Pilot Bibliotheek Amstelland: ook ‘s avonds open voor studerende jongeren

Interview Praktijkvoorbeeld Strategie en beleid HR en vrijwilligers
Gepubliceerd op 18 augustus 2025

Door Geert-Jan Davelaar

In samenwerking met de Bibliotheek Amstelland

In de weken voor de zomervakantie verruimde de Bibliotheek Amstelland de openingstijden van haar hoofdvestiging in Amstelveen. Op verzoek van de Amstelveense Jongerenraad bleef de Bibliotheek doordeweeks tot 21:00 uur open, zodat scholieren en studenten tijdens de toets- en examenweken langer konden studeren. De pilot trok ruim 2.000 extra bezoekers, kreeg een waardering van 4,9 op 5 en wordt door de Bibliotheek gezien als een succes dat voor herhaling vatbaar is.

“Met uitzondering van de donderdag is de Bibliotheek op doordeweekse dagen tot 18.00 uur open,” vertelt Mees van de Jongerenraad. “Jongeren die willen leren voor een toetsweek of een examen hebben vaak bijles of tot laat school. Voor 18:00 uur lukt het dan niet om in de Bibliotheek te zitten, terwijl dit wel een heel aantrekkelijke plek hiervoor is. Dus toen dachten wij: als de bibliotheek tot 21.00 uur open kan blijven, dan is er écht tijd voor mensen om daar te kunnen leren.”

En zo geschiedde. De Bibliotheek omarmde het verzoek en faciliteerde als pilot doordeweeks tot 21:00 uur extra studieplekken (170 in plaats van 115) aan het centraal gelegen Stadshart. Tijdens de pilotperiode van 8 weken werd het aantal bezoekers geturfd. Hieruit is gebleken dat jongeren de Bibliotheek goed hebben weten te vinden: in totaal zijn er in de gehele periode ruim 2.000 (extra) bezoekers geteld en waren er zo gemiddeld 60 jongeren in de avonduren aan het werk. Eén van de examenblokkers vertelt: ”Het is fijn om in de Bibliotheek te studeren, want thuis ben ik toch snel afgeleid. Ook helpt het dat hier veel andere jongeren aan het leren zijn, dat motiveert om ook zelf serieus aan het werk te gaan.”

Inroepen hulptroepen

Candido de Leij, medewerker Frontoffice: “De Bibliotheek is normaal gesproken al op donderdagavond open. Hierdoor waren wij al gewend aan een avondopenstelling. Alleen het rooster was nog wel een uitdaging, zeker vanwege de korte termijn. Uiteindelijk is dit opgelost door ook back-office collega’s in te roosteren en we hebben Probiblio gevraagd of daar mensen zijn die ons als vrijwilliger willen helpen.”

De sfeer tijdens de avonden werd door medewerkers in de Frontoffice als positief ervaren. Donderdagen waren het drukst bezocht, terwijl vrijdagen het rustigst waren. Na 20:30 uur nam de concentratie bij sommige bezoekers af, wat leidde tot een wat rumoerigere sfeer. Medewerkers moesten met enige regelmaat bezoekers aanspreken op eten in de Bibliotheek, wat volgens de huisregels niet is toegestaan. Een effect van de ‘etenstijd’ die met de avondopenstelling overlapt.

Positieve resultaten publieksonderzoek

Medewerkers namen een korte enquête af bij 153 bezoekers waarin werd gevraagd wat ze van de extra lange opening vonden, wat de reden van hun bezoek was en hoe ze hierover gehoord hadden. De waardering van de ruimere openingstijden was zeer hoog: 4,9 op een schaal van 5!

De manier waarop de bezoekers hadden gehoord van de avondopenstelling was divers: een derde (35%) van de mensen hoorde via via van de openstelling (vrienden, medewerkers en de gemeente), daarnaast werd het bekendgemaakt via social media (14%), posters in de bibliotheek (12%), via school (9%), de website (8%) en de nieuwsbrief (4%).

Het overgrote deel van de jongeren (62%) kwam ook echt om te studeren. Een kleiner deel om te werken (14%), om te lezen (12%), om sociale redenen (5%), om boeken te lenen (4%) en voor overige redenen zoals het gebruiken van internet, voor ontspanning of om de krant te lezen (3%).

“De sfeer was doorgaans geconcentreerd en rustig, ook al studeerden veel jongeren samen of in groepjes. Wat ons betreft is deze pilot voor herhaling vatbaar.”
Elisabeth Duijser

Directeur de Bibliotheek Amstelland

Bibliotheek voorziet in een behoefte

Elisabeth Duijser, directeur van de Bibliotheek Amstelland: “‘De avondopenstelling is een succes gebleken. Ondanks de korte voorbereidingstijd wisten de scholieren ons goed te vinden. De waardering van de bezoekers is zeer hoog en de verwachting is dan ook dat een volgende keer nog meer scholieren gebruik zullen maken van de Bibliotheek als studieplek. De sfeer was doorgaans geconcentreerd en rustig, ook al studeerden veel jongeren samen of in groepjes. Wat ons betreft is deze pilot voor herhaling vatbaar.”

Bibliotheek als relevante plek voor nu en de toekomst

Dat het sociale aspect een belangrijke motivatie is voor jongeren om niet thuis maar in de Bibliotheek te leren bleek ook uit de drie meiden die druk aan het werk waren. Terwijl een van hen nog aan het blokken was voor haar laatste examen biologie, waren haar 2 vriendinnen hun eerste zelfstandige vakantie naar Zeeland aan het plannen: “Als we geslaagd zijn, gaan we samen voor het eerst alleen op vakantie. Nu kijken we of we met de elektrische fiets vanuit daar ook naar België kunnen fietsen.”
Zo levert de Bibliotheek zowel een belangrijke bijdrage aan goede studieresultaten als een plek om samen positief naar de toekomst te kijken.