Maatschappelijke waarde bibliotheken in coronatijd aangetoond

De coronacrisis maakt het werk van bibliotheken moeilijker. Tegelijkertijd brengt het de maatschappelijke waarde van bibliotheken extra naar voren, vooral voor kwetsbaren in de samenleving. Dit concludeert Probiblio in haar onderzoek naar de impact van de coronacrisis op de bibliotheeksector.

Uit het rapport, dat zich specifiek richt op Noord- en Zuid-Holland, blijkt dat op veel terreinen maatschappelijke problemen ontstaan of verergeren door de coronacrisis. Bovendien worden door de coronamaatregelen juist de minder zelfredzamen extra hard geraakt. Hierdoor zijn in het afgelopen jaar ook nieuwe kwetsbare groepen ontstaan, zoals kinderen die nu een leerachterstand ontwikkelen, jongeren met depressieve klachten, eenzame thuiswerkers, nieuwe werklozen en burgers met nieuwe informatievragen.

In de onderzochte provincies Zuid- en Noord-Holland speelt ook de verstedelijking een rol, één van de factoren voor snellere verspreiding van het virus. Naast meer coronagevallen zijn in de grote steden ook meerdere kwetsbare groepen oververtegenwoordigd, zoals zzp’ers (met name Noord-Holland), laaggeletterden (met name Zuid-Holland), inwoners van achterstandswijken, alleenstaanden en éénoudergezinnen.

De rol van bibliotheken voor kwetsbare groepen

De bibliotheken richtten zich al op het verbeteren van de zelfredzaamheid en participatie in de samenleving, bijvoorbeeld door het aanbieden van oudercafés, (digi-)taalcursussen of advies bij belastingaangifte. De coronacrisis dwong de bibliotheken te anticiperen op steeds veranderende omstandigheden, om hun diensten te blijven bieden aan bestaande en nieuwe doelgroepen. Voorbeelden van creatieve oplossingen zijn het livestreamen van activiteiten, leeskringen in de buitenlucht, actieve promotie van de digitale bibliotheek, speciale (openings)tijden voor risicogroepen en een telefonische hulplijn voor minder digitaalvaardigen.

Best practices behouden voor de toekomst

Deze flexibiliteit, creativiteit en (digitale) innovaties bieden de bibliotheekorganisaties kansen voor na de crisis. De publicatie noemt ook inspirerende initiatieven van buiten de bibliotheeksector en kijkt naar hoe gemeenten omgaan met de negatieve effecten van de crisis. De kunst is voor alle partijen om goede ontwikkelingen en leerpunten te behouden voor de toekomst.

Bekijk de samenvatting

Bekijk de themapublicatie

Meer informatie

Wil je meer weten over de rapportages of onderwerpen? Neem contact op met Berthy Nijhuis van Marktkennis.

“De maatschappelijke en culturele waarde van bibliotheken is in deze coronacrisis onomstotelijk bewezen. Dit rapport illustreert dat. Ik hoop van harte dat lokale bestuurders hun voordeel doen met de best practices uit dit rapport.” - Anne Rube, interim voorzitter van de Vereniging van Openbare Bibliotheken