Slim zoeken is zelf zoeken: de voordelen van energiedrank

De Lonkende Leestafel ♥ Maartje Spoelstra, filosoof en bibliothecaris bij Bibliotheek Den Haag. Interview #18 door Alek Dabrowski, juni 2018.

De Lonkende Leestafel is de community die lonely cowboys uit bibliotheken samenbrengt met ondernemende initiatieven om mensen en media al lezend te verbinden. In deze blogreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types.

Als kind bracht Maartje Spoelstra veel tijd door in de bibliotheek in haar woonplaats Ouderkerk a/d Amstel, en daarna in Maastricht. Daar is niets ongewoons aan. Tijdens haar studie filosofie en literatuurwetenschap in Leiden maakte zij ook veel gebruik van de bibliotheek. En later, inmiddels naar Den Haag verhuisd, bleef Maartje de bibliotheek trouw. Geen wonder dat zij hier haar plek heeft gevonden. Nog dagelijks is zij onder de indruk van de vele en de verschillende mensen die er over de vloer komen.

Uiteraard heeft deze levenslange interesse te maken met haar studie en haar leeshonger. Deze kun je ook op andere manieren stillen, maar de fysieke bibliotheek is de meest geëigende plek hiervoor. Je kunt zomaar ergens tegenaan lopen. “O, is dat er ook!” Om deze ervaring op te roepen is een ruimte met veel boeken een voorwaarde. Een bibliothecaris helpt de zoeker. Dat kan op vele manieren

Maartje werkt aan de balie. Zij is ook mediacoach en geeft cursussen omgaan met digitale media. Mensen helpen met zoeken vindt zij het leukste om te doen. Vragen kunnen overal over gaan, niet speciaal over boeken. Laatst was een jongen op zoek naar informatie over energiedrank, voor een presentatie die hij gaf voor zijn cursus Nederlands. Daar was geen boek over, dus heb ik met hem op internet gezocht. Op haar Linked-In pagina schrijft Maartje over deze en andere ervaringen met bezoekers. “Het is niet mijn taak om iedereen met Ulysses naar huis te laten gaan, het is de bedoeling om mensen manieren aan te reiken om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Dat betekent dat je ook iemand kan helpen met het zoeken naar de voordelen van energiedrank.”

Ze vindt het leuk om kinderen te helpen met zoeken naar informatie en zou in de toekomst ook graag een cursus mediawijsheid voor kinderen ontwikkelen. Slim zoeken met een kritisch blik is belangrijk. Dat kan op een heel alledaags niveau, bijvoorbeeld de vraag; hoe verdeel je je aandacht en je tijd wanneer je smartphone altijd binnen handbereik is?. Ze is van plan om binnenkort een opleiding filosoferen met kinderen te volgen. Vanuit mediawijsheid en het vertellen van verhalen is de stap naar filosofie snel gemaakt. Bij filosofie gaat het om het stellen van vragen en het zoeken naar waarheid. Zoeken en filosoferen liggen dicht bij elkaar.

Bij Maartje begon de interesse hierin al op jonge leeftijd. Op de middelbare school zette Plato’s allegorie van de grot haar aan het denken. Voor de niet-filosofen onder de lezers: wij staan vastgeketend in een grot en zien slechts de schaduwen van de werkelijke dingen. Het felle licht van de realiteit zou ons doen verblinden. Wij nemen de realiteit dus altijd indirect waar en vormen in ons denken een beeld van de realiteit. 

Een van haar favoriete filosofen is Walter Benjamin. Op zijn werk is zij afgestudeerd. Beroemd is zijn essay over de verteller en de verdwijnende traditie van het verhalen vertellen. Hij maakt een onderscheid tussen informatie en verhalen. Kort gezegd, informatie is tijdelijk, verhalen hebben eeuwigheidswaarde. Naast filosofie leest Maartje heel divers: van de boeken van Karl Ove Knausgard tot aan Virginia Woolf en andere schrijvers van de Bloomsbury group.

In de visie van Maartje zullen bibliotheken voorlopig niet verdwijnen. Hun functie is eerder het ontsluiten van verhalen, dan het geven van informatie. De bibliothecaris is nodig om mensen te stimuleren vooral zelf te zoeken en te vinden. De fysieke bibliotheek met een ruime collectie boeken helpt hierbij, vooral om bij toeval te vinden wat je eigenlijk zoekt, al blijven het allemaal schaduwen van de werkelijkheid.

Bron foto rechts: Veldkamp, Gabriele. Zukunftsorientierte Gestaltung informationstechnologischer Netzwerke im Hinblick auf die Handlungsfähigkeit des Menschen. Aachener Reihe Mensch und Technik, Band 15, Verlag der Augustinus Buchhandlung, Aachen 1996, Germany.