'De bibliotheek is een plek waar je even tijd voor jezelf vindt'

Zoals zoveel zaken in deze dagen van coronacrisis, verliep deze afspraak anders dan bedacht. Helaas geen gesprek op locatie in Wognum, maar ook aan de telefoon spatte de bevlogenheid eraf.

Allereerst, hoe is het voor jou als bibliotheekdirecteur in tijden van de coronacrisis?

“Net als voor ieder ander is deze situatie totaal nieuw voor mij. Naast alle wettelijke opgaven en richtlijnen, stuur ik ook op mijn intuïtie. Ik voel me enorm verantwoordelijk voor de gezondheid en het welzijn van onze medewerkers en bezoekers. Wat vind ik nog veilig en wat niet? Daardoor moet je ook vervelende beslissingen nemen, bijvoorbeeld ten aanzien van de Afhaalbieb. Door verscherpte maatregelen, moest ik juist op het moment dat het voorwerk gedaan was, onze medewerkers, vrijwilligers en leden vertellen dat dit niet door kon gaan. Nu kijken we met elkaar hoe we dit initiatief kunnen ombuigen naar een BezorgBieb, wat kan wel en wat is veilig? Deze crisis is veelomvattend en hangt samen met zaken als het ziektepercentage in onze regio’s en capaciteit van de ziekenhuizen. Dat alles houden we in de gaten en er is om de paar dagen contact met het RIVM.”

Inmiddels zes maanden na de feestelijke opening van de bibliotheek in Wognum, hoe gaat het?

“Het gaat heel goed en we hebben sinds de opening te maken met nieuwe leden en enorme aantallen bezoekers, gemiddeld zo’n 2300 per maand. Je verwacht dat de toestroom afneemt zodra het nieuwtje eraf is, maar dat is hier niet het geval. Vlak voordat we vanwege de coronacrisis dicht moesten, hadden we in Wognum de hoogste bezoekersaantallen ooit. Deze toestroom komt voort uit het vacuüm dat door de sluiting van de bibliotheek ontstond ruim 10 jaar geleden, de bewoners mistten de bibliotheek echt! In Wognum heerst een sterke gemeenschapszin en behoefte om met elkaar te verbinden. Je ziet veel faciliteiten en ontmoetingsplekken verdwijnen. Waar tref je elkaar dan nog? De bibliotheek is daar de uitgelezen plek voor. Mooi om te zien dat kleine verenigingen uit Wognum de verschillende ruimtes in gebruik nemen en ook de dorpsraad vraagt of ze bij ons terecht kunnen. De huiswerkplekken werden goed gebruikt, het zat iedere dag vol.”

Een bibliotheekvoorziening speelt een belangrijke rol bij het behouden van leefbaarheid in kleine kernen. Wat maakt het instant houden van deze voorziening zo belangrijk voor dit gebied en haar bewoners?

“De bibliotheek is tegenwoordig een plek waar je in drukte van alledag even tijd voor jezelf vindt. Waar je tot bezinning komt, de krant leest of een kop koffie drinkt. Tegelijkertijd is het, zeker in Wognum, de plek voor persoonlijk contact met dorpsgenoten. Maar het is met name de plek voor persoonlijke ontwikkeling, waar je perspectief vindt en waar je een leven lang kan leren. Wij streven ernaar een tweede huiskamer te zijn en zo beleven de dorpsgenoten het hier ook. We creëren een fijne sfeer door de ruimtes aan te kleden met planten, vloerkleden en waar je verse koffie ruikt. Je ziet opa’s en oma’s de krant lezen waarbij hun kleinkinderen spelen in de speelhoek.”

Hoe kijk jij terug op de periode van aanvraag stimuleringssubsidie en het daadwerkelijk openen van de nieuwe locatie?

