‘Van boekenbieb naar hotspot’ in de Hoeksche Waard

De Lonkende Leestafel ♥ Geertje Wiersma, Teamleider Volwasseneneducatie en communicatie-activiteiten en Xenia de Graaf, Teamleider ECA-Jeugd Educatie, Communicatie en Activiteiten, Bibliotheek Hoeksche Waard | Interview door Karen Bertrams, 2021

“Wij hebben een hart-tot-hart connectie en vormen samen een heel fijn team, met spring in ’t veld directeur Marieke Montenarie als ons vliegwiel.” We zijn in de Hoeksche Waard en er is markt, de zon schijnt, de mensen zijn blij, op de enorme mopperkont van een groenteboer na die de zon niet echt in het water kan zien schijnen. Om hem gunstiger te stemmen eten we zijn aardbeien op de trappen naar het haventje. Geertje en Xenia schetsen hoe het lang geïsoleerd gebleven voormalige eiland en onderdeel van de Bible Belt een bevolking heeft die ‘community driven’ is.

"De mensen kennen elkaar, het is informeel en de lijnen zijn kort. In de jaren ’60 werden de tunnels gegraven en kwamen er veel Rotterdammers wonen. Mensen komen zelf met ideeën en we hebben de goeie mix tussen eigen- en publieksprogrammering, dat is precies wat we willen. Je kan hier snel dingen opzetten.” Waardoor het kan gebeuren dat Bibliotheek Hoeksche Waard de afgelopen 10 jaar een enorme dynamiek heeft laten zien. Ondanks de bezuinigingen zijn de openingstijden uitgebreid en zijn er zelfs twee locaties bijgekomen. Nu tien in totaal. Hoe? Alle vestigingen langer openhouden, maar de vierkante meters halveren. Inspiratieruimtes creëren op het platteland. Zelfredzaamheid en participatie propageren. En samenwerken. Niets meer alleen doen.

Al doende leren

“Het is een uitdaging op al die locaties interessante programmering te bieden, maar we zijn inventief en al doende leren we veel! Aan vrijwilligers is nooit gebrek, we hebben er nu 120 en die hebben we stapje voor stapje meegenomen in de digitale wereld van Zoomen en schermen delen. Getriggerd door corona hebben we veel online activiteiten opgezet en nieuwe dingen bedacht. Zoals een online leesclub, we willen nu graag een hele grote leesclub maken uit allerlei bestaande! De eerste was met Nederland Leest rond het Zwijgen van Maria Zachea met Judith Koelemeijer. We sluiten ook prima aan bij Ontmoet Schrijvers Online, een geweldig initiatief! Onze ouderwetse puzzeltocht, de Sterrit langs historische monumenten, met een thermoskannetje op de achterbank, was een hysterisch succes met 600 inschrijvingen. Dat kon niet door al die kleine dorpjes en er is nu een wachtlijst met 250 mensen en de Sterrit maakten we downloadbaar. We doen inhoudelijk veel met Historische Verenigingen, de belangstelling verschilt per dorp. De geschiedenisquiz over Oud-Beijerland gaat per mail en wordt met de hand nagekeken, onze leden kunnen dat niet online. Met het Taalhuis hebben we de Hoeksche Babbelbox online, de taalvragers vinden dat leuk. We lezen samen de krant. Zelf hebben we ook webinars over phising en fake news gemaakt en bijvoorbeeld een online Escaperoom over de kat Ziezo.”

Vis in het water

Geertje ontdekt een puzzelstukje van het Bieb-Escapespel in haar tas. De Alkmaarse is door de liefde in 2009 in Numansdorp terecht gekomen. Ze studeerde Geschiedenis met de specialisatie Boek & Bibliotheek Wetenschap aan de UVA in Amsterdam: “Ik ben dus wel een echte bibliothecaris. Ik houd erg van schrijven en eigenlijk zou ik willen programmeren zoals een tijdschriften- of krantenredactie te werk gaat. Wat speelt er, wat willen de mensen?” Vanaf september presenteert ze met collega’s bij de radio-omroep Hoeksche Waard het Boeken-uurtje. Dierbare boeken zijn Brief voor de Koning en Geheimen van het Wilde woud van Tonke Dragt.

Xenia’s lieveling is De Zevensprong “en sprookjes, sowieso!” ‘De vreemdeling die gastvrij ontvangen wordt’ is de betekenis van haar naam. Een rode draad in haar leven, blijkt uit haar kosmopolitische bibliotheekloopbaan van uitersten. Via Limburg en Brabant naar het ultramoderne Edmonton, Canada, terug naar de Middeleeuwen in Aberdeen, Schotland is ze altijd de vreemdeling. “In Edmonton is de staf hoogopgeleid, de programmering innovatief, de kwaliteit van de dienstverlening heel hoog, de houding naar publiek ‘non judgemental’. Je moet daar je master hebben om librarian te worden, ik bleef door mijn hbo-opleiding library assistent, zonder groeimogelijkheden. Er is een heel effectief family supportprogramma en er is standaard een program room voor activiteiten, geen gesleep met stoelen. Ik kwam daarna door een verhuizing vol energie terecht in Aberdeen, maar werd er terug gekatapulteerd naar de jaren ’70, wat was het daar ouderwets en truttig. Uiteindelijk had ik via het introduceren van de LEGO-club toch op een gegeven moment drie 3D-printers op mijn bureau, waar ik lekker mee aan de slag kon. En ze hadden het succesvolle ‘Bookbug’, onze Boekstart komt daar vandaan.” Sinds 2018 is ze als een vis in het water bij Bibliotheek Hoeksche Waard als teamleider jeugd: “Kinderen zijn de leukste groep om iets voor te doen, ze zijn nieuwsgierig en geïnteresseerd. Ik ben altijd heel geïnspireerd door de Bibliotheek van 100 Talenten, dat is altijd mijn graadmeter geweest.”  

Foto: Geertje en Xenia In de trouwzaal van Het Oude Raadhuis

Nóg dynamischer

Het oude Raadhuis wordt de nieuwe bestemming voor de bibliotheek in Oud-Beijerland, er wordt druk verbouwd. Onlangs zijn eeuwenoude graven uit eind zestiende begin zeventiende eeuw ontdekt, deze zijn van grote wetenschappelijke waarde. De nieuwe bibliotheek wordt nog dynamischer door een podium met hangbrug en gezellige horeca, maar ook met stilteplekken en het Hoeksch MaakLokaal voor allerlei soorten creatieve maakactiviteiten. Bovendien blijft het een trouwlocatie! Hoe leuk is het om te trouwen in een bieb?

De Lonkende Leestafel wil nu alle hoeken van de Hoeksche Waard zien met dit hartenduo.

Drone foto: Sem den Hollander | https://www.instagram.com/sem.flyingdutchman/

Foto boven het artikel: Geertje Wiersma en Xenia de Graaf op de brug voor Het Oude Raadhuis in Oud-Beijerland, door Karen Bertrams

Over de Lonkende Leestafel

De Lonkende Leestafel is de community van ondernemende bibliotheekprofessionals. In deze interviewreeks gaan we in gesprek met avontuurlijke types. Lees meer over de Lonkende Leestafel.

Ook een Lonkende Leestafel interview? Maak een afspraak met Karen Bertrams.

Lees ook: Directeur-bestuurder Frans Bergfeld: ‘Online kan altijd en altijd is nooit’