De 15 leukste 21ste eeuwse ‘leermiddelen’ van 2018
Het jaar loopt weer op zijn einde en de feestdagen staan voor de deur. We hebben het digitale jaar samengevat in deze lijst met vijftien interessante nieuwe leermiddelen, speelgoed en gadgets. In de VS noemen ze dat STEM of STE(A)M, wat staat voor Science, Technology, Engineering, (Arts) en Mathematics. Wij noemen het hier voor het gemak gewoon 21ste eeuwse leermiddelen. Sommige zijn leerzaam, andere verslavend leuk. De meeste zijn dat allebei. Misschien staat er nog wat tussen voor onder de kerstboom. We zijn benieuwd wat jullie favorieten zijn!
1) Sphero Bolt — Bigger, Better, Bolder
Mag je een robot zonder armen, benen en hoofd nog een robot noemen? Wel als deze gemaakt is door het Amerikaanse bedrijf Sphero (ook bekend van BB8 uit Star Wars). Zij gooien al een aantal jaar hoge ogen met hun 'spherical robots': programmeerbare ballen, die op water en land de vetste tricks uit kunnen halen. De Sphero Bolt is de nieuwste telg in deze lijn en kan alles wat zijn voorgangers kunnen en meer. Zo heeft de Bolt een 9x9 LED matrix en kan hij via infra-rood met andere Bolts communiceren. En natuurlijk kan dit alles gecodeerd worden via de educatieve app van Sphero. Een bescheiden budget? Probeer dan eens de Sphero Mini, die eind vorig jaar al gepresenteerd werd.
2) Botley the Coding Robot — De BeeBot-killer?
De BeeBot is misschien wel de meest gebruikte educatieve robot in de onderbouw. Het bezige bijtje draait al zolang mee dat het welhaast bejaard genoemd mag worden. Naast de toevoeging van bluetooth in zijn opvolger BlueBot hebben de ontwikkelingen rondom dit botje wel zo’n beetje stil gestaan. Dat kan beter en frisser moeten de makers van Botley gedacht hebben. Deze nieuwste robot voor de allerkleinste bestuur je op dezelfde manier als de BeeBot, maar de welbekende knopjes zitten op een losse afstandsbediening. Botley kan echter veel meer. Hij kletst de oren van je hoofd, kan een lijn volgen en ontwijkt objecten die zijn weg versperren. Een mogelijk BeeBot-killer, als je het ons vraagt. En nog wat goedkoper ook.
3) Edison — De betaalbare robot voor het onderwijs
Robotje Edison is ontworpen voor het onderwijs. Deze kleine krachtpatser is misschien niet het mooiste botje uit de klas, maar uiterlijk zegt niet alles. Onder zijn oranje motorkapje zitten verschillende sensoren verstopt, die we eerder al in de duurdere robotica tegenkwamen. Zo reageert Edison op geluid en licht (zoals bijvoorbeeld Dash dat doet), kan hij objecten ontwijken (zoals LEGO Mindstorms) en kan hij lijnen volgen en macro-codes lezen (zoals Ozobot). En dat is niet alles! Edison is te combineren met LEGO, waardoor je niet alleen je creativiteit kan botvieren, maar ook meerdere robotjes samen kan voegen tot een grote superrobot met meerder mogelijkheden. En weet je wat het mooiste is? Het dingetjes kost maar 50 dollar.
4) LEGO Coding Express
Normaal zijn wij laaiend enthousiast over LEGO-producten, maar bij deze nieuwste toevoeging aan de LEGO educatie-lijn voelen we toch een lichte twijfel. De LEGO Coding Express is een nieuwe treinset van Duplo, met een toevoeging van een aantal kleurrijke commandoblokjes die tussen de spoorrails gelegd kunnen worden. De gemotoriseerde locomotief kan deze blokjes lezen en de bijbehorende opdrachten uitvoeren (toeteren, vooruit, rechtsaf, snel, etcetera). Via een app kunnen deze commando’s nog aangepast worden, wat het geheel wat uitdagender maakt. De set is gigantisch groot, net zoals de prijs, waardoor wij ook een lichte twijfel voelen. Gezien LEGO er wel weer verschillende lesbrieven en instructievideo’s bij heeft gecreëerd, vinden we het toch de moeite waard om de LEGO Coding Express in dit lijstje op te nemen.
