
Tips voor medewerkers
Laatste update: 26 januari 2021
In 2020 zette het coronavirus ons dagelijks leven volledig op zijn kop. In de periode dat de bibliotheekvestigingen gesloten waren, verstuurde Probiblio regelmatig een extra mail met praktische informatie, het laatste nieuws en tips voor thuis voor bibliotheekmedewerkers en hun doelgroepen. Deze tips vind je hieronder. Let op: deze pagina wordt niet langer geactualiseerd en kan verouderde informatie bevatten. Voor het laatste nieuws over en van Probiblio, meld je je aan voor de Probibio Nieuwsbrief.

Algemeen
Trainingen en cursussen:
- Volg een cursus via Bibliotheek Campus. Om iedereen te helpen ook op professioneel vlak de komende periode goed door te komen, breidt Bibliotheek Campus het aanbod met online kennisdeling flink uit.
- Volg een online training via Good Habitz. Het aanbod met zo’n 130 online trainingen is opengesteld, zodat alle medewerkers tijdens de coronacrisis aan de slag kunnen met hun professionele ontwikkeling. Of volg de gratis online training van House of Hapinezz: In 7 dagen productief
- Volg de Nationale AI-cursus
Veilig en gezond thuiswerken:
- Tips om veilig en professioneel vanuit huis te werken: vanwege de coronasituatie is thuiswerken de norm geworden. Vergaderen, studeren, zelfs borrelen met collega’s doen we nu digitaal. Tegelijkertijd zijn er ook veel meer cyberaanvallen. In dit artikel een aantal tips om veilig en professioneel vanuit huis te werken.
- Zie ook deze artikelen van onze adviseurs:
- Veilig videobellen: welke software is het meest geschikt? Wij testten verschillende software en geven tips voor veilig videobellen. En verder:
- 'Word jij ook zo moe van al dat videovergaderen?' NRC-columnist Japke-d. kreeg allerlei tips van lezers hoe het beter kan.
- 'Videovergaderen voor vergevorderden: een checklist' van Cécile Narinx voor De Volkskrant.
- Phishing: thuiswerken kent risico’s voor bedrijfssystemen en angst maakt mensen gevoelig voor phishingmails. Waar moet je precies op letten? Lees het artikel van onze Adviseur Digitale geletterdheid
- Veilig videobellen: welke software is het meest geschikt? Wij testten verschillende software en geven tips voor veilig videobellen. En verder:
- 'Vijf praktische tips om gezond thuis te werken' van het Arboportaal van de Rijksoverheid.
En verder:
- Met de Coronakrant houdt de KB wekelijks voor de culturele feitjes tijdens de coronacrisis voor je bij! Wat doen schrijvers en dichters thuis, wat gebeurt er in de culturele online wereld?
- 'The Center for the Future of Libraries works to identify trends relevant to libraries and librarianship.' Lees je in over trends als Artificial Intelligence en 'Urbanization'. Er is ook een speciale pagina gewijd aan de impact van het coronavirus en gerelateerde maatregelen.
- Lees het collectieplan 2020-24 van de KB. Dit plan dient de komende vier jaar als beleidskader voor het beheren en samenstellen van collecties door openbare-bibliotheekvoorzieningen.
- Laat collega's eens meedenken over verbeterpunten van de bibliotheek, en hun eigen werkzaamheden en afdeling. Wat kan er anders/beter?
- Verwijs op je site naar de nieuwe website Digi-Taalhuis, waarop het nu relevante aanbod voor kwetsbare doelgroepen overzichtelijk is samengebracht. Het is een blueprint pagina, dus bibliotheken kunnen hem inpassen in hun lokale website. De komende week wordt het aanbod nog verder uitgebreid. Zie ook deze informatiepagina van de KB.
- CrisisBieb op Biebtobieb. Om alle initiatieven te bundelen en iedereen eenvoudig toegang tot elkaars ideeën te bieden. Zo blijven we ook nu onze lokale rol vervullen, met elkaar, als netwerk.
Heb je vragen? Onze medewerkers denken graag met je mee over het vervolg voor jou in jouw werk. Kijk hier voor het overzicht van onze medewerkers en hun contactgegevens.

