Jeanine Deckers: ‘De bibliotheek is juist de plek waar niets moet’

De Lonkende Leestafel ♥ Jeanine Deckers, bibliothecaris en directeur bestuurder Bibliorura en bestuurslid VOB. Jeanine houdt van aanpakken. ‘Ik houd er niet van om te lang vooruit te kijken, omdat je nooit weet wat de toekomst brengt.’

Een van de bibliothecarissen met de breedste blik op en het grootste hart voor het bibliotheekvak is toch zeker ‘det Limburgs maedje’ met haar immer geslepen pen in de aanslag: Jeanine Deckers. Opgegroeid in Sevenum, opgeleid in Tilburg - een stad waar ze van houdt - gepokt en gemazeld door haar veelzijdige bibliotheekloopbaan, eerst in Brabant en daarna bij bibliotheek Amstelveen en Probiblio in Noord- en Zuid-Holland en daarna in de Bollenstreek. In Amstelveen (met collega Nico Dijkshoorn) leerde ze ‘mensen nooit met lege handen naar huis sturen’ en dat het personeel het belangrijkste kapitaal van een bibliotheek is. Sinds 2016 is ze terug naar haar roots en op haar plek in de bibliotheken met de zachtste g in het stroomgebied van de Maas en de Roer, Bibliotheek Bibliorura.

Shakespeare als inspiratiebron

‘Ik houd heel erg van de toneelstukken van Shakespeare, niet zozeer om de tekst te lezen maar je moet zijn stukken gespeeld zien, er zitten waarheden in zijn teksten die voor alle generaties gelden. Je kunt bijvoorbeeld Hamlet zien als neurotische puber of als machtswellusteling! Elke regisseur heeft een eigen interpretatie. Erik de Vroedt van het Nationale Toneel is een van mijn favorieten. Hier in Limburg wordt te weinig toneel geprogrammeerd vind ik. “Daar is geen publiek voor” is steeds het argument, maar als je nooit toneel kunt zien krijg je er ook geen publiek voor.’

Zelf bracht ze tot haar verrukking vele uren in de donkere intimiteit van theaters door, met name in de randstad. Haar kennis over haar passies en vakgebieden als architectuur, kunstgeschiedenis, theater en bibliotheken is fenomenaal en ze won dan ook ooit het kennisprogramma Per Seconde Wijzer. ‘Ooit wilde ik Zuid-Afrikaans studeren, fascinerend, de boeken van André Brink. Het is Kunstgeschiedenis geworden aan de VU in Amsterdam. Ik studeerde af op 19^e-eeuwse architectuur in Batavia, gefascineerd door de impact van een prutslandje als Nederland.’

Ten Aanval heeft best vaak gelijk

In haar blog Ten Aanval roert zij sinds 14 jaar als zelfbenoemde militante bibliothecaris heikele, vermakelijke en kritische thema’s aan die je als vakgenoot aan het denken, uit je bubbel of op het verkeerde been zetten. Onder het motto: ‘Iemand moet het doen’. Haar woede over bepaalde ontwikkelingen in het vak ontstond tijdens de procedures rondom functie-innovatie in de jaren ’90 en de manier waarop Stef van Breughel haar ooit tijdens een bijeenkomst afserveerde met de opmerking dat ‘jeugdbibliothecarissen nou eenmaal erg gepassioneerd zijn’. Het op één na best gelezen stuk gaat over het belang van een nieuwe bibliotheekopleiding op minimaal hbo-niveau. Op dit moment weer een actueel onderwerp. ‘Als ik sommige stukken teruglees denk ik wel eens: schreef ik dat toen al? Ik heb best vaak gelijk gekregen. Het best gelezen? Dat was een stuk over hoe je kan zien of iets een A- of B-boek is.’

