Jeugdboeken beter geleend, volwassenen blijven achter

De coronaperiode heeft een grote impact gehad op de prestaties van de klassieke bibliotheek. Bibliotheken moesten regelmatig en langdurig hun deuren sluiten. Hoewel bijna alle bibliotheken onmiddellijk een afhaalsysteem hebben opgezet wat veel positieve reacties opleverde, compenseerde dit absoluut niet de wegvallende reguliere uitleningen. Hetzelfde geldt voor de online bibliotheek, hoewel die dankzij een gezamenlijke inspanning een substantiële stijging in gebruik en uitleningen zag.

De covidmaatregelen vertroebelen ook het zicht op langjarige ontwikkelingen in de bibliotheek. Vinden de leners de weg naar de bibliotheek terug? Is de bodem in de daling van uitleningen bereikt?

Jarenlange daling in uitleningen gestopt

De maanden augustus en september 2020 en 2021 waren voor bibliotheken relatief normale maanden. Weliswaar golden er nog generieke maatregelen over afstand houden, thuis blijven bij klachten en thuiswerken, de bibliotheken mochten wel open zijn. Dit maakt dat deze maanden relatief goed vergelijkbaar zijn met dezelfde maanden in de voorafgaande jaren.

Aan de cijfers lijkt te zien dat de jarenlange daling in de uitleningen gestopt is. Het aantal reserveringen neemt (nog steeds) toe en het aantal verlengingen is stabiel. Dat laatste duidt erop dat leners vaker meer tijd nodig hebben om de geleende materialen uit te lezen. Dit sluit aan bij onderzoeken over leestijd (zie bijvoorbeeld dit onderzoek van het SCP).  

Figuur 1: Aantal reserveringen, uitleningen en verlengingen over de jaren 2017 tot 2021 in de maanden augustus en september van Probiblio-Wise bibliotheken. KopGroep Bibliotheken is uit deze data gefilterd.

Trendbreuk

Een uitsplitsing naar materiaalsoort laat een interessante trendbreuk zien. De jeugd lijkt weer meer iets meer te gaan lenen, bijna op het niveau van voor de Covid-19 crisis. Bij volwassenen lijkt de ontlezing echter nog steeds door te zetten, en is van herstel geen sprake. De uitlening van non-fictie vertoont een klein herstel, terwijl de uitlening van overige materialen (met name dvd’s en luisterboeken) gestaag door daalt. De verwachting is dat deze in de komende vijf jaar grotendeels uit de bibliotheek zullen verdwijnen.

Figuur 2: Aantal uitleningen over de jaren 2017 tot 2021 in de maanden augustus en september, gesplitst per materiaalsoort.

Inzicht in jouw bibliotheek

Wil je weten wat het aandeel van jouw bibliotheek in de uitleningen was? Vraag dan bij via Collectieadvies het uitgebreide excel-document op. 

Lees ook:

Stand van zaken collecties Noord-Holland
Voor de bibliotheken in Noord-Holland heeft Probiblio alle inhoudelijke en cijfermatige ontwikkelingen omtrent de collecties bijeen gebracht in de Monitor Provinciaal Collectiebeleid 2021. Wil je weten welke bibliotheek het snelst zijn reserveringen levert, welke bibliotheek het best zijn nieuwe boeken uitleent of waar we staan op het gebied van de Longtail-collecties?

Bekijk dan hier de monitor Provinciaal Collectiebeleid NH 2021 >>