5) Harry Potter Kano Coding Kit — Coderen als een wizard
Kano is vooral bekend om hun zelfbouw elektronica-kits. Het begon allemaal met de zelfbouwcomputer op basis van een Raspberry Pi, maar inmiddels zijn daar verschillende nieuwe sets bijgekomen. Dit jaar verraste Kano vriend en vijand met hun eerste licentie-deal. De handen werden namelijk ineen geslagen met de makers van Harry Potter. Met de Harry Potter Kano Coding Kit krijg je een heuse toverstaf in handen, die je natuurlijk wel eerst zelf even in elkaar moet zetten. De staf kan vervolgens zo geprogrammeerd worden dat bepaalde bewegingen met het magische kleinood digitale toverspreuken in gang zetten. Niet voor dreuzels!
6) Google Home — Praat Nederlands met me
In de VS heeft al meer dan 25% van de huishoudens een smart speaker in huis staan, waarmee via stemcommando’s allerhande slimme apparaten kunnen worden aangestuurd. Amazon heeft de Echo-lijn, Google plakt er het etiketje Home op, Apple natuurlijk HomePod, Sonos integreert voice control in haar nieuwste speakers en Facebook rammelt ook aan de poort. In ons land liep het echter allemaal nog niet zo storm met deze trend. Je vond tot voor kort alleen zo’n speaker in de huiskamer van (muziek)nerds en tech-enthousiastelingen. Dat veranderde afgelopen maand. Google Home ondersteunt de Nederlandse taal en de speakers zijn in onze winkels te vinden (tot in het bonusschap van de AH). Kenners zijn het erover eens: over vijf jaar kunnen we niet meer zonder.
7) Anki Vector — Een slimme Tamagotchi voor volwassenen
Leuk en aardig, zo’n slimme speaker, maar een echte nerd heeft natuurlijk een personal robot assistent. Laat dat nou precies het idee zijn achter Vector, de zelflerende robot van Anki, het bedrijf dat eerder met het slimme robotje Cozmo kwam. Waar het bedrijf met Cozmo nog op kinderen en het trainen van vaardigheden zoals computational thinking mikte, richt zij nu het vizier op volwassenen met een smart house (en dikke portemonnee). Vector scharrelt door het huis als een robotstofzuiger en kan zijn omgeving lezen en objecten ontwijken. Het botje herkent gezichten en emoties en gaat de virtuele assistent Alexa van Amazon ondersteunen. Nu kan Vector al kleine taken uitvoeren, maar de lijst van vaardigheden zal met Alexa aanzienlijk uitgebreid worden. Laten we wel wezen, vooralsnog is een robot als Vector van Anki totaal overbodig, maar stel je voor dat je elke avond begroet wordt door dit ventje. Wie wil dat nou niet?
8) Oculus Go — De betaalbare VR-bril van Facebook
Virtual Reality wordt al jaren de techniek van de toekomst genoemd, maar toch wil Jan met de pet er nog niet aan. VR is duur en blijft een beetje in de gimmick- en gamers-hoek hangen. Misschien verandert dit met de komst van de Oculus Go, het betaalbare en draadloze broertje van de Oculus Rift. Voor nog geen 200 euro vormt deze VR-bril een mooie instap voor beginners. Het gebruiksgemak is groot en de bril zit comfortabel (maar de beeldkwaliteit is natuurlijk een stuk lager dan die van de dure Rift). De headset wordt geleverd met 1 controller en apps kun je downloaden in de speciale Oculus Go App Store. Liever geen bril van Facebook? Dat snappen we. Vrijwel alle grote merken hebben inmiddels een draadloze headset in de aanbieding (die echter wel allemaal een stuk duurder zijn de Oculus Go).
