Online conferentie Leesoffensief: ‘Elk kind dezelfde kansen’

Elk kind dezelfde kans geven als het neerkomt op lezen. Dát is de hoofdboodschap van de online conferentie over het Noord-Hollandse Leesoffensief. Daar praatten we op 24 november 2021 met experts, bibliotheken én hun partners over het belang van leesvaardigheid en -plezier. Onder leiding van gastheer Thomas van Dalen deelden verschillende inspirerende sprekers hun visie en ideeën met het online publiek.

De online conferentie in het kader van het Noord-Hollandse leesoffensief werd georganiseerd om de urgentie van het probleem van ont-lezing onder de jeugd te benadrukken. Ook bespraken we het belang van een goede (lokale) samenwerking tussen politiek, onderwijs en bibliotheken om dit probleem aan te pakken.

Stevige binnenkomer

Probiblio’s directeur Frans Bergfeld opende de conferentie met een stevige uitspraak: ‘Nederland bungelt onderaan de lijstjes van ontwikkelde landen, als het gaat om leesplezier en leesmotivatie.’ En dat is uiteraard geen goed nieuws, want niet goed kunnen lezen betekent eigenlijk dat je niet informatievaardig bent. En dit zorgt ervoor dat je tegen allerlei problemen gaat aanlopen in verschillende facetten van je leven.

Soler Berk, adviseur bij het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, beaamde dit. Soler ziet veel gezinnen met allerlei uitdagingen op het gebied van taal, financiën, werk en uiteindelijk ook gezondheid. Alles hangt met elkaar samen en vormt een vicieuze cirkel.

Foto rechts: Thomas van Dalen

Merel van Vroonhoven, docent in het speciaal onderwijs en voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting Lezen, herkent hetzelfde vanuit haar rol als docent. 'Elke maandag verbaast het me weer dat de kinderen in mijn klas vrijwel nooit een boek hebben gelezen in het weekend.’ Schokkend, want de thuissituatie is heel belangrijk bij het vergroten van leesvaardigheid en -plezier. 
Tegelijkertijd vraagt Merel zich af: hoe willen we dit voor elkaar krijgen als een andere belangrijke speler, de docent op school, zelf eigenlijk ook nauwelijks leest? ‘Maar liefst 25% van de PABO-studenten leest nooit of slechts 1 keer per jaar een boek.’

Soler en Merel adviseren om het lezen topprioriteit te geven in het onderwijs: beter opgeleide leraren, een goede collectie op school (via de Bibliotheek op school) en door lezen een kernvak te maken. Het is niet iets wat je er even bij doet.

Leerkrachten aan het lezen

Kinderboekenschrijfster Bibi Dumon Tak haakte hier naadloos op aan met haar treffende column die zij speciaal voor deze dag schreef en voordroeg. Haar oplossing: we moeten de leerkrachten weer aan het lezen krijgen. Want als zij zelf niet lezen, krijgen ze de kinderen ook niet aan het lezen. ‘We moeten er ook voor zorgen dat zij wéten welke boeken geschikt zijn voor welk kind, desnoods door middel van verplichte leeslijsten. Want er is veel meer dan de boeken uit de hitlijsten, vol met plaatjes en spelletjes.’

Elly Konijn, wethouder (o.a.) onderwijs van de gemeente Alkmaar, vertelde vervolgens dat lezen in haar gemeente door alle beleidslijnen heenloopt en dat zij er alles aan doen om elk kind dezelfde kansen te geven. Een mooi geluid! Die lokale samenwerking is namelijk heel belangrijk: tussen de politiek, het onderwijs en de bibliotheek.

Monique Bankras, manager van kindcentrum de Vaart, gaf een mooi voorbeeld hiervan. ‘In ons kindcentrum wordt er in de eerste 4 jaar van het leven van het kind veel aandacht besteed aan lezen. We betrekken actief de ouders erbij en maken gebruik van verschillende programma’s en diensten van de bibliotheek, zoals leesconsulenten, BoekStart en de Bibliotheek op school.’

'Stel de kinderen centraal in onze samenwerking'

Daphne Janson, directeur van bibliotheek Amstelland, deed een oproep aan ons allemaal: ‘Laten we de kinderen centraal stellen in onze samenwerking. We hebben alles voorhanden om dit succesvol te doen. De bibliotheken mogen hun bescheidenheid wat laten varen en veel stelliger duidelijk maken wat ze kunnen doen voor scholen. De lat moet hoger!’

Duidelijk is dat dit een breed maatschappelijk vraagstuk is, waaraan iedereen zijn of haar steentje kan bijdragen.

Foto rechts: Daphne Janson, directeur van bibliotheek Amstelland

Kijk de conferentie hieronder terug of op YouTube >>

Meer weten?

Lees meer over het Noord-Hollands leesoffensief >>

Lees ook:

• Blog: Samenwerking Leesoffensief: ‘Ga op strategisch niveau het gesprek aan’