Strategische keuzes maken over digitale geletterdheid

Veel bibliotheken hebben in hun beleidsplan staan “Wij doen aan mediawijsheid”. Oké, misschien niet zo boud gesteld, maar vaak komt het er wel op neer. Er ontbreekt concreet beleid gebaseerd op strategische keuzes. Dit wordt absoluut door bibliotheken onderkend, maar vaak noemen zij dan tijd, geld en personeel (competenties) als obstakels om projecten van de grond te krijgen. De verleiding is dan groot om een losse workshop in te plannen of een ZZP’er in te huren in plaats van een concrete leerlijn uit te rollen. 
 
Om bibliotheken toch scherpe keuzes te laten maken op dit gebied hebben wij de strategische sessie ‘Digitale geletterdheid’ ontwikkeld. Het thema mediawijsheid wordt tijdens deze sessie onder de loep de genomen, samen met de thema’s computational thinking, ICT basisvaardigheden en informatievaardigheden.

Hoe ziet zo’n sessie er uit?

Tijdens een strategische sessie doorlopen we met directie en MT leden drie stappen:

• We kijken naar de taken rond digitale geletterdheid die de Bibliotheek vanuit verschillende partijen heeft gekregen. Namelijk de Wsob, de gemeente(n) en de eigen missie/visie.
• Vervolgens benoemen we alle doelgroepen waar de Bibliotheek nu of in de toekomst iets voor doet rond digitale geletterdheid en om welke activiteiten het dan gaat.

Vanaf hier ontstaat dan het lastigste deel, keuzes maken. Want voor welke doelgroepen ga je kiezen om volop in te zetten? En welke zet je op een lager pitje? Keuzes die vaak schuren, maar die welke helpen om een duidelijke richting te bepalen.

• Als de doelgroepkeuzes zijn gemaakt gaan we deze spiegelen aan de taken die aan het begin zijn benoemd.

Ter afsluiting worden de vervolgstappen benoemd, want nu de richting duidelijk is, wordt het tijd om de mouwen op te stropen. Aan de slag!

Wat viel ons op tot nu toe?

Bij een aantal bibliotheken hebben wij al zo’n sessie mogen faciliteren. Met de nadruk op ‘faciliteren’ omdat de deelnemers al het inhoudelijke werk doen. Natuurlijk geven we daar waar nodig advies over hoe andere bibliotheken zaken oppakken, of sturen we bij als dat nodig is. Maar de keuzes en richting worden door de deelnemers echt zelf bepaald. 
 
De bibliotheken waar we langs zijn geweest stonden allemaal op een heel ander punt in het proces. Eén bibliotheek had inhoudelijk al aardig wat keuzes gemaakt, en kon de sessie goed gebruiken om focus aan te brengen in deze keuzes. Een andere bibliotheek stond nog helemaal aan het begin van het proces en kon nu alle termen beter duiden en deze een plek geven in de eigen organisatie. 
 
De keuzes voor de doelgroepen waren vaak niet heel verrassend. Jonge kinderen en kwetsbare volwassenen werden vaak als eerste gekozen. Ook leerkrachten werden er vaak uit gepikt. Eén bibliotheek trok helemaal de stoute schoenen en koos heel bewust voor het VMBO. Een doelgroep die vaak als moeilijk wordt ervaren, maar waar deze bibliotheek zich wel aan wil gaan wagen. 
 
Een doelgroep die veel werd vergeten zijn de eigen medewerkers en/of vrijwilligers. Want die heb je heel hard nodig als je digitale geletterdheid een prominente plek geeft in je aanbod. Voor deze doelgroep geldt vaak het credo ‘bijscholen en bijblijven’. Ook niet verrassend maar wel goed om (opnieuw) in alle plannen op te nemen. 
 
Na deze sessie hebben de bibliotheken letterlijk de mouwen opgestroopt en zijn aan de slag gegaan met de uitkomsten. Vaak was een eerste logische stap om op basis van de gemaakte keuzes met de inhoudelijke medewerkers om tafel te gaan zitten. Om concreet te maken wat deze keuzes betekenen voor de inzet van mensen, tijd en geld. Een tipje van sluier: hier zal vaak meer van moeten worden ingezet dan tot dan toe is gedaan. Maar waar het vroeger redelijk gissen was, is het nu duidelijk te onderbouwen waarom dit nodig is, op welke vlakken en wat er dan gedaan gaat worden. En dat stuurt toch een stuk lekkerder de goede kant op. 
 
 
Voor meer informatie over de strategische sessie Digitale geletterdheid neem je contact op met Babette Egges (begges@probiblio.nl, 06 24 99 77 96) of Erik Reuvers (ereuvers@probiblio.nl, 06 21 24 13 71)