Samen voor lezen

Veel bibliotheken werken met de aanpak de Bibliotheek op school, maar hebben moeite om geschikt personeel te vinden. Toch zit er in veel teams meer potentie dan wordt gezien, want wat kunnen en willen de wo-opgeleide leesconsulenten - die steeds vaker solliciteren en worden aangenomen - betekenen voor de doorontwikkeling van de Bibliotheek op school? Educatieadviseur Dia Wesseling vertelt hierover in deze blog.

Door de groei van de Bibliotheek op school zijn er steeds meer leesconsulenten nodig, maar in de huidige arbeidsmarkt wordt het lastiger geschikt personeel te vinden. Uit de cijfers van de laatste zes jaar blijkt dat instroom van mbo’ers sterk gedaald is, de instroom van hbo’ers nog stijgt en dat geleidelijk aan steeds meer (jonge) academisch opgeleide leesconsulenten worden aangenomen in deze mbo+/hbo functie.

Tijdens landelijke trainingen voor leesconsulenten blijkt dat deelnemers met een universitaire achtergrond duidelijk andere leervoorkeuren en leerbehoeftes hebben. Waar mbo+’ers en hbo’ers vragen om praktische handvatten om gelijk aan de slag te kunnen, gebruiken wo-opgeleide leesconsulenten hun academische vaardigheden. Uit onderzoek onder wo-opgeleide leesconsulenten (2022) blijkt dat 2/3e van de negentien bevraagde wo-opgeleide leesconsulenten geen andere taken uitvoert dan hun collega’s met mbo+/hbo-opleiding. Zij willen echter naast deze taken ook graag onderzoeksliteratuur delen, onderzoek doen en beleid ontwikkelen.

Omslag van dienstverlening naar samenwerking

De vraag die ter discussie staat is: Welke ontwikkelingen zijn van invloed op de rol van de expert-leesconsulent in de structurele samenwerking tussen school en bibliotheek en hoe en wat kan de expert-leesconsulent leren om te kunnen bijdragen aan een stevige borging van de kwaliteitsverbetering in het leesbeleid van de school?  

Voor de bibliotheekorganisatie betekent dit dat zij de Bibliotheek op school-aanpak doorontwikkelt en daadwerkelijk de omslag maakt van dienstverlening naar samenwerking. De bibliotheek kan dit zeker niet alleen. De school en de bibliotheek hebben de intentie om sámen het innovatietraject te doorlopen. De eerste vragen bij het gesprek met een schooldirecteur zouden dan ook moeten zijn: “Hoe wordt hier geleerd door de leerkrachten? Hoe ziet een verandertraject er uit, hoe komen die tot stand, welke stappen, methode, wie? Hoe kan de expert-leesconsulent bijdragen?” De aanpak van de Bibliotheek op school wordt dan als middel ingezet en niet als doel op zich.

Hét moment voor samenwerking

Gezien de actuele ontwikkelingen is het nú de tijd om te laten zien dat de bibliotheek een krachtige expertrol kan spelen bij het samen leren innoveren in een Professionele LeerGemeenschap met als thema effectief leesonderwijs. Dit vraagt kwaliteit. De bibliotheek is een aantrekkelijke samenwerkingspartner als er (naast collectie) een expert-leesconsulent beschikbaar is met de juiste (leer)attitude, academische vaardigheden, inhoudelijke kennis en vakmanschap om écht samen te werken aan verbeteringen en deze ook expliciet te borgen in beleid.

Deze tekst is een samenvatting van een langer artikel. Lees de publieksversie van de visiepaper met een aantal reacties van stakeholders.

Meer weten?

Lees ook: ‘De bibliotheek moet academisch geschoolde leesconsulenten op waarde schatten’

Lees hier meer over de Bibliotheek op school.