RONDJE BIEB het eerste doe-het-zelf rondleiding experiment met jongeren

Bibliotheek Rotterdam, vrijdagochtend 9.33 uur. Annemieke Boxem is een new kid in town in onze branche, die voor de Bibliotheek Rotterdam Educatie Jongeren in haar portefeuille heeft. Samen met Probiblio wil ze een nieuw soort bibliotheekbezoek ontwerpen. ‘dBos op het PO doet het geweldig maar deze kinderen verliezen we nu zodra ze in het VO komen. Nu is er weer aandacht voor deze doelgroep en willen we ze met de afdeling educatie beter bereiken. Een van de initiatieven is Rondje Bieb.' Met deze werktitel gaan we samen aan de slag in dit spannende proces, voor en door jongeren zelf. Het past helemaal in de SPOENK* beweging, die garant staat voor dynamiek op de biebvloer 0-100.

In juni hebben we een aantal afspraken gemaakt met groepen uit het voortgezet onderwijs. We willen een rondleiding maken voor jongeren en dat kan volgens ons niet zonder de jongeren daar zelf in te betrekken. Op de eerste dag ontvangen we leerlingen van praktijkonderwijs Accent. Een doelgroep die maatschappelijk kwetsbaar is en waar sprake is van laaggeletterdheid. Ingezakt, met een afwachtende houding zie je ze ontwaken als ze horen wat ze komen doen. Ze blijken geen rondleiding te krijgen, maar we nodigen ze uit om mee te denken en mee te helpen bij het ontwerpen van een rondleiding.

'Een doe-het-zelf-rondleiding waarin ruimte is voor je eigen wensen en nieuwe ideeën. We willen graag door jullie ogen de bieb herontdekken. Wat is hier allemaal te doen, wat vind jij er nou van.'

De puike, ranke juf gaat in haar camouflage look helemaal op in het groepje dat als eerste terugkeert van het Rondje Bieb experiment. 'Ik heb heel veel nieuwe dingen geleerd!’ sprankelt de jongen die later architect wil worden. Ze vertelt ons na afloop hoe gemakkelijk de problemen kunnen ontstaan met deze leerlingen. Niet omdat ze slechte manieren hebben, maar omdat ze niet mee kunnen komen. Hun denkvermogen en zelfreflectie is beperkt.

Maar ze is heel erg trots op haar klas. Ze zijn dit jaar zo vooruit gegaan. De cito-score bewees dit ook. Op onze vraag wat ze dan gedaan heeft, zegt ze iets waardevols. ‘Ze zelfvertrouwen geven! Deze jongeren horen zo vaak dat ze dingen niet kunnen terwijl dit niet zo is. De omgeving en zijzelf moeten alleen ontdekken wie en wat! Daarom is een bibliotheekbezoek op deze manier ontzettend waardevol: jullie geven ze het vertrouwen dat ze zelf op zoek gaan naar wat de bieb voor hen kan betekenen.’

Na een korte inleiding gaan ze op avontuur in het waanzinnige labyrint van boeken, meubilair, roltrappen, exposities en … liften! Deze bewegende kamers oefenen een grote aantrekkingskracht uit op de leerlingen. De liften moeten groter, sneller, schoner en met zitplaatsen! Met nog drie weken Ramadan in het vooruitzicht blijken de banken op de jongerenafdeling erg lekker te liggen. Op zo’n moment kom je er ook achter dat het plafond wel wat mooier afgewerkt kan worden. De meeste etages kunnen sowieso wat gezelliger en graag overal catering (met obers!) zodat je je spullen als je lekker bezig bent, niet lang alleen hoeft te laten op zoek naar voedsel.

Op de zesde etage hangt een magische sfeer, zo blijkt. Omdat de bieb nog gesloten is mag je nu praten in een stilteruimte en dat voelt gek. ‘Meer fietsenrekken, meer oplaadpunten!’ Een van de meiden wil graag cursussen en ze weet niet goed te vertellen wat, maar wel dat ze van een gemengd niveau moeten zijn. Dan kan ze leren van leeftijdsgenoten. Ook willen ze stripboeken en loopbaanbegeleiding. Dat dit er al is, wordt goedkeurend in ontvangst genomen.

Het is voor ons duidelijk dat de leerlingen zichzelf enthousiast hebben gemaakt. De meeste zeggen graag eens terug te komen voor de muziekruimte en ze zijn nieuwsgierig naar de jongerenvloer. Twee leerlingen hebben diezelfde ochtend nog een bibliotheekpas laten maken.

Hoe nu verder? Als we deze maand van experimenteren hebben afgerond gaan we een groepsbezoek ontwerpen dat leerlingen uitdaagt het heft in eigen handen te nemen. Hoe ontdek je zoveel mogelijk in een korte tijd? Welke meerwaarde heeft de Bibliotheek in jouw leven? Op 16 juni verwelkomen we leerlingen van een privé-school. Benieuwd wat we daar weer van opsteken. Wordt vervolgd, deze ‘making off’…