Voorbeelden uit de branche
Social media
Voor onze Marketing Special van december 2020 zetten we een aantal creatieve initiatieven op social media in coronatijd (en erna) voor je op een rij. Bekijk ze hier!
Thuisonderwijs
- Kinderen die elke dag 15 minuten lezen, presteren beter op school. Bibliotheek Oostland maakte daarom een #ikleesthuis-bingokaart, speciaal gericht op manieren om (thuis) te lezen.
- 'Leesbevordering op afstand, hoe dan?' Een blog van dBos aan den IJssel. "Meteen nadat tijdens de persconferentie van 15 maart bekend werd dat de scholen dicht zouden gaan, gingen de raderen draaien: hoe konden wij de scholen ondersteunen bij lezen en leesbevordering? Want leerlingen die gedurende enkele weken niet of nauwelijks lezen, lopen het risico dat hun leesvaardigheden afnemen."
- De Westfriese Bibliotheken lanceerde de digitale variant van ons programma ‘Klooien met kinderboeken’. "Dit lijkt misschien alleen voor kinderen maar iedereen in West-Friesland van 0-100+ jaar mag meedoen! Elke week geven Digi & Buki een prijs weg aan de weekwinnaar."
- Bibliotheek aan den IJssel ontwikkelt wekelijks online thuisopdrachten om het lezen en het leesplezier van de thuiszittende leerlingen te stimuleren. Het zijn afwisselende opdrachten die worden gecombineerd met een speciaal gemaakt, kort filmpje van een bekende Nederlandse kinderboekenschrijver of -illustrator.
- Bibliotheek Zuid-Kennemerland voorzag scholen van een nieuwsbericht om ouders van leerlingen te attenderen op online diensten.
Contact onderhouden met (seniore) leden
- 'Bieb belt duizenden Zoetermeerders voor een praatje' kopte de lokale editie van het AD op 25 maart 2020. Daarbij gaat het om de seniore groep, goed voor bijna drieënhalf duizend Zoetermeerders. Sindsdien volgde een groot aantal bibliotheken hun voorbeeld!
- Zo ook Probiblio's blogger Roxanne Heemskerk van Bibliotheek Bollenstreek in Oegstgeest. Zelf vond ze het een verademing, ze noemde haar blog van 28 april zelfs 'Schermtijdschijt'.
- Belcampagnes met ouderen verschillen wel meer dan gedacht. Cathelijne Hoorn van de KB sprak enkele bibliotheken en keek naar de overeenkomsten en verschillen van hun aanpak (biebtobieb).
- Kun je wel wat houvast bij en richting aan jouw gesprekken geven? Mirjam van Zaalen van SPN maakte een selectie van relevante trainingen op Bibliotheekcampus/GoodHabitz
Ondersteuning bij (online) diensten
- Op het YouTube-account DigiLijn van Bibliotheek Rijn en Venen staan webinars over digitale handelingen, zoals social media, online shoppen en videobellen. Met handige tips, oefeningen en stappenplannen.
- Bibliotheek Hoeksche Waard opent een hulplijn voor vragen over e-books en LuisterBieb.
- De OBA lanceerde wijzer.amsterdam. Deze deze digitale wegwijzer is bedoeld voor alle Amsterdammers die online vanuit huis contact, hulp en informatie zoeken. Het platform wijzer.amsterdam biedt betrouwbare ondersteuning bij digitale vragen.
- Bibliotheek Kennemerwaard verleent ook telefonisch advies en informatie over de Nederlandse taal en het gebruik van een computer.
- Lees ook:
- 'Downloads van e-boeken en luisterboeken zijn populair, nu bibliotheken dicht zijn. Maar veel ouderen en lageropgeleiden weten niet hoe die te gebruiken.' Hugo Logtenberg in NRC, 1 mei 2020.
- 'Library coronavirus lockdown cuts off disadvantaged Australians from digital world', The Guardian, 22 april 2020.
