Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) – de belangrijkste veranderingen

Vanaf 1 januari 2020 treedt de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) in werking. Dit zijn een aantal belangrijke veranderingen: 

Ketenregeling

Vanaf 1 januari 2020 kunnen er maximaal drie tijdelijke contracten in drie jaar tijd worden aangeboden. Hierbij geldt geen overgangsrecht voor de zogenaamde ketenregeling. Bij het aanbieden van een nieuw contract in 2019 kan de werkgever hier al rekening mee houden.

Stel dat een medewerker per 1 oktober 2019 1,5 jaar in dienst is. Dan zou hij nog een contract kunnen krijgen van bijvoorbeeld 1,5 jaar, zonder dat er een contract voor onbepaalde tijd ontstaat. Let wel op: als de duur van het contract vóór 1 januari 2020 de 24 maanden overstijgt, dan ontstaat een vast contract.

Transitievergoeding

Vanaf 1 januari 2020 heeft iedere werknemer vanaf zijn eerste werkdag recht op een transitievergoeding, dus óók als de arbeidsovereenkomst al binnen de proeftijd op initiatief van de werkgever wordt beëindigd.

Gelijktijdig eindigt de verhoogde opbouw van de transitievergoeding voor werknemers die meer dan tien jaar in dienst zijn, de hogere transitievergoeding voor 50-plussers en de overbruggingsregeling voor bedrijven met minder dan 25 werknemers. Dat betekent dat vanaf 1 januari 2020 voor alle werknemers, ongeacht de lengte van de arbeidsovereenkomst, dienstjaren, leeftijd en bedrijfsgrootte de transitievergoeding op dezelfde manier wordt berekend.

Arbeidsovereenkomst zonder vaste arbeidsomvang

De Wet Arbeidsmarkt in Balans verstaat onder een oproepcontract: iedere arbeidsovereenkomst zonder vaste arbeidsomvang (denk aan een nulurencontract of een min-maxcontract).

Vanaf 1 januari 2020 moet de werkgever minimaal vier dagen van tevoren aan de oproepkracht doorgeven dat hij moet komen werken, wanneer en voor hoeveel uren. Roept de werkgever de oproepkracht later dan die vier dagen op dan hoeft de oproepkracht geen gehoor te geven aan de oproep.

Stel dat de werkgever de oproep na aanvaarding door de oproepkracht binnen vier dagen intrekt, dan heeft de werknemer recht op loon over de uren waarvoor hij aanvankelijk was opgeroepen. In de cao kan van die termijn worden afgeweken. De oproeptermijn kan hierin worden verkort, waarbij wel altijd minimaal één dag als oproeptermijn moet gelden.

Na 12 maanden is de werkgever verplicht om de oproepkracht een vaste arbeidsomvang te bieden van het gemiddeld aantal uitbetaalde uren in die daaraan voorafgaande 12 maanden. Doet de werkgever dit niet, dan heeft de oproepkracht toch recht op loon over de gemiddelde arbeidsomvang van de afgelopen 12 maanden.

Per 1 januari 2020 gaat een overgangsbepaling gelden voor oproepkrachten die op dat moment al langer dan 12 maanden voor de organisatie werkzaam zijn. Deze werknemers moeten binnen één maand nadat de WAB is ingegaan een aanbod voor een vaste arbeidsomvang ontvangen. De inzet van oproepkrachten nú heeft dus gevolgen voor de hoogte van de vaste arbeidsomvang die vóór 1 februari 2020 aangeboden dient te worden. De oproepkracht is overigens niet verplicht het aanbod te accepteren.

WW-premiedifferentiatie

De premiedifferentiatie voor de WW zal vanaf 1 januari 2020 veranderen. Niet de sector waarin wordt gewerkt, maar het soort contract wordt leidend. Het hoge tarief geldt voor iedereen die geen vast contract heeft (zoals flex-contracten, tijdelijke contracten en 0-urencontracten) en het lage tarief voor mensen met een vast contract. Voor jongeren tot 21 jaar met een tijdelijk contract, die niet meer dan 12 uur per week werken, is er een uitzondering en daarvoor gaat ook de lage premie gelden. Het verschil tussen de hoge en lage premie wordt 5 procent. De oude sectorpremie en de algemene Awf-premie komen te vervallen.