Toolkit Storytelling en Maatschappelijke impact

Toolkit
Gepubliceerd op 05 november 2025

In veel bibliotheken gebeuren dagelijks bijzondere dingen: mensen die dankzij de bibliotheek nieuwe kansen grijpen, kinderen die hun liefde voor lezen ontdekken, of communities die samenkomen rond gedeelde interesses. Deze verhalen verdienen het om verteld te worden. Storytelling helpt bibliotheken hun impact zichtbaar te maken en verbinding te creëren – zowel naar buiten toe als binnen het eigen team. En ze helpen om de merkwaarden van de bibliotheek tot leven te brengen.

Maar hoe verzamel, vertel en gebruik je deze verhalen effectief? Om je hierbij te helpen, ontwikkelde Probiblio in samenwerking met InsideStory de toolkit storytelling. Deze toolkit bevat diverse praktische documenten waarmee je verhalen kunt inzetten voor communicatie, verantwoording, evaluatie en impactmanagement.

Alle formats zijn een voorzet: teksten en indeling kun je aanpassen aan wat past bij jouw organisatie. Zo maak je van elk verhaal een krachtig instrument om de waarde van je bibliotheek te tonen.

Hieronder kun je alle documenten in één keer downloaden. Als je naar onder scrolt, zie je elk document uit de toolkit los, inclusief een uitleg.

 

De kracht van verhalen om maatschappelijke impact te tonen

Verhalen laten de echte betekenis van de bibliotheek zien – iets wat cijfers alleen niet kunnen. Ze maken abstracte thema’s zoals digitale geletterdheid concreet door ze te verbinden aan herkenbare ervaringen. Het verhaal van een oudere die via een tablet-cursus weer contact krijgt met zijn kleinkinderen maakt digitale inclusie ineens tastbaar en voelbaar. Binnen de bibliotheek geven verhalen medewerkers trots op hun werk, terwijl ze naar buiten toe de maatschappelijke rol zichtbaar maken voor politiek, financiers en burgers. Samenwerkingspartners voelen zich bovendien meer betrokken wanneer ze hun bijdrage herkennen in jouw verhalen.

Voor effectief gebruik ontwikkel je per thema kernverhalen waarin doelen, activiteiten en impact samenkomen. Combineer verhalen slim met data – verhalen krijgen meer gewicht door cijfers, cijfers krijgen door verhalen een menselijke context. Verhalen leveren ook onverwachte lessen op en geven nieuwe inzichten over je impact. Door verhalen bewust in te zetten wordt werken aan maatschappelijke waarde niet alleen effectiever, maar ook overtuigender.

Storytelling in impactmanagement

In Impactgericht werken en impactmanagement kan het verzamelen van betekenisvolle verhalen een krachtige combinatie zijn met het systematisch meten van resultaten. Deze combinatie maakt de bibliotheek effectiever in het werken aan maatschappelijke opgaven en het verantwoorden van resultaten.

Probiblio ondersteunt bibliotheken bij het in kaart brengen en aantonen van hun impact. Impactmanagement is cruciaal omdat bibliotheken steeds meer worden beoordeeld op hun toegevoegde waarde en impact op de gemeenschap, vooral in gesprekken met gemeenten en andere belanghebbenden. Impactgericht werken zorgt voor duidelijke doelen, focus en inzicht in wat je werk oplevert. Daarmee kun je keuzes maken hoe je je dienstverlening beter inricht.

 

De theorie achter storytelling

Een verhaal is een gestructureerde vertelling die gebeurtenissen, personages en ervaringen betekenisvol verbindt. Voor bibliotheken zijn verhalen krachtige instrumenten om zowel maatschappelijke impact aan te tonen als teams te inspireren.

In het document De theorie achter storytelling: de kracht van verhalen lees je:

  • Wat is een verhaal?
  • Wat doet een verhaal met ons brein?
  • Wanneer zet je verhaal in?
  • De bouwstenen en opbouw van een goed verhaal
  • De BEB-methode: je kortste route naar krachtige verhalen

 

Luisteren en ophalen (vaardigheden medewerkers)

Waarom verhalen ophalen?

Verhalen geven kleur en betekenis aan cijfers en resultaten. Ze laten zien wat de bibliotheek betekent in het leven van mensen, en maken impact tastbaar en voelbaar. Door verhalen op te halen leer je de ervaringen en perspectieven van gebruikers beter kennen, en kun je die ervaringen bewust inzetten voor leren, verbeteren, verantwoorden en inspireren. Maar hoe doe je dat eigenlijk op een goede manier?

Voorbereiding en vraagstelling

Het succesvol ophalen van verhalen begint met goede voorbereiding: weet waarom je het gesprek aangaat, zorg voor een veilige setting en bouw vertrouwen op met je gesprekspartner. Tijdens het gesprek zelf stel je open, narratieve vragen die uitnodigen tot het delen van ervaringen, waarbij je doorvraagt en verdiept zonder te oordelen.

Houding en vastleggen en leren

Je houding als gespreksvoerder is cruciaal: actief luisteren, nieuwsgierig blijven en neutraal reageren creëert de veilige ruimte waarin de meest waardevolle inzichten naar boven komen. Na het gesprek leg je het verhaal zorgvuldig vast en bepaal je hoe en met wie je het gaat delen, zodat het daadwerkelijk kan bijdragen aan leren en verbeteren binnen je organisatie.

Delen en verantwoorden (vaardigheden medewerkers)

Waarom verhalen delen?

Verhalen maken zichtbaar wat cijfers niet altijd kunnen laten zien: de betekenis van de bibliotheek in het leven van mensen. Ze helpen om impact tastbaar te maken, anderen mee te nemen in je missie en impactdoelen en trots te delen. Een goed verhaal verbindt hoofd en hart, zowel in verantwoording naar buiten als in motivatie naar binnen.

Verhalen aan het werk zetten

Het effectief inzetten van verhalen voor impactcommunicatie vraagt om een doordachte aanpak. Niet elk verhaal heeft dezelfde kracht, en niet elk moment is geschikt om een verhaal te delen. Om verhalen optimaal te benutten voor het zichtbaar maken van de waarde van de bibliotheek, zijn vier kernonderdelen van belang die samen zorgen voor maximale impact van een verhaal.

Verhaal, moment, verteller, vorm

  • Het gaat om het juiste strategische verhaal – een verhaal dat naadloos aansluit bij de (impact)doelen die je wilt bereiken en een heldere boodschap uitdraagt.
  • Timing is cruciaal – verhalen moeten op het juiste moment worden ingezet, afgestemd op de doelgroep, de impactcyclus en eventueel de communicatiestrategie.
  • De keuze voor de juiste verteller is essentieel – iemand die eigenaarschap heeft van de ervaring en herkenbaar is voor de doelgroep.
  • Tot slot moet het verhaal goed verteld worden, met aandacht voor de juiste vorm (speech, gesprek, video, tekst etc.). narratieve kwaliteit, persoonlijke elementen en zorgvuldige omgang met privacy.

 

Snelle checklist voor medewerkers

  • Sluit dit verhaal aan bij een thema of impactdoel?
  • Is dit het goede moment om dit verhaal te vertellen of te vragen?
  • Wie is de meest betekenisvolle verteller?
  • Wordt de kern goed en helder verteld/vormgegeven, met respect voor de bron?

 

Storytelling verankeren in de werkwijze van de bibliotheek

Door narratief werken strategisch in te zetten, versterk je niet alleen de externe communicatie van de bibliotheek, maar ook de motivatie van medewerkers en de focus van de organisatie.