Ondersteuning bij vragen over de digitale overheid
- Bibliotheek Katwijk heeft een groot aantal telefonische spreekuren ingesteld. Ze schakelen het nummer van de bibliotheek door naar mensen die het spreekuur houden. Ook de Formulierenbrigade start met een digitale dienstverlening. Dat houdt in dat er vanaf dinsdag 14 april drie telefonische spreekuren zijn: het digitaal spreekuur, het spreekuur over de online bibliotheek en het spreekuur van de Formulierenbrigade. Met ‘deze spreekuren op afstand’ biedt de bibliotheek hulp en ondersteuning aan mensen om zich zo goed mogelijk digitaal te redden.
- Ook De Bieb voor de Zaanstreek biedt nu telefonische spreekuren aan. De deskundige medewerker van hun Informatiepunt helpt leden en niet-leden bij o.a. MijnOverheid, brieven, e-books en websites van overheid en gemeente.Naast vragen over de digitale overheid komen ook vragen over het lezen en/of downloaden van e-books voorbij.
Online bijeenkomsten
- Het OBA online taalcafé gaat open. Heb je een smartphone, tablet of computer met camera en microfoon? Dan kun je meedoen. Je praat met vier of vijf mensen en een vrijwilliger die goed Nederlands spreekt.
- Ook Bibliotheek Heusden in Brabant experimenteert met een online koffiepauze: het Thuisblijvers Café.
- Bibliotheek Kennemerwaard is gestart met de Online Boekenclub aan de hand van thema's. De volgende drie thema's zijn behandeld: autisme, adoptie en religie in de kindertijd.
En verder:
- Kinderboekenreporters gezocht! In het kader van de Leesweken roept ZB (POI van Zeeland) kinderen in Zeeland op in een videoboodschap te vertellen over hun favoriete boek van 2019.
- Bibliotheek Kennemerwaard startte een Poëzie-bellijn, 'om een gesprek te hebben dat eens niet over het Corona virus gaat'.
- Bibliotheek Borne maakt een digitale voorleestas met wekelijks twee nieuwe voorleesboeken met doe-, zing-, speel- en praatopdrachtjes.
- CrisisBieb op Biebtobieb. Om alle initiatieven te bundelen en iedereen eenvoudig toegang tot elkaars ideeën te bieden. Zo blijven we ook nu onze lokale rol vervullen, met elkaar, als netwerk.
Heb je vragen? Onze medewerkers denken graag met je mee over het vervolg voor jou in jouw werk. Kijk hier voor het overzicht van onze medewerkers en hun contactgegevens.

Medewerkers Educatie
- Loes Reichenfeld van LEES met LOES ontwikkelde de online training 'JEUGDBOEKEN & ADVIES', voor bibliotheekmedewerkers en beginnende leesconsulenten op MBO+ niveau. De training vergroot de kennis over de doelgroep en laat door een combinatie van theorie en opdrachten de deelnemers kennismaken met soorten jeugdboeken.
- Organiseer een bijeenkomst voor scholen i.s.m. De Schoolschrijver: zij ontwikkelden de Online Inspiratietraining Creatief schrijven en leesplezier, speciaal voor schoolteams en leesconsulenten. Je maakt hierin LIVE via internet kennis met hun aanpak. Na afloop van de training ben je in staat zelf lessen te maken rondom lees- en schrijfonderwijs.
- Of regel een online bezoek van een (kinderboeken)schrijver voor scholen in de buurt via De Schrijverscentrale. De KB geeft een introductiekorting tijdens de pilot-periode van 9 april tot 9 mei 2020.
- Lees (kinder)boeken, zodat je straks supergoed kunt adviseren.
- Lees vakliteratuur o.a. op www.lezen.nl
- Verzamel doe- en leestips van bijvoorbeeld mediawijsheid, voorleestips, educatiemateriaal, etc.
- Inventarisatie: breng in kaart wat de bibliotheek allemaal doet, voor welke doelgroep en wat die programma’s allemaal inhouden.
- Maak filmpjes met boekentips. Natuurlijk passend bij de digitale collectie.