“Het was een achtbaan! Bij de laatste selectie voor aanvragers werden we gepolst om vanuit Wognum ook de landelijke mediacampagne uit te rollen. Met als deadline voor opening de eerste dag van de Kinderboekenweek. Dat betekende elf weken om een voormalig winkelpand om te bouwen en in te richten tot bibliotheek. We hebben alles met een kleine aannemer, een hard werkende ZZPer en onze eigen mensen gedaan. Op het moment dat de minister binnenstapte, was de verf net droog. Bijzonder om te zien hoeveel collegialiteit naar boven komt en wat je met elkaar mogelijk maakt. Vanwege de landelijke campagne kregen we een embargo tot de dag voor opening opgelegd. Ook tegen inwoners mochten we niets zeggen en dat maakte het spannend.”

De periode van aanvraag tot opening vestiging bedroeg in totaal zes maanden. Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?

“Op het moment dat ik ja zei, dacht ik ‘hoe gaan we dit doen?’. Er kwam een projectteam met medewerkers die houden van een uitdaging. Daarbij leg je uit dat dit voor onze bibliotheek een enorme kans is. Dat het voor bibliotheekmedewerkers veel kan betekenen, voor onze programmering, maar vooral voor de zichtbaarheid van de bibliotheek. Dit landelijke platform biedt je de kans om te vertellen wie je als organisatie bent en wat we doen. Daarnaast heeft de gemeente een belangrijke een rol gespeeld op het vlak van vergunningen en ter ondersteuning van media en PR.”

Wat is het effect van de opening van de bibliotheek in Wognum?

“Sinds twee jaar werken we bij alle vestigingen van de Westfriese Bibliotheken op een volledig vraaggerichte manier. In het verleden creëerden wij als bibliotheek aanbod vanuit eigen visie en beleid. Sinds twee jaar doen we het anders. We bezoeken scholen en organisaties om te inventariseren welke behoeften er spelen en wat de bibliotheek hierin kan betekenen. Deze manier van werken creëert goodwill en brengt ons veel. Zoals: stijging van bezoekersaantallen met bijna 22, her-inschrijvingen van leden en heel veel nieuwe samenwerkingen met lokale organisaties en scholen. Deze werkwijze passen we ook in Wognum toe en daar geldt dat we bijdragen aan de lokale omgeving en dan met name aan scholen en samenwerkingspartners.”

Wat kun je andere bibliotheken meegeven en wat kunnen ze hiervan leren?

“Leg je oren goed te luister om erachter te komen wat er speelt in je gemeente. Laat medewerkers een vergadering van de dorpsraad bijwonen om informatie op te halen. Tussen de mensen zijn is heel belangrijk, dus ga met je team naar buiten, want daar gebeurt het! Zo komt informatie tot je en dat neem je mee in je programmering. Laat zien dat je er als bibliotheek bent en laat zien wat je doet, creëer bijzondere activiteiten en zoek de pers op. Om een voorbeeld te noemen; wij maken zelf verhalen met poppen en decors. Hiermee geef je een theatrale toevoeging aan voorlezen en nu vragen scholen zelf om deze voorstelling. Door te blijven innoveren, kom je erachter wat goed werkt.”

Hoe zie jij de toekomst van het landelijk gebied en waar liggen de kansen voor de bibliotheek?

“Ik ben hoopvol gestemd, vooral als je als bibliotheek aan je gemeente laat zien dat je zelf ook een stap naar voren zet in je levensvatbaarheid. Ik kan alleen voor mezelf spreken, maar ik merk dat onze gemeente er nu anders tegenaan kijkt dan twee jaar geleden. We zijn als bibliotheek meer gaan ondernemen. Daarmee hebben we vertrouwen teruggekregen, onze levensvatbaarheid aangetoond en staan subsidies minder onder druk. Als je naar de bezoekersaantallen en leden van de bibliotheek in Wognum kijkt, zie ik de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Daar kan ik de bibliotheek niet meer wegdenken!”

Zodra het weer mag, reden genoeg om een bezoek te brengen aan deze bijzondere locatie!