9) Merge Cube — Augmented reality uit het vuistje
De Merge Cube is een zogenaamde 3D-marker voor augmented reality ervaringen. Hè, wat!? Simpel gezegd kan deze zwarte kubus met hiëroglief-achtige patronen gebruikt worden om 3D-modellen op te projecteren. Door de kubus te draaien, draait het 3D-model (dat je ziet in het scherm van je telefoon) mee, zodat je het van alle kanten kan bekijken. Bovendien kan de kubus gebruikt worden als controller om spelletjes te besturen die in een eigen App Store gedownload kunnen worden. Leuk detail: in de betaalde versie van de educatieve webapplicatie CoSpaces is nu ook een speciale plug-in te vinden waarmee je zelf interactieve 3D werelden voor de Merge Cube kan ontwerpen.
10) Dash Sketch Kit — creatief met robots
Het schattige robotje Dash gaat inmiddels al behoorlijk wat jaren mee. De makers kwamen vorig jaar zelfs al met Cue, een meer geavanceerde versie van Dash. Toch wordt Dash nog veel gebruikt en blijven de makers van Makewonder ook met uitbreidingen voor dit robotje komen. Vorig jaar introduceerde zij al de Launcher en dit jaar kun je Dash met de Sketch Kit veranderen in een heuse tekenrobot. Door een ingenieus systeem kan Dash de stiften op het papier zetten of er juist vanaf halen en kunnen er via de welbekende commando’s prachtige vormen getekend worden. Het vraagt wel wat oefening voordat je in de gaten hebt hoe het een en ander netjes werkt. Nadeel is wel dat er alleen speciale stiften van Makewonder gebruikt kunnen worden (en dit zijn ook nog eens whiteboard-markers), maar hopelijk komt een slimme maker binnenkort met een slimme hack daarvoor.
11) Gravitrax — de knikkerbaan van de 21ste eeuw
Gravitrax is een modulaire knikkerbaan van Ravensburger. De bekende Duitse puzzel- en spellenbouwer zet Gravitrax in de markt als leermiddel dat kinderen laat zien hoe zwaartekracht werkt. De basisset wordt geleverd met een boek vol stapsgewijze bouwopdrachten, maar natuurlijk kun je ook gewoon je eigen creativiteit de vrije loop laten. Het bouwen van een eigen knikkerbaan is ook echt een leerzame activiteit, aangezien er continu getest moet worden of de knikker het einde haalt of dat er toch nog aanpassingen in het ontwerp gemaakt moeten worden. Je traint dus daadwerkelijk de 21ste eeuwse vaardigheden. Met de Gravitrax basisset kunnen al toffe banen gebouwd worden, maar het wordt pas echt leuk als er enkele aanvullingen aangeschaft worden. Inmiddels zijn er nieuwe rails- en torenstukken te koop of kan je de boel uitbreiden met een katapult, kanon, trampoline of lift.
12) Nintendo LABO
Het werd begin 2018 groots aangekondigd: Nintendo zou met kartonnen knutselpakketten komen die in combinatie met hun Nintendo Switch zou leiden tot te gekke interactieve creaties. Het bleek een geniale zet van de Japanse spelletjesgigant. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder en heeft Nintendo verschillende LABO-sets uitgebracht. Er is een Voertuigen-set waarmee een auto, vliegtuig en duikboot gemaakt kunnen worden, een Robot-pakket en een Toy-Con-set waarmee vijf controllers voor interactieve spelletjes gemaakt kunnen worden. Deze biedt bovendien de mogelijkheid om de functionaliteit via eenvoudige programmeeropdrachten naar je eigen hand te zetten. Het draait bij LABO echt om het bouwen van de modellen en dat vraagt ook flink wat tijd. Natuurlijk heb je wel een Nintendo Switch nodig om te kunnen genieten van LABO.
13) LittleBits Marvel Avengers Kit
Nintendo is niet het enige bedrijf dat heeft ontdekt dat knutselen hot is. Vorig jaar won de Star Wars Droid Inventor Kit van LittleBits al vele prijzen. De combinatie van een sterk merk, knutselen en uitvinden met modulaire electronica-bits blijkt in de smaak te vallen. Redenen genoeg voor LittleBits en Disney om de samenwerking uit te breiden. Met de Avengers Hero Kit (van Marvel, de bekende comic-studio die inmiddels ook door Disney is geannexeerd) kunnen kinderen nu vijf interactieve superhelden ‘wearables’ maken (of er eentje helemaal zelf bedenken natuurlijk). Net zoals bij de Droid Inventor Kit is het knutselaspect erg belangrijke bij deze nieuwe set (en eigenlijk bij alle nieuwe sets die LittleBits dit jaar uitbracht).