Bekijk ook de voorbeelden rondom educatie uit de branche >>
BoekStart
- BoekStart stimuleert lezen met baby's en peuters. Er is ook een BoekStart-app met boeken- en voorleestips.
- Op donderdag 9 april gaf Kees Broekhof een webinar over de analyse van monitorgegevens BoekStart in de kinderopvang. In de webinar leer je hoe je een stevige analyse maakt en maximaal drie prioriteiten vaststelt om in het jaar daarop uit te voeren.
Kinderboekenweek
- Werk vooruitwerken voor de Kinderboekenweek. De Kinderboekenweek staat dit jaar in het teken van geschiedenis. Onder het motto En toen? gaan we terug in de tijd. Lees spannende verhalen over ridders, verplaats je in oorlogstijd of kom van alles te weten over de Oudheid. Je hebt geen tijdmachine nodig om andere tijden te ontdekken. Verken alle werelden van toen door het lezen van boeken!
- Zoals elk jaar ontwikkelt Probiblio samen met bibliotheken een inhoudelijk programma om de Kinderboekweek te vieren op de biebvloer.
Bekijk ook ons overzicht van tips en ideeën voor doelgroepen van de bibliotheek, waaronder scholen en (ouders en) kinderen!
Heb je vragen? Onze adviseurs educatie denken graag met je mee over het vervolg voor jou in jouw werk. Neem contact op met educatie@probiblio.nl

Medewerkers Marketing & Communicatie
- Creeër of verbeter het Vriendenprogramma van jouw bibliotheek. Lees er alles over in dit nieuwe artikel van onze Marketingadviseurs Kerstin Carbajal Henken en Iet Wiersma.
- Maak een analyse/rapportage van de communicatie op social media, e-mail en webcare over en door jouw bibliotheek. Hoeveel berichten zijn er verstuurd door leden, hoeveel zijn er beantwoord? Welke post deed het goed/welke niet? Interessant om te zien wat voor invloed de coronacrisis heeft op je communicatie met je publiek en of je je (vaste) communicatiemiddelen hierop moet aanpassen.
- Stel FAQ’s op. Welke vragen worden er het meeste aan de balie gesteld? Zet de antwoorden meteen op je website! Klik hier voor een goed voorbeeld.
- Laat je collega’s meedenken over marketingcommunicatie. Welke dienstverlening of collectie denken zij dat meer onder de aandacht gebracht moet worden? En hoe zou dat er dan uit kunnen zien?
- Vraag je collega’s naar hun kennis en dat om een leuke manier vormgeven. Wat biedt de bibliotheek allemaal? Maak er bijvoorbeeld een blog, nieuwsbericht of aparte webpage van!
- Een boeken Top10 van medewerkers. Vraag de Top10 boeken van collega's en deel deze online als “De medewerkers van de bibliotheek.. Dit is de boeken Top10 van Miranda, ze werkt bij Marketing.“
- Neem de website onder handen. Kijk eens door de bril van je bezoeker, is alles logisch geordend? Is alle informatie duidelijk en compleet? Hoe zou je sommige delen kunnen opleuken met beeld? Klik hier voor meer informatie van onze adviseur Monique van der Loo
- Minicampagne. Bijvoorbeeld: Hoe houd je je leden actief? Met wekelijkse boekentips, best gelezen e-books of een boek challenge. Heb jij Google Ad Grants? Maak dan een campagne specifiek gericht op je digitale aanbod: e-books, luisterboeken enzovoorts. We zien namelijk een fikse stijging in views en clicks op de Google Ads van bibliotheken. Klik hier voor meer informatie van onze adviseur Monique van der Loo
- Richt het online lid worden van jouw bibliotheek (beter) in. Denk na over het (online) proces dat nieuwe leden doorlopen.
Heb je vragen? Onze marketing-adviseurs denken graag met je mee over het vervolg voor jou in jouw werk. Neem contact op met marketingadvies@probiblio.nl

Medewerkers Digitale Inclusie
- Bekijk deze nieuwe website: Het Informatiepunt brengt het lokale aanbod van bibliotheken op het gebied van basisvaardigheden en participatievaardigheden toegankelijk en overzichtelijk bij elkaar in één landelijke website. De site is bedoeld voor eindgebruikers én doorverwijzers.
