ChatGPT, deze 3 dingen moet je weten om met AI om te kunnen gaan

Blog
Gepubliceerd op 15 februari 2023

Door Joyce de Boer

Is het jouw taak om burgers (jong en oud) digitaal vaardiger te maken, zodat zij zich staande weten te houden in de huidige (digitale) samenleving? Ik leg precies uit met welke thema’s de bibliotheek en het onderwijs aan de slag moeten én wat je daarvoor moet kunnen.

‘Het kan je niet ontgaan zijn: de lancering van chatbot ChatGPT, de chatbot die middels artificial intelligence (AI) teksten produceert. Heb je alle commotie over deze digitale tool gemist, lees dan dit artikel Alles wat je moet weten over ChatGPT. ChatGPT maakt veel los. Op het internet is heel veel te lezen over deze AI- toepassing. En misschien denk je wel dat dit het zoveelste artikel over deze chatbot is en dat is zo, dit artikel gaat inderdaad ook over ChatGPT, maar vooral de thema’s waar de bibliotheek mee aan de slag moet gaan.

Om met toepassingen zoals ChatGPT om te kunnen gaan, moeten we wel de juiste vaardigheden beheersen.

1. Zo maak je AI

Ben jij je bewust van de vele toepassingen die door kunstmatige intelligentie ons leven makkelijker maken? Iedereen kan wel een aantal voorbeelden noemen, maar weten we ook hoe deze tools gemaakt worden? Wil je niet alles voor zoete koek aannemen, dan is het belangrijk om te begrijpen hoe de technologie werkt. De Nationale AI-cursus en De Nationale AI-cursus Junior zijn handige e-learnings om meer theorie over kunstmatige intelligentie op te doen. Ik vind dat iedereen meer grip moet krijgen op AI. Doe dit door bijvoorbeeld te ontdekken hoe je zelf een machine learning model kan maken. Dit lijkt heel ingewikkeld, maar door het volgen van de serie Train een machine learning model van Skills Dojo leer je al de basis. En het fijne is dat deze serie ook geschikt in om met kinderen te doen, maar ik weet zeker dat ook volwassenen er plezier aan zullen beleven.  

2. AI is niet alwetend

Kunstmatige intelligentie klinkt heel slim. En deze techniek kan zichzelf blijven ontwikkelen. Toch is AI niet alwetend. We moeten niet alles voor waar aannemen. Daarom vind ik het van groot belang dat de informatievaardigheden van burgers van een goed niveau zijn. ChatGPT kan nog geen informatie beoordelen op waarheid en ook nog geen bronnen beoordelen op betrouwbaarheid. Dit maakt dat ChatGPT een middel is om aan de slag te gaan met fact checking. Ik werd enorm geïnspireerd door deze geschiedenisleraar: ChatGPT in de geschiedenisles

3. AI is niet neutraal

Als je weet hoe AI gemaakt wordt, wie de boel financiert (Microsoft heeft aangekondigd 10 miljoen in de partij achter chatGPT te investeren) en weet dat een AI-systeem data nodig heeft om te kunnen werken, dan is het een goed moment om kritisch te zijn. Vaak wordt er gebruik gemaakt van ‘oude’ data, data van wat we weten uit het verleden. Het kan heel goed zijn dat die data niet meer past in de huidige tijd (google maar eens naar afbeeldingen van een directeur of een verzorger). Volg de Nationale AI en Ethiek Cursus om meer te leren over dit thema. Sta met een groep kinderen, jongeren of volwassenen eens stil bij vragen als: wat gebeurt als de data die is ingevoerd onjuist is? Wie voert de data in? Wie bepaalt de kaders? Voorwaarde voor deze gesprekken is wel dat de groep op de hoogte is van hoe AI werkt. De ethische dillema’s die komen kijken bij AI zijn ook goed te behandelen via een boek Jongeren en digitaal burgerschap: de kracht van fictie. Een ander aspect waar we ook stil bij moeten staan is de menselijke arbeid die komt kijken bij het maken van AI, lees hier meer over in dit artikel.

Inspireer leerkrachten en docenten om in hun onderwijs aandacht te besteden aan AI. Programmeer activiteiten in de bibliotheek voor kinderen, jongeren en volwassenen waar zij de wereld van AI kunnen ontdekken. Verleid je collega’s om de eigen digitale vaardigheden bij te spijkeren en train samen een machine learned model. Laten we samen zorgen dat burgers zelfredzaam en geïnformeerd zijn en kunnen meedoen aan de maatschappij.