65-plussers gruwelen van ‘oudje’, ‘oude van dagen’ en ‘bejaarde’

Hoe willen ouderen graag aangesproken worden? Het antwoord hierop is belangrijk om deze doelgroep effectief te bereiken. Onderzoeksbureau GetOud en de onderzoekers van Probiblio vroegen aan ruim 650 mensen van 65 jaar en ouder hoe zij diverse benamingen vinden klinken. De meeste ouderen vinden ‘senior’, ‘oudere’ of ‘oudere volwassene’ een positieve manier van aanspreken.

Gedateerde benamingen

Het woord ‘bejaarde’ wordt volop gebruikt in kranten en op radio & TV, maar de meerderheid (57%) van de 65-plussers vindt dit een negatieve benaming. “Als vitale 80-jarige voel ik me beledigd door de benaming bejaarde,” reageert een dame. ‘Oudje’ wordt nog erger gevonden, ruim driekwart van de 65-plussers vindt dit negatief klinken. Dergelijke woorden zijn niet meer van deze tijd, aldus een vrouw van 71: “Oudje en bejaarde zijn vooral gedateerde benamingen, de hedendaagse oudere herkent zich daar niet in.”

"‘Oudere mensen of oudere volwassen’ klinkt voor mij positief, andere benamingen vind ik ronduit afschuwelijk, alsof je niet meer mee telt. Ik ben recentelijk zelf met pensioen gegaan en voel mij op en top bij het leven horen...,” reageert een vrouw van 68. Het best uit de bus komt het woord ‘Senior’. Bijna driekwart vindt dit een positieve benaming, slechts 2% vindt het negatief klinken.

Hóe je iets zegt

Meerdere ouderen geven aan dat ook de toon uitmaakt, wie het zegt, en of het al dan niet met respect is. Mensen vergeten dat ze zelf ook oud worden. “Vroeger zei ik ‘hé ouwe’, en nu ben ik het zelf,” constateert een man van 66. Een aantal ouderen vindt dat er helemaal geen speciale benaming nodig is, ‘volwassene’ is goed genoeg. Anderen geven juist aan het onzin te vinden dat er ‘krampachtig gezocht wordt naar zachtere omschrijvingen’. Een man van 66 vat samen: “Oud is oud. Gezeur over benamingen. Politieke correctheid loopt de spuigaten uit. Elke term kan leuk en positief of naar en denigrerend gebruikt worden. Het gaat om de toon en wie het zegt. Verder zal het mij eerlijk gezegd een zorg zijn. Ik heb voldoende zelfvertrouwen in huis.”

Al met al spreekt uit de antwoorden dat 65-plussers benamingen als ‘oudje’ of ‘bejaarde’ als denigrerend ervaren. Respect is gewenst, betutteling niet. Een dame van 82 wijst tot slot op nog een andere benaming die ergernis kan opwekken: “Het ergste vind ik als volkomen vreemden mij oma noemen. Mijn standaard antwoord is dan "Ik wist niet dat wij familie van elkaar waren."

Wat vinden 65-plussers van de benamingen? (GetOud en Probiblio, 2019)

65-plussers in de bibliotheek

Ruim een derde van de senioren bezoekt wel eens een bibliotheek, voornamelijk om materialen te lenen. De hoofdreden om de bibliotheek niet te bezoeken is dat senioren aangeven de bibliotheek niet nodig te hebben. Sommigen geven aan dat zij niet van lezen houden of zijn niet mobiel meer, vinden de bibliotheek te ver weg of te duur. Belangrijke behoeftes waarin de bibliotheek kan voorzien, zijn de mogelijkheid om een cursus te volgen over iPads/computers en om anderen te ontmoeten. Veel senioren weten niet dat de bibliotheek een boek aan huis service en een tabletcafé biedt; het is dan ook van belang hierover te communiceren.

Bekijk de infographic met alle onderzoeksresultaten.

Meer informatie

Wil je meer informatie? Neem dan contact op met Ingrid Balijon, via IBalijon@probiblio.nl of kijk hier voor ons aanbod op het gebied van onderzoek en marktkennis.