Petra Jellema: altijd in beweging

De Lonkende Leestafel ♥ Petra Jellema, afdelingshoofd logistiek en collecties.

Weinig collega’s kunnen zeggen dat ze uitsmijter geweest zijn bij de bieb. Petra zorgde in de roerige Transvaalbuurt in Amsterdam dat het op rolletjes liep eind jaren ’70. Eigenlijk meteen het geheim van haar levenslange loopbaan-met-plezier in de bibliotheekbranche: verbindingen maken die ervoor zorgen dat de dingen lopen, en dan het liefst op wielen. Want zo begint en eindigt haar carrière van 22 functies en rollen, in het bewegende logistieke hart van ons vak.

Twentse korenvelden

Opgroeiend tussen de korenvelden en de essen aan de rand van Enschede had ze als fervent lezer en buitenspeelkind al een fascinatie voor rollend materieel. Ze struinde heerlijk op de bouwplaatsen van de uitbreidende stad. Haar moeder reed motor, een DKW-98CC, wat na de oorlog niet heel exotisch was als je je nog geen auto kon veroorloven. Zelf rijdt ze Motoguzzi en haar auto is een Alfa Romeo, ‘ik heb hierin een voorkeur voor het Italiaanse vakmanschap.'

 
Foto links: Petra's moeder op de motor (een DKW-98-CC); foto rechts: Petra op de motor

Een beschermde streng Christelijke jeugd zorgde voor het ontstaan van verzet tegen dingen die opgelegd worden en het aanvaarden van gezag. ‘Ik vind het heel belangrijk om zelf na te denken en beslissingen te nemen en daarvoor dan ook de verantwoordelijkheid te hebben. Voordeel van deze instelling is dat je voor je carrière zelf je kansen ziet en pakt. Iets wat ik voor iedereen heel belangrijk vind, in ons vak is daar gelukkig vaak wel de ruimte voor. Tijdens onze vakanties in Katwijk hoefde ik bij de kerkgang van mijn moeder gelukkig geen hoedje op. Mijn vader was declarant bij Van Gendt en Loos, mijn moeder na haar kantoorbaan, huisvrouw, zoals dat toen gebruikelijk was.’

Haar verantwoordelijkheidsgevoel komt ook terug in de goede band met haar autistische broer Wybo, die een tomeloos ontzag voor zijn grote zus heeft. Samen werken ze nu aan een kinderboek waarin een figuur uit de boeken van kinderboekenmaakster Gitte Spee de hoofdrol heeft en die avonturen beleeft met andere knuffelbeesten die hij zelf aanschafte. ‘Hij fietste ook naar de drukkerij om te vragen of het boek gedrukt kon worden.’

Bibliobussen maken verbinding

Petra kenmerkt zichzelf wel met de eigenschappen van een Tukker; eerst de kat uit de boom kijken maar wel overal voor open staan, aards, rationeel en basic. Ze genoot van haar eerste tijd in Amsterdam waar ze los kon breken uit de restricties van haar jeugd en voor het eerste behalve door boeken kennis maakte met de grotere wereld. In Deventer deed ze de Bibliotheekacademie waarna ze meteen aan de slag kon bij de bibliobussen van de Overijsselse PBC. Na een vervolg jaar in Amsterdam ging ze op pad in het Noord-Hollandse landschap voor de afdeling Bijzondere Dienstverlening van de PBC Noord-Holland in Alkmaar. In ’82 haalde ze haar groot rijbewijs en reed ze op de grote bibliobus door prachtige landschappen op routes zoals Sijbekarspel – West-Friesland, Schermer en Texel.

Op haar motor sjeesde ze ’s avonds naar een industrieterrein in Hoorn voor de avond-HEAO. ‘Ik had behoefte aan meer economisch-juridisch inzicht en skills voor P&O, nu human resource.’ Ze groeit door tot afdelingshoofd bij de bibliobussen. 

Foto door Sjoerd v.d. Hucht

22 rollen en functies

‘Rode draad is dat ik als generalist altijd met dingen in beweging bezig ben geweest.’ Een indrukwekkende variëteit aan functies en rollen waarin Petra een bijdrage aan de ontwikkeling van bibliotheken leverde volgt: het ontwikkelen van zoeksites voor bibliotheken bij team Hollandnet, voorzitter van de OR en van de landelijke bibliobussen, regiodirecteur voor Gooi, Waterland  en Zuid-Kennemerland, voor HR het gedeeltelijk gelukte OBIP+ systeem ontwikkelen voor medewerkers, subsidieadvies geven, kwaliteitszorg opzetten, programmamanager HR, organisatieadviseur en nu weer tussen de wielen als afdelingshoofd Logistiek & collectie.  

‘Als je mee wil praten en beslissen is het belangrijk je nek uit te steken, daarom heb ik een warm hart voor de OR, voor de inhoud en voor de mensen in de organisatie. Ik heb er heel veel geleerd en wil collega’s ook oproepen om deelname ook als een leerperiode te zien waarin je de kans krijgt het bedrijf van een andere kant kennen.’

Be proud!

‘We zijn een heel bijzondere werksoort, we zijn geen bedrijfsleven, geen overheid, de opdrachtgever is de provincie. Het is balanceren op het slappe koord, je bent een evenwichtskunstenaar met altijd de afwegingen voor het bereiken van de balans tussen verschillende belangen. Je werkt aan het bereiken van doelen als organisatie met oog voor de mensen die hun werk  goed en met plezier moeten kunnen doen. We zitten nu best goed, door de rol die we vervullen in innovatie en de praktische wettelijke taken. We hebben een vak om trots op te zijn, dus be proud en kom voor de dag met je professionaliteit. Als harde werkers dragen we dat vaak te weinig uit.’

‘Het verbinden van mensen door het beschikbaar maken van cultuurgoed in de vorm van boeken is voor mij een groot goed. De bibliotheek heeft mij vroeger als persoon geholpen om de wereld te leren kennen en dat gun ik iedereen. Ik denk dat collega’s zich meer bewust moeten zijn van de rol die logistiek en collecties hierin vervullen, voor allerlei soorten projecten!’

Sil en Petra als vrijwilligers op het Kinderboekenweekfeest van Buurt- en Speeltuinvereniging ‘Ons Genoegen’ in Laren

Voor onze heldin voelt het vreemd en ook lastig nu vervroegd met pensioen te gaan. Ze zal moeten wennen en gelukkig heeft ze bibliotheekpensionada Sil aan haar zij, om dubbel te genieten van de ruige kusten en schitterende strandjes aan de Atlantische Oceaan, fotograferen, motorrijden (dat zonder Sil) en lezen, ja lezen. Van nu een (1) boek per jaar naar eentje per week, te beginnen met ‘Donald Niedekker: waarachtige beschrijvingen uit de permafrost. Ben ik net aan begonnen, een bijzonder boek.’

De Lonkende Leestafel is benieuwd naar Petra’s toekomstbeschouwingen vanuit haar permafrost en ziet een heerlijke toekomst in het verschiet.  

Foto boven: Petra Jellema op de brug bij de school in Driehuizen, in de Schermer |  foto Karen Bertrams

Over de Lonkende Leestafel

De Lonkende Leestafel is de community van ondernemende bibliotheekprofessionals. In deze interviewreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types. Ook een Lonkende Leestafel-interview? Maak een afspraak met Karen Bertrams.

Lees ook: ‘Programmering moet schuren’