-
- ...
- Organisatieondersteuning
- HR en vrijwilligers
- ‘TOC’ maakt impact van vrijwilligers zichtbaar
'TOC' maakt impact van vrijwilligers zichtbaar
Bibliotheken kunnen niet zonder de inzet van vrijwilligers. Maar welke impact maken onze vrijwilligers precies? Om het effect beter in beeld te krijgen, ontwikkelde Probiblio samen met Bibliotheek Velsen een Theory of Change (TOC)*, die je nu kunt gebruiken. Een TOC is een concreet verandermodel dat stapsgewijs laat zien hoe een organisatie door bepaalde activiteiten uit te voeren, veranderingen kan bereiken. Met als uiteindelijk resultaat het bereiken van een hoger doel.
Martijn Aerts, coördinator vrijwillige inzet bij Bibliotheek Velsen, daagde de adviseurs van Probiblio uit om een TOC voor de inzet van vrijwilligers te ontwikkelen.
“Ik wilde effectgerichter te werk gaan en dacht aan een Theory of Change. Gelukkig zagen de adviseurs van Probiblio hier ook de bruikbaarheid van in. We gingen met elkaar in gesprek en iedereen bracht een essentieel puzzelstukje in. Zo kwamen we samen tot het grotere plaatje. Inmiddels hebben we de TOC gemaakt en kan elke bibliotheek er zijn voordeel mee doen.”
“Als ‘hoger doel’ kozen we met elkaar voor: ‘Een lokale samenleving waarin iedereen mee kan doen’. Dit doel is helemaal geïnspireerd op de missie van bibliotheek Velsen. Iedereen doet mee, daar draait het om. We werken dan ook met diverse partners samen. Het is inspirerend om nieuwe samenwerkingen te zien ontstaan, gebaseerd op maatschappelijke betrokkenheid.”
Waardemodel Verwonderzoek
Voor de uitgangspunten maakte de werkgroep gebruik van het waardemodel van Verwonderzoek. Onderzoekers Gregor Walz en Auke Witkamp deden in 2021 en 2023 in opdracht van het NOV bij gemeentes onderzoek naar vrijwilligerswerk. Zij stellen dat zowel de samenleving, de ontvanger als de vrijwilliger profijt hebben van het vrijwilligerswerk. Deze onderzoeken zijn voor de bibliotheekbranche zeer bruikbaar en vind je hier.
Verder is de TOC opgesteld binnen het kader van de nieuwe cao-OB (april 2023), waar een duidelijk kader voor het vrijwilligerswerk bij hoort (zoals te vinden in artikel 62 en in bijlage L).
Meetplan
Voor deze TOC is een eerste meetplan gemaakt dat uit kwalitatieve metingen bestaat. Denk aan gesprekken met vrijwilligers en medewerkers, het vrijwilligers- en medewerkersonderzoek en de zelfevaluatie in het kader van het keurmerk Goed Geregeld. Dit meetplan wordt de komende periode nog verder uitgewerkt. “We nemen het meetplan ook op als integraal onderdeel van het vrijwilligersbeleid. We hebben het voornemen om volgend jaar de tijd te nemen om het meetplan uit te voeren.”
Rekenmodel
Probiblio is bezig met de ontwikkeling van een nieuw rekenmodel, die de kostenkant van vrijwilligersinzet inzichtelijk maakt – samen met De Nieuwe bibliotheek, de OBA en Rijnbrink. Het rekenmodel wordt dit najaar gepubliceerd en opgenomen in het producten- en dienstenboek.
Bijeenkomst
Op 7 november organiseert Probiblio een bijeenkomst voor directeuren, managers en vrijwilligerscoördinatoren. In de ochtend gaan we in op de inrichting van een professionele vrijwilligersorganisatie als onderdeel van de bibliotheek. In de middag presenteren we de TOC Vrijwilligers en het nieuwe rekenmodel. Wil je hierbij zijn, dan kun je je hier aanmelden.
Meer TOC’s
Probiblio heeft in samenwerking met bibliotheken meer TOC’s opgesteld, onder andere over Third Place, Gezinsaanpak, Digitale geletterdheid. Diverse bibliotheken werken hier ook al met succes mee. Bekijk ze hier.
Foto Marieke Kips-Muller
Advies nodig?