- Maak kennis met het project via deze video en volg de e-learning Digitale Inclusie (nu voor iedereen opengesteld) op Bibliotheekcampus.
- Maak een afspraak voor de lokale bijeenkomst. Ons team Digitale Inclusie heeft met een aantal bibliotheken al een intakegesprek gevoerd. We nemen met hen contact op om de lokale bijeenkomst met een trainingsacteur vast te leggen.
- Breng je lokale netwerk in kaart en bepaal met wie je (meer of wellicht beter) moet samenwerken. Ons samenwerkingsmateriaal kan daarbij helpen. Je vindt het materiaal op deze pagina, onder het kopje 'Samenwerken met partners'.
- Bestel de flyer 'Informatiepunt Digitale Overheid'. Bekijk deze PDF ter inzage; kant-en-klare exemplaren bestel je via www.landelijkehuisstijl.nl (Toolkit Informatiepunt Digitale Overheid, te vinden onder ‘materialen voor partners’).
Bekijk ook de voorbeelden rondom het IDO uit de branche >>
Heb je vragen? Kijk hier voor meer informatie over onze dienstverlening rondom Digitale Inclusie en onze contactgegevens.

Werken met vrijwilligers
Hieronder vind je een samenvatting van de uitgebreidere tip-lijst rondom vrijwilligers van onze adviseur HRD Maaike Verhoeven.
- Contact houden met vrijwilligers. Veel bibliotheken zetten vrijwilligers in die wat ouder zijn en dit is nu juist de groep die verplicht lange weken thuis zit. Deze groep zal persoonlijk contact, door ze een keer op te bellen of een persoonlijk kaartje te sturen, enorm waarderen.
- Beschikbare e-learnings voor vrijwilligers:
- Bibliotheek Campus: Bibliotheek in beweging/Startmodule voor vrijwilligers en Informatiepunt Digitale Overheid. Bekijk ook deze handige instructievideo's: Bibliotheek Campus - Inloggen en Bibliotheek Campus - Inschrijven voor een e-learning.
- GoodHabitz: Feedback vragen; De kunst van het netwerken, of een van de trainingen op het gebied van digitale vaardigheden. Vrijwilligers melden zich aan via de knop 'Ja, ik wil toegang tot de e-learnings' onderaan de pagina. Het kan een werkdag duren voordat de aanmeld-link gestuurd is.
- Het doorlopen van de Zelfevaluatie geeft inzicht in zaken die beter geregeld kunnen worden.
- Een van de belangrijke onderdelen is het op orde brengen van je administratie: opschonen van je vrijwilligersbestand; website updaten en checken in hoeverre relevante overeenkomsten al zijn gesloten.
- Zorg goed voor jezelf. Volg bijvoorbeeld de e-learning Coachtraject werken vanuit huis via Bibliotheek Campus en vergroot je veerkracht. Of sluit je aan bij het Netwerk voor vrijwilligers coördinatoren NH en ZH op biebtobieb, of de landelijke groep Vrijwilligers op biebtobieb.
Heb je vragen? Neem contact op met onze adviseur HRD Maaike Verhoeven: 06-36223399
Voorbeelden uit de branche:
- OBA-taaladviseurs Barbara en Coos bieden online ondersteuning aan taalvrijwillers door middel van een opgenomen webinar (in drie delen) en zoomsessies.

Makkelijk Lezen Plein (MLP)
Onze adviseurs Maaike Landman en Dia Wesseling maakten een 10-stappenplan van opschoon-acties rondom het MLP. We lichten de drie eerste hier voor je uit:
- Bestel de nieuwe MLP-stickers bij NBD Biblion
- Lees het document 'Nieuw leven in het Makkelijk Lezen Plein - Inspiratie voor font-office medewerkers'
- Overleg met je collega van Marketing & Communicatie en bestel frisse nieuwe flyers, posters, banner enzovoort. Zie ook onze communicatietoolkit.
Heb je vragen? Neem contact op met Maaike Landman of Dia Wesseling