Interview Jolijn Faber: “Onderzoek BiebPanel laat grote maatschappelijke waarde van de bibliotheek zien.”

Afgelopen mei is de rapportage BiebPanel rapportage De maatschappelijke waarde van de bibliotheek volgens leden van 81 bibliotheken afgerond. Bijna 14.000 panelleden namen deel aan dit onderzoek dat een herhaling is van het onderzoek in 2015. Het onderzoek zoomt in op de voordelen en waarde van de bibliotheek voor individuele bibliotheekleden, op de betekenis van de bibliotheek voor de gehele samenleving en de rol van de bibliotheek als netwerkpartner voor kwetsbare groepen. 

Jolijn Faber, adviseur onderzoek bij Probiblio, vertelt meer over dit onderzoek.

Dit BiebPanelonderzoek is een herhaling van het onderzoek in 2015. Welke belangrijke verschillen zie je in de uitkomsten vergeleken met het onderzoek uit 2018?

“Je kunt zien dat bijvoorbeeld de rol op het gebied van (digi-)taalvaardigheid steeds duidelijker is en meer gezien wordt. De cijfers zijn ook echt hoger. Veel meer mensen zouden bijvoorbeeld een kennis die moeite heeft met lezen of digitale vaardigheden doorverwijzen naar de bibliotheek. Dat is te verklaren door de opkomst van de DigiTaalhuizen. In 2015 bestonden die nauwelijks, terwijl nu vrijwel elke bibliotheek een DigiTaalhuis heeft. De dienstverlening op het gebied van basisvaardigheden is exponentieel toegenomen. Ook wordt de bibliotheek meer en meer als ontmoetingsplek gezien. De meeste panelleden geven aan dat zij in de bibliotheek met andere mensen in contact komen.“

Wat is de betekenis van de bibliotheek in het leven van mensen?

“De deelnemers aan het onderzoek vinden de bibliotheek echt belangrijk, voor henzelf persoonlijk én voor de samenleving. De bibliotheek ondersteunt in de ontwikkeling en ontspanning. De persoonlijke waarde ligt in kennisontwikkeling, geld besparen en literatuur, maar ook in sociale contacten, vooral voor lageropgeleiden. Je kunt je voorstellen dat het een belangrijke ontmoetingsplek is waar je andere mensen kunt ontmoeten. En juist nu eenzaamheid een belangrijk thema is, kun je hier als bibliotheek dus aan bijdragen.”

De maatschappelijke waarde van de bibliotheek is een groot en een belangrijke thema. Wat is de waarde van dit onderzoek en het rapport?

“Het is een mooie weergave van hoe mensen de rol van de bibliotheek in hun leven en in de samenleving ervaren: als een laagdrempelige, prettige plek waar men elkaar kan ontmoeten, kennis op kan doen en toegang heeft tot boeken. Bibliotheken kunnen dit onderzoek heel goed gebruiken in de gesprekken met bijvoorbeeld de gemeente en andere partners, als argumentatie voor de waarde die je hebt en levert als bibliotheek.”

Hoe zouden bibliotheken dit onderzoek verder nog kunnen gebruiken?

“Ik denk dat het onderzoek input geeft om na te denken over de eigen dienstverlening. Wat is zijn de huidige ervaringen van bibliotheekleden en hoe zou je graag willen dat de leden jouw bibliotheek zien?Als daar een discrepantie tussen bestaat, kun je daarop inspelen. Daarnaast biedt het onderzoek dus aanknopingspunten om het gesprek met subsidiegevers te voeren. Je kunt laten zien welke belangrijke plek je als bibliotheek inneemt in het leven van mensen, in hun persoonlijke ontwikkeling en welke rol je speelt als het gaat om de bestrijding van eenzaamheid en laaggeletterdheid.”

Wat gebeurt er nog meer op het gebied van maatschappelijke waarde en effectmetingen?

“Dat is een onderwerp dat je op allerlei plekken terug ziet komen. Hier bijvoorbeeld in BiebPanel, maar je ziet ook dat er binnen veel van onze projecten vraag is naar een effectmeting. We sluiten aan op landelijke ontwikkelingen en werken samen met de KB en andere POI’s. Binnen het project Maatschappelijke waarde en impact [link] van Probiblio doen we samen met bibliotheken effectmetingen naar bijvoorbeeld de inzet van taalcoaches, taalcafé’s, bepaalde campagnes, activiteiten op het gebied van de ontmoetingsfunctie en samenwerking met partners. En ook breder: we bekijken met bibliotheken wat hun doelstellingen en KPI’s zijn, hoe ze die uitwerken in activiteiten en hoe je daar meetbare effecten bij kunt formuleren. Ook hebben we aandacht voor hoe je waarde kunt aantonen in het gesprek met de gemeente als subsidiegever.”

Meer over onderzoek naar maatschappelijk waarde

• Download De maatschappelijke waarde van de bibliotheek volgens BiebPanelleden van 81 bibliotheken
• Download de infographic
• Lees meer over het project Maatschappelijk waarde en impact
• Lees meer over BiebPanel

Interesse in een onderzoek of andere vragen?

Neem contact op met Jolijn Faber via onderzoek@probiblio.nl of 06-41175235.