Kennisdag (Digi)taal 12+

Op dinsdag 29 januari vond de bijeenkomst (Digi)taal 12+ plaats. Het vo, het mbo en digitale geletterdheid werden onder de loep genomen, waarbij we onder andere keken naar de laatste ontwikkelingen op dit gebied en hoe bibliotheken samen kunnen werken met scholen om leesmotivatie en -vaardigheden te vergroten.

Het ochtendprogramma

De dag werd afgetrapt met een update over de ontwikkelingen van digitale geletterdheid binnen curriculum.nu.

Curriculum.nu is een initiatief dat leidt tot onderwijsvernieuwing van het gehele curriculum van po tot vo. Digitale geletterdheid is hier onderdeel van geworden, dat binnen de andere acht vakken tot zijn recht moet komen. Er is tot nu toe een visie op digitale geletterdheid opgeleverd en een model voor digitale geletterdheid-onderwijs. Vervolgens zijn opdrachten (thema’s) gedefinieerd die nu worden uitgewerkt tot concrete bouwstenen.

Hoewel er dus veel centraal aangeleverd gaat worden, blijft de didactiek bij de lokale scholen liggen en wordt 30% van het schoolcurriculum lokaal bepaald. Belangrijkste zaak voor bibliotheken om hier uit mee te nemen, is dat er urgentie op het onderwerp van digitale geletterdheid zit bij politiek en onderwijs. Dit kan gebruikt worden om de relatie met scholen te vormen op het gebied van digitale geletterdheid – het is een enorme kans! Bekijk hier de presentatie van Probiblio.

Suzanne Mol (universiteit Leiden) presenteerde haar nieuwste onderzoek met betrekking tot (niet) lezen in het vo. Inzicht naar wat bij leesbevordering en leesmotivatie van jongeren werkt en wat niet, is belangrijk. Suzanne nam ons mee in de intrinsieke en extrinsieke motivatie, in attitude en identificatie van leerlingen met betrekking tot lezen.

Ze liet het effect zien op de taaltoets van een paar praktische interventies in een pilot op het gebied van autonomie, structuur en verbondenheid en de brug naar thuis. Zo kan bijvoorbeeld een leescoach door in gesprek te gaan met leerlingen titels op maat geven en zo de leerling daadwerkelijk aanzetten tot lezen (Weermeer-lezen). (Klik hier om de presentatie te downloaden.)

Marijke van Huijstee, beleidsmedewerker bij Rijn en IJssel, sloot de ochtend af met een introductie van het mbo aan de hand van een infographic. Ze stond stil bij het referentiekader en de vakken Nederlands en Burgerschap: de vakken waar je als bibliotheek de beste ingang kunt vinden.

Als belangrijk inzicht nemen we mee dat mbo-docenten zich bewust zijn van het positieve effect van lezen op het taalniveau van hun leerlingen. In de praktijk is hier echter weinig tot geen ruimte voor. Dat komt enerzijds doordat er maar een beperkt aantal uren Nederlands opgenomen zijn in het curriculum, anderzijds doordat binnen het vak Nederlands uitsluitend ruimte is voor zakelijke teksten. Daarbij komt dat de mbo-leerling over het algemeen geen lezer is.

Een belangrijke conclusie die we hieruit trekken is dat de aansluiting op de opleiding en de belevingswereld van de student essentieel is. Van belang is om het nut voor de opleiding en toekomstige beroep voor de student helder te maken.

Meer weten? Klik hier voor de PowerPoint-presentatie van Marijke. Wil je zelf aan de slag met het mbo, neem dan contact op met Lisa Bakker.

Het middagprogramma

In de middag gingen we aan de slag in drie deelworkshops.

Leesclub voortgezet onderwijs

In de Bibliotheek Hilversum wordt succesvol gewerkt met leesclubs in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Taalzwakke leerlingen ervaren in acht bijeenkomsten dat ze lezen wel degelijk leuk vinden, zie ook het filmpje. In een inspirerende workshop van Charlotte Zielhorst, Bibliotheek Hilversum, ervaarden de aanwezigen hoe een leesclubbijeenkomst eruit ziet en hoe luisteren naar én hardop lezen van fragmenten je helpt om in een boek te komen. Er is een korte handleiding voor het opzetten van een leesclub beschikbaar en ook de lesboekjes zijn – voor eigen gebruik – op te vragen bij Geert-Jan Davelaar.

Wensenspel digitale geletterdheid

In kleine groepjes gingen de deelnemers aan de slag met het formuleren en prioriteren van wensen betreft digitale geletterdheid en het vo. Centraal stonden de volgende vragen:

1. Wat wens je de leerling toe op het gebied van digitale geletterdheid binnen het vo?
2. Waar loop je in je eigen bibliotheek tegenaan met betrekking tot digitale geletterdheid en het vo?
3. Waar loop je tegenaan in relatie tot de vo scholen in je werkgebied met betrekking tot digitale geletterdheid?

Voor de leerling wilden de groepen graag een doorgaande leerlijn van 0 tot 18 jaar, geen angst voor de toekomst of het gevoel van ‘ik loop achter’ en goed geschoolde docententeams.
Voor de bibliotheek hopen zij op deskundigheid, doen in plaats van praten en beleid op het gebied van digitale geletterdheid in het vo (keuzes maken). En in het onderwijs (vo) willen zij graag als serieuze partner gezien worden en middelen om samen te werken.

Wil jij aan de slag met digitale geletterdheid in het vo, neem dan contact op met Erik Reuvers.

Speeddaten

Onder het genot van hartjessnoepjes en nepkaarslicht wisselden we kennis, ideeën, vragen, tips, flops en successen uit in de vorm van een speeddate. Aan de hand van stellingen bevroegen en inspireerden we elkaar, met aan het eind de mogelijkheid om aan te geven met wie je nog wel vaker zou willen praten.

Ook benieuwd naar hoe jouw grootste flop je in de toekomst kan helpen? Of zit je met een vraag waar je het antwoord maar niet op kunt vinden? Neem dan contact op met Lisa Bakker.