Third place: de bibliotheek als plek naast werk/school en thuis

Een third place is een plek waar je, naast woning en werkplek, komt om te ontspannen, zoals ook in een park of een café. Een bibliotheek die nieuwsgierig maakt, in een gebouw dat uitnodigt, waar mensen werken die gastvrij en deskundig zijn. Waar je naar toe komt om je te ontwikkelen, om te ontdekken, ontspannen en ontmoeten. Waar het net zo gewoon is om kennis en informatie te halen als te delen. Een kennis- en informatiehuis, dat gericht bijdraagt aan de informele lees- en leercultuur in de stad.

Samen een leven lang ontwikkelen

De third place heeft ook een plek in de netwerkagenda onder opgave 3: een leven lang ontwikkelen. Digitalisering, technologische ontwikkelingen, maar ook economische, demografische en sociale ontwikkelingen leiden tot grote veranderingen in de samenleving. De coronacrisis vraagt burgers om op een andere manier (veelal digitaal) mee te doen. Daarom is het belangrijk dat er voor alle groepen in de samenleving mogelijkheden zijn om hun vaardigheden te vergroten, zich te ontplooien ten behoeve van hun arbeidsmarktpositie of ‘gewoon’ ten behoeve van hun persoonlijke ontwikkeling. Ook de manier waarop men tot die persoonlijke ontwikkeling komt verandert snel – immers is er ook enorm veel kennis aanwezig bij klanten, en bibliotheken zoeken steeds vaker naar manieren om ook die kennis te ontsluiten.

Paraplu voor veel activiteiten

Probiblio gaat aan de slag met third place omdat het een mooie kapstok biedt om alle activiteiten op het gebied van programmering samen te brengen, terwijl het de mogelijkheid biedt om het thema in de breedte aan te vliegen. De bestaande activiteiten die we afgelopen jaren aanboden zoals community library (een bibliotheek die mede wordt vormgegeven door de lokale gemeenschap) wordt ook onder deze paraplu ondergebracht en doorgezet. Ditzelfde geldt voor onze erfgoedprogrammering die onder de bouwsteen aanbod een plek krijgt in de third place.
Samen met bibliotheken gaan we onderzoeken hoe de bibliotheek zo’n plek wordt, en wat er nodig is om dit verder uit te bouwen. We doen dit aan de hand van 7 gedefinieerde bouwstenen die we samen met bibliotheken verder uitwerken:

• Strategie: Welke doelen streef je na met je programmering, en hoe worden die in beleid opgenomen? Hoe zorg je dat het third place-gedachtegoed op beleidsniveau geborgd wordt in de missie en visie? Wanneer faciliteer je en wanneer organiseer je?
• Medewerkers: Wat is er nodig van medewerkers om in zo’n third place te floreren? Hoe haal je via medewerkers kennis van buiten naar binnen? En wat voor rol speelt de programmeur in zo’n setting – intern en extern?
• Samenwerking: Hoe werk je samen met partners om tot een volwaardige third place te komen, intern en extern?
• Locatie: Wat zijn de randvoorwaarden voor je locatie om een third place te zijn? Wat voor technische hulpmiddelen zijn onmisbaar, en hoe ziet dat er digitaal uit?
• Communicatie: Alles valt en staat met communicatie – hoe vertel je je verhaal en hoe zorg je dat dit aansluit bij de beoogde doelgroep? Denk hierbij ook aan het formuleren van inclusieve boodschappen, lees hiervoor bijvoorbeeld het blog van onze marketingadviseur Julia van Haaster: ‘Inclusieve communicatie: zo spreek jij een zo groot mogelijke doelgroep aan.’
• Aanbod: Het aanbod van de bibliotheek is de kern van de third place – de programmering die je organiseert of faciliteert. Hoe je tot goede lokale (doelgroepgerichte) programmering komt, hoe je programmeurs opleidt en ondersteunt en hoe bestaande lokale concepten kunnen worden vertaald/opgeschaald naar andere bibliotheken.
• Techniek: Hoe regel je hybride programmering of zelfs volledig digitaal? Wat voor rol speelt techniek in de third place in hoe je bijvoorbeeld ook communities ondersteunt?

Leergang programmering in de third place

In 2022 starten we met het uitbouwen van alle 7 bouwstenen in samenspraak met geïnteresseerde bibliotheken. Vervolgens zullen we 2 uitgewerkte bouwstenen (waaronder de bouwsteen aanbod) ook in de praktijk brengen bij bibliotheken. Ook zullen we in 2022 een leergang programmeren aanbieden in samenwerking met Rijnbrink – om programmeurs van bibliotheken een goed onderlegde basis te geven, en de mogelijkheid te geven om uit te wisselen en van elkaar te leren.

Dit artikel hoort bij de campagne Meedoen met de maatschappij. Wij helpen bibliotheken om een plek te zijn voor iedereen. De komende weken besteden we extra aandacht aan deze activiteiten. Lees meer op de pagina Meedoen met de maatschappij.