Terugblik SOOB-programma ‘100% Actief bereik 0-4 jaar’

In 2016 startte het SOOB-programma '100% bereik 0-18 jaar'. Het doel: meer jongeren actiever gebruik laten maken van de bibliotheekdiensten. Het programaonderdeel dat focust op de leeftijd van 0 tot 4 jaar stopt eind 2019. Probiblio-adviseur Educatie Barbara van Walraven blikt terug op de ontwikkeling en resultaten van de afgelopen 3 jaar.

2016: aftrap

Hoe bereiken we alle jongeren van 0 tot 18 jaar in Noord-Holland? En hoe zorgen we ervoor dat zij actief gebruik maken van de bieb? Deze vragen stonden centraal tijdens een inventarisatiebijeenkomst van het SOOB-programma eind 2016. Tijdens de bijeenkomst werkten medewerkers van Noord-Hollandse bibliotheken en van Probiblio samen aan concrete doelstellingen en vervolgstappen.

2017: actieplan en focus 

Na deze voorbereidingsfase is het programma begin 2017 van start gegaan. Onder leiding van de toenmalige programmaleider Martin Berendse bepaalden de deelnemers tijdens werkbijeenkomsten op welke onderwerpen in te zetten. Een zoektocht die resulteerde in een projectplan met een missie; een plan van aanpak; doelstelling; effectmeting, en een programma organisatie.

Het onderwerp werd gaandeweg steeds concreter. Eerst zoomden we in op de klant door het uitwerken van persona’s en klantreizen. Zo ontstond de huidige dienstverlening en de gewenste situatie. Met de focus op twee doelgroepen: die van 0-4 jaar en die van 12-18 jaar die onder leiding van projectleiders van Probiblio apart opereerden.

Samen met de vakspecialisten zetten we een traject in om de dienstverlening onder de doelgroep 0-4 jaar breed onder de loep te nemen. Hierbij wordt ook de expertise van Probiblio adviseurs op het gebied van communicatie, HR, onderzoek en werkprocessen ingezet. Uiteindelijk kozen we voor acties op provinciaal niveau die zorgden voor een snel resultaat: het zogeheten ‘laaghangend fruit’.

 

2019: ruimte voor mediaopvoeding

In 2018 werd op verzoek van de projectgroep besloten het programma nog een jaar te verlengen. Zo ontstond ruimte om alles goed af te ronden èn voor een onderwerp dat steeds urgenter werd: mediaopvoeding. Ook daarbij is eerst overlegd met de inhoudelijk specialisten waar de behoefte van de klant ligt en hoe bibliotheken daar het beste op in kunnen spelen. Adviseur Mediawijsheid Probiblio Britt van Teijlingen heeft op basis van deze input diverse middelen ontwikkeld, waaronder een training, een koerskit en een presentatie over mediaopvoeding voor ouderbijeenkomsten.

Effectmetingen in 2018 en 2019Om het programma een extra impuls te geven, stelde de SOOB budget beschikbaar om BoekStartcoachtrainingen te organiseren en BoekStartmeubels voor consultatiebureaus aan te schaffen. Van de bibliotheken maakten 75% hier gebruik van.

Tijdens de looptijd van het programma besteedden we ook aandacht aan effectmeting. De doelstelling die we in 2017 formuleerden, was dat in 2018 het bereik van de Noord-Hollandse bibliotheken in de leeftijdsgroep 0-18 jaar minimaal 5% moest zijn toegenomen ten opzichte van 2016.

Voor de specifieke doelgroep 0-4 jaar formuleerden we geen aparte doelstelling. In 2017 deden we een nulmeting aan de hand van het onderzoek ‘Voor- en vroegschoolse educatie’ van het Bibliotheekonderzoeksplatform (BOP). Deze meting is herhaald in 2018 en de rapportage van 2019 wordt gepubliceerd in januari 2020. De tot nu toe bekende cijfers geven weinig inzicht in het succes van het programma, omdat er meerdere factoren meespelen, ook buiten het programma om, die deze cijfers hebben beïnvloed.

De evaluatie onder inhoudelijk specialisten in 2019

Ook de inhoudelijk specialisten evalueerden het programma om inzicht te krijgen in het effect van het programma en de manier van samenwerken. Zij beoordeelden het programma als geheel met een 7,8. De Top 5 van onderdelen die door de bibliotheken zijn opgepakt, ziet er zo uit:

1.       Checklist dienstverlening (inclusief het MysteryGuest-traject);

2.       Quickscan online presence BoekStart;

3.       Train-de-trainer frontofficemedewerkers;

4.       Uitwerking Boekstartprocessen;

5.       Training BoekStartcoach.

Het programma is door de inhoudelijk specialisten als heel waardevol ervaren. Bovenlokaal samenwerken heeft de onderlinge uitwisseling en het netwerk versterkt. In plaats van dat ieder voor zich het wiel uitvindt, weten bibliotheekmedewerkers elkaar beter te vinden en werken ze meer samen.

De vooraf geformuleerde ambitie van 100% bereik is niet gehaald. Maar het programma heeft zeker bijgedragen tot het bewustzijn dat inzetten op het voorkómen van achterstanden op jonge leeftijd, veel effectiever is dan verhelpen op latere leeftijd.

Wil je meer weten of heb je vragen? Neem contact op met Barbara van Walraven.