Jeanine houdt ervan dingen op te pakken. ‘Ik ben echt een regelneef en vind het belangrijk daarin betrouwbaar te zijn en te doen wat je zegt. Toen ik 6 jaar geleden in Roermond kwam was ik de eerste van een stroom nieuwe bibliotheekdirecteuren in de provincie. Het Limburgse netwerk was toen niet erg actief en door de komst van die nieuwe directeuren is er een nieuwe energie ontstaan waardoor de VLB (Vereniging Limburgse Bibliotheken) ook weer nieuw leven ingeblazen is. Ik ben er 5 jaar voorzitter van geweest en heb onlangs het stokje overgedragen. De situatie in Limburg wijkt nogal af van die in andere provincies: naast een handvol grotere bibliotheken zijn er ook een paar piepkleintjes. Dat maakt de slagvaardigheid van het netwerk soms lastig’.

Haar sterke onderbouwde meningen zorgden ook voor haar bestuurslidmaatschap van de VOB. ‘Het is belangrijk voor de branche om een sterke brancheorganisatie te hebben. Ik heb een mening over ons vak, dan moet je ook bereid zijn die op alle podia uit te dragen.’

Levenslang zwak voor de bibliobus

‘Ik heb een levenslang zwak voor bibliobussen: voor Probiblio stuurde ik deze afdeling met superlui  aan die helemaal niet geleid wilden worden, dat konden ze namelijk uitstekend zelf, ze hadden wielen. De afdeling bibliobussen werd toen de afdeling Flexibele bibliotheek, de bibliotheek kwam toen naar je toe, met de Bibliobus, de Strandbieb en de Airport Library. Dat laatste was een heel lang traject maar werd een van de best gewaardeerde voorzieningen op Schiphol. Van deze projecten heb ik veel geleerd: o.a. dat sturing en inhoud niet zonder elkaar kunnen.’

‘Bovenaan mijn prioriteitenlijstje in Roermond staat nu samenwerking met het onderwijs. We zitten met dBos op bijna alle po-scholen en we zijn bezig met samenwerken met vo en mbo. We starten een project met Yuverta, een groenopleiding die graag wil samenwerken, daar hebben we echt zin in. Onze nieuwe ster Laura Vroomen heeft in haar vorige bibliotheek Landgraaf een succesvolle samenwerking met het vo en een succesvol Instagram-account voor jongeren neergezet, daar gaan we  samen met onze literair consulent Maaike Frencken nog veel van horen. We gaan meer dingen op locatie doen, naar de mensen toe en samenwerken met alle organisaties. Ik heb zo een afspraak met gemeentearchivaris Jac Lemmens. Hij heeft veel historisch onderzoek gedaan naar de Sinti die jaarlijks op bedevaart gaan bij de Kapel in ’t Zand te Roermond. Het zou mooi zijn als we daar ook op de een of andere manier iets mee zouden kunnen doen, ook gezien de maatschappelijke rol van de bibliotheek. Dat ik Limburgs spreek is een voordeel, ‘plat kalle’ werkt drempelverlagend. En meertaligheid is sowieso een aanrader voor iedereen.’

‘Over tien jaar zijn bibliotheken nog meer geworteld in hun omgeving, wat mij betreft vooral als plek waar veel kan maar niks moet. Ik houd er niet van om te lang vooruit te kijken, omdat je nooit weet wat de toekomst brengt.’

De Lonkende Leestafel sluit af met de quote van Shakespeare uit Macbeth 1:3 "If you can look into the seeds of time, and say which grain will grow and which will not, speak then to me."

Verder praten met Jeanine Deckers? deckers@bibliorura.nl  

Lees haar blogs:  http://www.tenaanval.nl/

Jeanine zit ook in de jury voor Beste Bibliotheek 2022. 

Over de Lonkende Leestafel

De Lonkende Leestafel is de community van ondernemende bibliotheekprofessionals. In deze interviewreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types. Ook een Lonkende Leestafel-interview? Maak een afspraak met Karen Bertrams.

Lees ook: Lisa Croese, Westfriese Bibliotheken: 'Ik denk altijd: hoe krijg ik de achterban mee?’

Foto boven door Kim Roufs