Curriculum.nu – Digitale Geletterdheid

Op dit moment wordt er op landelijk niveau nagedacht over het curriculum dat scholieren klaar moet stomen voor de wereld van nu en morgen. Dit gebeurt voor zowel primair als  voortgezet onderwijs, en wel op negen gebieden (zie www.curriculum.nu). Curriculum.nu is een samenwerking tussen de Onderwijscoöperatie, PO-raad, VO-raad, AVS, LAKS en Ouders & Onderwijs. In de uitvoering wordt inhoudelijk samengewerkt met SLO.

Er zijn negen ontwikkelteams benoemd, waarin 125 leraren, achttien schoolleiders en tachtig scholen vertegenwoordigd zijn. Samen proberen ze met de opbrengst van het ontwikkelproces kerndoelen en eindtermen aan te passen.

We focussen in dit artikel op het onderdeel digitale geletterdheid. Het doel van digitale geletterdheid is om zelfstandig, verantwoordelijk en zelfredzaam te kunnen zijn in onze samenleving. Dit kan alleen als je in staat bent een leven lang te leren op digitaal gebied.

Conceptvisie (tussenresultaat)

Vorige maand zijn de eerste tussenresultaten bekend gemaakt met daarbij de vraag om feedback.

Digitale geletterdheid omhelst vier domeinen die met elkaar zijn verbonden:

  • Kennis over digitale technologie
  • Omgaan met digitale technologie
  • Nadenken over digitale technologie
  • Creëren met digitale technologie

In grove lijnen komt dit overeen met het competentiemodel van mediawijzer.net: begrip, gebruik, communicatie en strategie.

In het advies staat dat digitale geletterdheid het beste een plek kan krijgen binnen de andere leergebieden. Dat advies komt overeen met de visie van onder andere SLO en partner kennisnet. Daarnaast is er sprake van het opzetten van een opbouwende doorlopende leerlijn zodat leerlingen van begeleid gebruik naar zelfstandig toepassen kunnen groeien. Dit betekent dat er een vloeiende overgang van PO naar VO wordt beoogd – een ambitieuze uitspraak!

Conclusies

Er zijn ook een vijftal conclusies getrokken:

  1. Digitale geletterdheid komt overal en in elk leergebied voor en dat heeft grote gevolgen voor het huidige onderwijs.
  2. Computational thinking, het analyseren en aanpakken van problemen op een procesmatige manier, is een denkwijze die nodig is voor het leren omgaan met digitale technologie.
  3. Het maken van (digitale) producten, jezelf uiten en dingen creëren met behulp van digitale technologie is belangrijk.
  4. Aandacht voor ‘technologie-ethiek’ is noodzakelijk om met praktische en maatschappelijke vraagstukken om te kunnen gaan.
  5. Leerlingen moeten zelfstandig en zelfredzaam worden in een digitale maatschappij.

Andere uitgangspunten zijn bijvoorbeeld dat de leerlingen en niet de techniek centraal dienen te staan.

Feedback

De globale feedback is wat ons betreft dat het een goed stuk is dat veel basis principes weergeeft zoals we die al kennen uit het Mediawijzer-model en het 21st Century-model. Het zal hem daarom vooral in de uitwerking gaan zitten: hoe krijg je een naadloos aansluitend doorlopende leerlijn over PO en VO? Hoe zorg je voor eigenaarschap bij de andere domeinen van digitale geletterdheid, aangezien het daar belegd wordt? De werkgroep zegt zich bewust te zijn van het risico dat dit met zich mee brengt, maar veel zal afhangen van de uitwerking en het draagvlak bij de andere domeinen. Een andere vraag is in hoeverre de doorlopende leerlijn al echt gevuld zal worden met programma’s en hoe die leerlijn dan tot stand komt. Het laatste punt is dat ICT basisvaardigheden is hernoemd naar 'basiskennis'.

Rol voor Bibliotheken

En dan komen we op een punt dat voor ons natuurlijk belangrijk is. Wat kan de rol van bibliotheken worden? Er wordt in het stuk veel gesproken over een lokale aanpak binnen de kaders die het curriculum stelt. Zeker gezien het streven om digitale geletterdheid in andere domeinen onder te brengen, zal veel op de schouders van leerkrachten terecht komen. Als bibliotheken een rol binnen digitale geletterdheid willen pakken in het onderwijs, is het volgens ons belangrijk om dit voor 2020 te bewerkstelligen. Scholen hebben nog even de tijd en kunnen daar wel wat hulp bij gebruiken. Wat als elke school dit onderdeel zoals de visie beoogt neerzet, is er dan nog wel een rol voor de Bibliotheek weggelegd? Wij denken dat dat altijd het geval zal zijn, mits we kwaliteit kunnen bieden met expertise die dicht bij de Bibliotheek staat. Daarnaast kan een Bibliotheek zich heel goed in positie brengen om juist met de leerkrachten aan de gang te gaan, lokale lesbrieven op te leveren en een aansluitend buitenschools programma aan te bieden.

Kortom, er zijn legio kansen – maar het is nu wel echt de tijd voor actie!

Meer informatie

Erik Reuvers, ereuvers@probiblio.nl