"Meertaligheid heeft met de ‘World of Books’ echt een plek in de bieb gekregen"

Interview Praktijkvoorbeeld
Gepubliceerd op 23 mei 2022
Probiblio medewerker Barbara van Walraven

Door Barbara van Walraven

In samenwerking met Bibliotheek Amstelland

De voorleeshoek neemt bij Bibliotheek Amstelland een centrale plek in de bibliotheek in. Nieuw is de ‘World of Books’, een boekenkast met kinderboeken in allerlei talen, zoals Turks, Portugees, Japans, Russisch, Arabisch, Spaans, Indiaas, Chinees en meer. De kast wordt gevuld door lezers zelf, want ze mogen er boeken achterlaten. En ze mogen door íedereen geleend worden – ook als je geen lid van de bibliotheek bent. Hiske Deinema, Project Manager ‘World of Books’, vertelt wat het project tot een succes maakt.

De ‘World of Books’ is een van de ‘best practices’ die worden besproken tijdens de Provinciale Projectendag op 30 juni 2022. Bekijk hier het volledige programma.

‘World of Books’ klinkt best bijzonder.

‘Ja, dat is misschien wel zo. Het is echt een minibieb in onze eigen bieb. We vinden voorlezen heel belangrijk en zijn trots op ons mooie voorleestheater voor onder andere onze internationale voorleesgroepen. Er wordt bij ons voorgelezen in het Nederlands, Turks, Arabisch, Russisch, Spaans en Portugees en vanaf maart ook weer in het Indiaas en Japans. Hopelijk komt onze Chinese voorleesgroep ook weer terug na alle lockdowns en we staan altijd open voor nog meer talen en groepen.’

Hoe reageren bezoekers op de ‘World of Books’?

‘De kast wordt ontzettend goed ontvangen door onze bezoekers en iedere week staan er weer meer nieuwe boeken tussen. Ontzettend leuk om te zien en heel fijn dat we als bibliotheek op deze manier kunnen bijdragen aan de behoefte aan boeken in een eigen taal. Soms is de kast wat leger, soms vol en we zien de meeste boeken terugkomen.’

Waarom is het zo’n succes, denk je?

‘Amstelveen heeft een sterk internationaal karakter met 20% anderstaligen en dat merk je ook bij de vragen van mensen in de bibliotheek. Ze vragen naar boeken in hun eigen taal, activiteiten voor kinderen en soms komen clubjes ouders vragen of ze een voorleesgroep kunnen beginnen. Daar is vier jaar gelden het internationale voorleesfestival uit voortgekomen. Dat werd erg gewaardeerd, maar is stil komen te vallen door corona.’

‘We gingen daarom op zoek naar andere manieren om aan de vraag naar collectie en activiteiten in de eigen taal te voldoen en ‘World of Books’ is daarvan het resultaat. Want een collectie aanleggen in allerlei talen is voor ons niet haalbaar en met de World of Books stellen we toch boeken in verschillende talen beschikbaar. We hebben gekeken naar welke talen het meest gesproken worden in ons werkgebied én welke voorleesgroepen er actief zijn in de bibliotheek. Het is dus een mix geworden van de meest gesproken talen en de meest actieve gemeenschappen. Via hen hebben we laten weten dat de kast er is en hebben hen gevraagd om hier bekendheid aan te geven in hun eigen gemeenschap. En dat werkt, want mensen doneren hun mooiste, nieuwste boeken, er komen boeken van uitgeverijen die aangeschreven zijn. Veel voorleesgroepen maken van het plaatsen van boeken in hun taal een officieel moment. Zo komt de  ambassadeur van Armenië op 23 mei het Armeense huis van de World of Books openen en daarna zijn er ook Armeense boeken beschikbaar.’

“Nu kunnen we boeken lenen en de ruimte (suuuper lekker en gerenoveerd????) gebruiken om voordrachten in het Portugees te delen met de kleintjes. Dit initiatief is alleen mogelijk met het toegewijde werk van de medewerkers van de bibliotheek, die geloven in de kracht van de eigen taal, en met het vrijwilligerswerk van de Portugeestalige gemeenschap.”

