Je moet het weer persoonlijk maken, dat vinden de mensen fijn!

De Lonkende Leestafel ♥ Thom Schuitemaker, specialist collecties & programmeur Bibliotheek Huizen-Laren-Blaricum. Interview #7 door Karen Bertrams, herfst 2017. 

De Lonkende Leestafel is de community die lonely cowboys uit bibliotheken samenbrengt met ondernemende initiatieven om mensen en media al lezend te verbinden. In deze blogreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types. Volgende keer #8: De Lonkende Leestafel ♥ Dave Damen, Bibliotheek Rijn en Venen.

Thomas Maria Schuitemaker komt van moeders kant uit een Volendamse familie, eentje als uit een Italiaanse film. Bij de katholieke opvoeding hoorde toen de gang naar de Latijnse mis, wat het  gevoel voor show en dramatiek van de kleine Thom aanwakkerde. Zijn vader speelde kerkorgel, zong in het koor en elke week de Bach cantates in de Westerkerk. Die nu zo populair zijn dat er sprake is van cantatetoerisme, volgens het Nederlands Dagblad. In de PVV gemeente (‘waarom in godsnaam?’) Volendam wordt keihard gewerkt en tijdens de kermis nog harder gezopen. ‘Als ik het weekend mijn moeder bezocht moest ik wel even de ramen lappen, kraakhelder en proper moest alles zijn, want ‘wat zullen de buren wel niet zeggen’. De tantes vroegen steevast of ik al verkering had. En bespraken wie er nu weer dood was.’

We ontmoeten elkaar in de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord en ontdekken tot onze verrukking op het voormalige Shell terrein op de plek waar de slagboom bij de prikklok was het LEESHUIS. Een prachtig glazen huisje met een coole collectie boeken, praatgrage vrijwilligers en een leuk programma op de deur. Noord is booming, weet Thom; ‘we kunnen straks het bier Mannenliefde bij brouwerij Oedipus proberen. Of Peroni met stokvis bij Hangar. 

Zeer cultureel angehaucht zijn met een vriendin van de Frederik Muller Academie – we’re talking eighties now - in de loop der tijd zeker 350 concerten bezocht. ‘Het maakt je wel een beetje blasé, we gaan steeds minder naar het Concertgebouw, waar ik met mijn grijzende hoofd nog een van de jongeren ben, daar maak ik me wel zorgen over. Muziekgebouw aan ’t IJ heeft een interessante 20ste -eeuwse programmering, daar vind je ons steeds vaker, of bij Het Orgelpark in het Vondelpark. Ik trek dan een parallel naar de Bibliotheek waar ook wel avontuurlijker en moderner geprogrammeerd mag worden. De klassieke veelleners zijn over tien jaar weg, verzin dingen voor gelegenheidsleners en jongeren, activiteiten die de doelgroep aanspreken, zoals Minecraft.

Ik laat me inspireren door collega’s als Meliza de Vries uit het Haarlemmermeerse. Zij tipte me over dichter Simon Mulder, die we onmiddellijk uitnodigden voor de opening van het culturele seizoen op de Inmarkt in Laren. Hij verrast het publiek echt, met persoonlijke, getypte gedichten. 

Ik heb innovatie in mijn pakket, daarin is het experiment belangrijk en aanvaard je dat dingen niet uitpakken zoals je dacht. Kantel een idee, breng dwarsverbanden aan, soms lukt het dan wel. We hebben discussies over de collectie voor de nieuwe collectienota die we samen met Gooi en meer schrijven, gevoed door het visiedocument Via connectie naar collectie van het Ministerie van Verbeelding. We gaan de collectioneurs meer laten samenwerken met de programmeurs en een deel van het collectiebudget is gereserveerd om speciaal rond die activiteiten te collectioneren.

‘Door De Lonkende Leestafel doen we nu publieksaanschaf: iemand van ons publiek krijgt carte blanche om een aantal boeken aan te schaffen en motiveert die keuze in onze nieuwsbrief. Onze wekelijkse aanwinsten delen we op Facebook. Omroep West zet de redactievergaderingen op Facebook Live en laat het publiek meebeslissen welke onderwerpen er in de uitzending komen. Een nog directere manier om publiek te laten meebeslissen over je doen en laten. Goed vind ik Bibliotheek Schiedam, die niks meer zelf gaat verzinnen maar het publiek een grote stem geeft in wat er georganiseerd wordt.

We moeten het weer persoonlijk maken, daar zijn we te lang bang voor geweest maar de mensen vinden dat fijn! ‘O, wat een leuke nieuwsbrief’ hoor ik nu weer. Dan promoot ik bijvoorbeeld het boek over Die Winterreise van Schubert door tenor Ian Bostridge. Omdat ik dat mooi vind. Onze persoonlijke smaak en passie mogen we echt meer laten zien, uitdragen dat we van boeken houden. Dat kan allerlei vormen aannemen. Desgewenst transformeer ik mezelf met witte jas in een boekendokter en verschijn ik namens de Bibliotheek bij evenementen, dat idee van de boekenapotheek is natuurlijk top.

‘Dat 40% van de Gooise ouderen aangeeft zich eenzaam te voelen, dat doet me wel wat, dan begint er van alles te borrelen. Mensen laten vertellen op locatie, ik zie het voor me, off the grid, op industriële onverwachte plekken en plekken waar de doelgroep zich bevindt. Zoals in dat Belgische programma Radio Gaga, met opnamestudio in een caravan. Oh, dat huilende jongetje met brandwonden in de aflevering bij Revalidatiecentrum campus Pellenberg (van 10.00 tot 15.00). Als je zo eens kleine en grote mensen zou kunnen interviewen over hun favoriete boeken!’

Nog iets te wensen? ‘Mijn grote romantische idee is een soort kluizenaar te worden, zoals wijlen filosoof-miljardair Paul Fentener van Vlissingen op zijn uitgestrekte Schotse landgoed Letterwe.’ 

Helemaal goed Thom, we komen niet langs als het zover is!

Thom de Boekendokter op de Larense INmarkt 

Pauline Gmelig Meyling, directeur Bibliotheek Huizen-Laren-Blaricum: 'Passend bij zijn katholieke achtergrond uit Volendam is Thom al in heel wat bijzondere verschijningen in zijn lange bibliotheekcarrière aan ons geopenbaard. Sinterklaas, Thomasvaer en Dokter Bob, om maar eens wat te noemen. Om het dan nog maar niet over zijn komst met blote benen onder een Schotse kilt te hebben. Hier op aarde is Thom gewoon een zeer ervaren collectioneur, met fameuze culturele, muzikale en literaire kennis. Bovendien stroomt er oerbibliotheekbloed door zijn aderen en houdt hij ons scherp met steeds weer vernieuwende ideeën op het gebied van programmering en collectievorming.'