-
- ...
- Thema's
- Basisvaardigheden
- Dossier AI en de bibliotheek
Dossier AI en de bibliotheek
Kunstmatige intelligentie (AI) is niet langer toekomstmuziek, maar een technologie die nu al invloed heeft op het werk in de bibliotheek. AI biedt bibliotheken nieuwe kansen om hun dienstverlening te versterken en efficiënter te werken. In dit dossier gaan we op onderzoek uit in blogs, columns en artikelen over de rol van AI in de bibliotheeksector. Wat betekent AI voor medewerkers in verschillende functies? Hoe kunnen bibliotheken AI inzetten om gebruikers beter te helpen? En hoe benut je de voordelen terwijl je oog houdt voor ethiek en digitale inclusie?
Inhoud
Staat jouw vraag er niet bij? Heb je een aanvulling of opmerking? Dit dossier is continu in ontwikkeling, net als AI zelf. Geef het door aan Erik Reuvers, adviseur Digitale Geletterdheid.
Kansen, risico’s en ontwikkelingen
Er gebeurt veel met AI – zowel in de bibliotheeksector als daarbuiten. In een reeks columns en interviews nemen experts je mee in de ontwikkelingen, risico’s en kansen die AI de bibliotheek biedt.
Columns Erik Reuvers
Erik Reuvers, adviseur Digitale geletterdheid bij Probiblio verdiept zich in zijn columns in generatieve AI en de morele afwegingen die hiermee gepaard gaan in onze dagelijkse praktijk. Je kunt de columns lezen als blog of beluisteren als podcast.
Deel 4: Ongemak rond AI en bibliotheken
Steeds vaker komt een gevoel van ongemak rondom naar AI naar voren. De wereld verandert razendsnel, en ook in de bibliotheek zien we dat de toepassing van AI in opmars is. Waar komt het vandaan? Welke vormen neemt het aan in de praktijk? En wat kunnen we ermee als mensen, als sector? Lees het blog of beluister de podcast:
Matthew Noe: een kritische blik op AI in de bibliotheek
AI lijkt alomtegenwoordig. Bij dit soort ontwikkelingen is het heel belangrijk om scherp te blijven hoe deze revolutie zich verhoudt tot de kernwaarden van de bibliotheek. Probiblio interviewde Matthew Noe, hoofd Collectie- en Kennisbeheer bij de Harvard Medical School en docent Bibliotheekwetenschap aan de University of Kentucky, over de schaduwkanten die hij ziet voor bibliotheken.
Wat kun je met AI in jouw functie?
AI kan je als bibliotheekmedewerker op verschillende manieren ondersteunen. Of je nu collecties beheert, programmering verzorgt of klantvragen beantwoordt—AI helpt bij het vinden van relevante informatie, het automatiseren van repetitieve taken en het personaliseren van diensten. Denk aan chatbots, automatische samenvattingen of AI-gestuurde aanbevelingen. Hoe zet jij AI in?
Taal & digitaal: AI in het onderwijs
In Probiblio-podcastrubriek ‘De Taal & Digitaal Update’ praten we je bij over nieuwe trends en ontwikkelingen op het gebied van taal en digitaal voor een stevige samenwerking met scholen. In deze aflevering zoomen adviseurs Aniek van Son en Maike van Pelt in op AI. Met onder andere een interview met docent en onderzoeker Josien Boetje over digitale didactiek in het onderwijs.
Beluister de podcast
Marketing: Wat los je op met AI?
AI en marketing en communicatie: vaak als je die samen hoort, krijg je het gevoel dat je er iets mee moet. Maar is dat wel zo? Hoe zou het jouw bibliotheek en jouw werk kunnen versterken? Onze marketingadviseurs gingen op onderzoek uit naar de manier waarop je als marketing- en communicatieprofessional in de bibliotheek gebruik kunt maken van AI.
Lees meer
Marketing: Terugblik op het event ‘AI: eng of buitenkans?’
Op Probiblio’s Marketingdag, bedoeld voor marketing- en communicatiespecialisten in Noord- en Zuid-Holland, stond het thema AI (Artificial Intelligence) centraal. Wat kunnen en moeten we hiermee in het vak? Kan het marketeers helpen, of zit het hen vooral in de weg? Inspirerende keynote speaker SETUP gaf de bezoekers een verfrissend inzicht en deelsessies brachten het ongrijpbare begrip AI naar tastbare oefeningen en tips en tricks.
Lees meer
Inspiratie voor programmeurs
De wens om (meer) Nederlanders mee te nemen in de ontwikkelingen rondom AI wordt op verschillende plekken gevoeld en geadresseerd. De bibliotheek is een logische plek om Nederlanders te betrekken bij ontwikkelingen rondom AI. Maar voor veel bibliotheken is het thema nieuw en is het lastig om hier concrete programmering op te ontwikkelen. Uit het programma Digitaal Burgerschap kwam het initiatief een inspiratiegids te ontwikkelen die bibliotheken stimuleert en ondersteunt om digitaal burgerschap te omarmen in hun beleid en activiteiten. Maak gebruik van de inspiratie, succesvolle voorbeelden van programmamakers van verschillende bibliotheken, en praktische informatie over hoe je als bibliotheek AI-programmering op kunt zetten voor diverse doelgroepen.
Download de AI Inspiratiegids op Bnetwerk.nl
AI tools getest voor jou
Er zijn inmiddels talloze AI-tools die je kunnen helpen bij je werk in de bibliotheek. Van tekst schrijven tot automatische samenvattingen en afbeeldingen genereren. Maar welke tools zijn echt nuttig? En hoe gebruik je ze effectief? De adviseurs van Probiblio testen en beoordelen ze voor je, zodat jij direct aan de slag kunt!
Afbeeldingen genereren met Midjourney
De wereld van AI is ongrijpbaar en enorm. Onze marketeers gingen dit jaar op verkenning en doken in de mogelijkheden van een populaire tool; Midjourney. Met deze AI-tool kun je je eigen afbeeldingen genereren. Klinkt als een kans, toch? In dit artikel delen we onze learnings als dummies, is het een top of flop voor gebruik in de bibliotheekbranche?
Lees meer
Dichten met AI
De Sinterklaastijd inspireerde adviseur Esmée op zoek te gaan naar tools om op een leuke en verantwoorde manier AI in te zetten in de bibliotheek. In dit blog geeft ze een aantal voorbeelden hoe bibliotheken AI en dichten in hun programmering verwerken.
Lees meer
Trainingen
Wil je aan de slag met AI in jouw bibliotheek, maar weet je niet waar te beginnen? Er zijn al een aantal trainingen beschikbaar of in de maak om basiskennis op te doen en vervolgens met AI te oefenen en experimenteren in je werk.
AI, Probiblio en de bibliotheken: samen verkennen
Hoe beweeg je als bibliotheek mee, zonder direct in een hype te stappen? En wat betekent dit concreet voor jouw organisatie? Ook wij bij Probiblio hebben ons de afgelopen tijd gebogen over deze vragen. Wat is onze rol, en hoe kunnen we bibliotheken het beste ondersteunen? Dat leidde tot 3 uitgangspunten voor onze aanpak: zorgvuldig, praktisch en samen met de bibliotheken. We nemen daarbij geen voorschot op de toekomst, maar zoeken samen uit wat AI écht kan betekenen voor het bibliotheekwerk.
- Technologie in dienst van publieke waarden
- Relevante kennis voor de praktijk: AI als tool en niet als doel
- Experimenteren in het klein
Relevante links
Heb je een vraag?