14) Nog meer knutselen met karton
Maakonderwijs is hot en de gadgets en leermiddelen die de vaardigheid knutselen in hun ervaring opnemen blijft toenemen. We noemden hierboven al Nintendo LABO en LittleBits en vorig jaar zetten we al de schroevenset van Make.Do in de spotlight. Dit jaar ontdekten we Pinbox 3000, een kartonnen bouwset voor je eigen werkende table-top flipperkast. Je koopt de basis (die je natuurlijk wel zelf in elkaar moet knutselen), maar je kan daarna een eigen speelveld creëren. De mogelijkheden zijn oneindig. De makers van Pinbox 3000 presenteerden dit jaar ook hun Contraptions Kit, een soort technisch LEGO van karton, waarmee een Rube Goldberg machine gebouwd kan worden. Ook tof, maar eerlijk is eerlijk: de flipperkast blijft onze favoriet.
15) Software updates
Misschien is het een beetje raar om software updates in dit rijtje op te nemen, maar wanneer die updates een aanzienlijke uitbreiding van de mogelijkheden en het speelplezier tot gevolg hebben, is dit wel te verantwoorden, toch? Daar gaan we!
VR-webapplicatie CoSpaces gooide hun abonnementsstructuur om. De gratis versie is verder beperkt in de mogelijkheden, maar met de betaalde versie kun je nu meer. De 3D-objecten database Poly van Google is rechtstreeks vanuit de software te doorzoeken en CoSpaces presenteerde met CoBlocks een eigen visuele programmeertaal die is geoptimaliseerd voor het gebruik in deze omgeving. En zoals we hierboven al aangaven kunnen er in de pro-versie nu ook AR-belevingen voor de Merge Cube ontworpen worden en is er een app voor de Oculus Go beschikbaar.
Het Minecraft Education universum kreeg met de Aquatic Update een prachtige onderwaterwereld erbij met kleurrijke koraalblokken en exotische zeedieren. De educatieve versie is nu bovendien op de iPad te gebruiken zonder dat dit invloed op de multiplayer (class room mode) heeft. En het houdt niet op. De losse Code Builder plug-in is tenslotte ook nog eens geïntegreerd in de basis-software (zowel op pc als iPad). Door op de letter C te drukken springt een code editor omhoog en kan via een aantal verschillende programmeertalen een klein hulprobotje (the agent) aan het werk gezet worden.
Ook in de 3D-teken-applicatie TinkerCAD kun je sinds dit jaar aan de slag met een visuele programmeeromgeving. Door deze Codeblocks plug-in kan je ineens heel eenvoudig complexe vormen maken en deze vervolgens uitprinten met een 3D-printer. De plug-in is gebaseerd op Scratch, dus een kind kan de was doen. De exportfuncties binnen de software zijn ook een stuk eenvoudiger geworden, dus je kan deze complexe vormen nu ook supersnel exporteren als .stl of .obj-bestand (om deze bijvoorbeeld weer te gebruiken in CoSpaces).
Op 2 januari 2019 vindt de officiële release van Scratch 3.0 plaats, de langverwachte update van de moeder der visuele programmeertalen ontwikkeld door MIT. Sinds augustus 2018 kan er al volop geëxperimenteerd worden met de bèta-versie van de nieuwe software en dat ziet er veelbelovend uit. Wat er allemaal gaat veranderen? Teveel om op te noemen! Moeten we toch wat noemen? Wat dacht je van een frisse visuele make-over, legio nieuwe functies, betere ingebouwde beeld- en audio-editors, Google Translate-integratie en dan vergeten we nog bijna dat de nieuwe versie ook op tablets te gebruiken zal zijn.
Voor meer informatie, neem contact op met Ruud Brok (rbrok@probiblio.nl)