaza 2019. Gaan we flexibeler werken en werken we straks überhaupt nog wel? Of nemen de robots en kunstmatige intelligentie ons werk straks over? Ben je gelukkig met wat je doet? En wat kan je daar nu, in 2019, aan doen? Straks is dichterbij dan je denkt. Dus schrijf je nog snel in voor Bibliotheekplaza 2019: ‘Tot straks in 2030’!