Portugese voorleesgroep op hun Facebook groep

Wat wil de bibliotheek hiermee bereiken?

‘We willen als bibliotheek uitstralen dat iedereen welkom is, ook als je geen Nederlands spreekt. Ik zie dat mensen zich welkom en gezien voelen en dat daardoor het enthousiasme over voorlezen in andere talen groeit. Voorlezen in je eigen taal bevordert het leren van een andere taal, maar dat is niet wat we communiceren. De insteek is: wees welkom om te komen voorlezen in je eigen taal. Er komen niet alleen anderstalige, maar ook meertalige gezinnen op het voorlezen af, omdat zij willen dat hun kinderen, naast het Nederlands, ook de thuistaal goed onderhouden. Meertaligheid heeft met de ‘World of Books’ echt een plek in de bieb gekregen.’

Past het in het beleid van de gemeente en de bibliotheek?

‘De gemeente Amstelveen zet in op internationalisering en heeft een netwerkbijeenkomst georganiseerd om mensen bij elkaar te brengen. Er is nu ook een fonds voor activiteiten die de internationalisering bevorderen. Het bibliotheekbeleid is er op gericht om in te zetten op meertaligheid, in het kader van diversiteit en met het oog op de gezinsaanpak. Daarom zijn er familieochtenden voor laagtaalvaardige of anderstalige ouders met hun kinderen. Dan wordt er voorgelezen, geknutseld aan de hand van een boek en ouders krijgen tips over voorlezen. Natuurlijk is er eerst een plan gemaakt dat door het MT is goedgekeurd. Daardoor is er echt sprake van draagvlak in de organisatie.’

Wat voor advies zou je andere bibliotheken geven die iets soortgelijks willen opzetten?

‘Niet te lang over nadenken, anders kom je er niet uit: welke talen, alleen voor leden, opnemen in de catalogus, rug-etiketten plakken of niet? Er zijn zoveel obstakels en beren op de weg, dat je er al gauw in verzandt, dus gewoon proberen en al doende leren. Dat blijkt verrassend goed te gaan. Mensen zetten zelf de boeken in de kast, deze wordt wekelijks gescreend en geordend op taal. De boeken krijgen een sticker, zodat je ze kan herkennen, met daarop het verzoek om ze terug te brengen. We lossen alles zo pragmatisch mogelijk op en kijken of het werkt in de praktijk.’

‘Het werkt hier omdat het uit de mensen zelf komt. Kijk of je zoiets kunt creëren, begin met een oproep te doen, vertel dat de bibliotheek ervoor open staat en leg contact met de doelgroep: wat willen ze, waar is behoefte aan? Let wel goed op correcte vertalingen bij de ‘signing’, want wij hadden bordjes laten maken met in allerlei talen “hallo” er op maar die bleken niet altijd te kloppen. Verder hebben we de folders en de informatie op website in het Engels gedaan.’

‘How wonderful it was to sing along and share a book with everyone!’

Een ouder na een voorleessessie

Hoe zorg je ervoor dat de ‘World of Books’ gaat leven?

‘We hebben een leuke Facebookgroep (met mooie foto’s van de kast) waar we een community proberen op te starten voor de internationale inwoners van Amstelland. Ik zie zoveel mooie posts voorbij komen, echt hartverwarmend. Ook expats die weer terug gaan naar hun moederland, doneren hun boeken aan ons, waardoor het aanbod de kastruimte overstijgt. Dat had ik ook niet verwacht.’

Meer weten?

Wil je meer weten over ‘World of Books’, neem dan contact op met programmamaker Hiske Deinema van Bibliotheek Amstelland.

Foto’s – fotograaf Joke Schut heeft de foto’s gemaakt. Op de World of Books Facebookgroep kun je nog meer foto’s terugvinden.