Samen voor democratisch burgerschap in Noord- en Zuid-Holland

Nederland staat aan de vooravond van nieuwe vormen van inwonersparticipatie. Met de Wet versterking participatie op decentraal niveau zijn gemeenten vanaf 1 januari 2025 verplicht inwoners te betrekken bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid. Veel gemeenten zoeken nog naar manieren om participatie betekenisvol vorm te geven.

Bibliotheken kunnen hierin een sleutelrol spelen. Zij zijn laagdrempelige plekken waar betrouwbare informatie, ontmoeting en ontwikkeling samenkomen – precies de drie bouwstenen die nodig zijn voor actieve deelname aan de samenleving.

Gezamenlijke ambitie

In september 2025 hebben alle 36 Noord- en Zuid-Hollandse bibliotheken in een gezamenlijk overleg van SOOB en BOZH de ambitie uitgesproken om hun rol op het gebied van democratisch burgerschap de komende jaren volledig te ontwikkelen.

Democratisch burgerschap is de bereidheid en het vermogen van inwoners om actief en kritisch deel te nemen aan onze samenleving – met aandacht voor informatie, inspraak, dialoog en een sterke democratische cultuur. Daarbij borduren ze voort op hun bestaande rol in digitaal burgerschap van inwoners, zoals met de Informatiepunten Digitale Overheid.

Doel voor 2030: volwaardige partner in lokale democratie

Vóór 1 januari 2030 doorlopen alle 36 bibliotheken de drie ontwikkelfasen richting een volwaardige rol als partner in lokale democratie. Bibliotheken brengen in kaart welke bijdrage zij al leveren aan burgerschap en waar kansen liggen. Vervolgens ontwikkelt de bibliotheek concrete programma’s en samenwerkingen. Als burgerschap een duurzaam onderdeel is geworden van de organisatie, fungeren bibliotheken als:

• een bron van betrouwbare, pluriforme informatie;
• uitnodigende ontmoetingsplekken voor dialoog en besluitvorming;
• een verbindende kracht tussen inwoners, groepen en gemeenschappen.

Samen met gemeenten

Gemeenten die werk willen maken van inwonersparticipatie en democratisch burgerschap zijn van harte uitgenodigd om samen op te trekken met hun lokale bibliotheek. De bibliotheken gaan graag in gesprek over kansen, samenwerking en initiatieven die aansluiten bij lokale vraagstukken. Probiblio zal de bibliotheken hierbij ondersteunen.