Duurzaamheid: hoe organiseer je dat in jouw bibliotheek?

In 2023 gingen 9 bibliotheken binnen Probiblio’s ‘van Ambitie naar Praktijk’ sessies aan de slag met het formuleren van hun ambities op het gebied van duurzaamheid. Vervolgens identificeerden zij de kansen om deze ambities te realiseren. De 6 tips hieronder zijn een samenvatting van hun ervaringen en aanbevelingen.

Tip 1. Haal het MT en directie aan boord

De bibliotheken onderstrepen dat ze hebben ervaren dat het belangrijk is duurzaamheid te benoemen en verwerken als een nieuwe pijler in je beleid en programmering. Rondom dit thema kwam naar voren dat MT en directie idealiter vanaf het begin van een traject rondom duurzaamheid al aan boord moeten zijn.

Tip 2. Stel een ‘green team’ samen

Formeer een ‘green team’: een groep collega’s die allemaal intrinsiek gemotiveerd zijn om de duurzame ambities van de bibliotheek om te zetten naar de praktijk. Michael van duurzaamheidspartner PHI Factory geeft aan dat het essentieel is om een green team ook te formaliseren en periodiek bij elkaar te komen. Zo maak je ook echt stappen en wordt duurzaamheid breed gedragen.

Tip 3. Vergroot het interne draagvlak

Het kweken van bewustzijn bij de eigen organisatie is erg belangrijk. Ook bibliotheek Zaanstreek benadrukt nog eens het belang van hiervan. Hun green team heeft de afgelopen tijd via maandelijkse nieuwsbrieven collega’s geïnspireerd rondom duurzaamheid en een campagne rondom afval scheiden georganiseerd. Een mooi voorbeeld van je eigen collega’s bewust betrekken bij de ambitie om op de langere termijn duurzaamheid te verankeren als pijler binnen je beleid, dienstverlening en programmering. Bibliotheek Westland tipte om vanuit het green team iedere week iets te plaatsen op het intranet om zo zichtbaar te zijn en het onderwerp levend te houden.

Tip 4. Houd een actielijst bij

PHI Factory tipt tijdens de sessie dat elke bibliotheek de ambitie roadmap (eindproduct vanuit een ambitiesessie met PHI Factory) kan vertalen naar een concrete actielijst waarbij iedere stap wordt verbonden aan een persoon en een deadline. Een mooi voorbeeld hiervan kwam van Bibliotheek Rotterdam waar ze iedere collega van hun green team eigenaarschap te geven over een SDG (sustainable development goal), als praktische aftrap van hun interne proces. Ook houden ze in Rotterdam een Excel-bestand bij met alle successen. Heel praktisch houden ze zo bij wat er verspreid kan worden via communicatie met de rest van de organisatie en daarbuiten. Daarnaast werkt het motiverend voor het team en de organisatie, elk succes prikkelt om stappen te blijven zetten. Zo houden ze het vuurtje rondom duurzaamheid brandend en blijft een actueel en belangrijk thema.

Tip 5. Formuleer een concreet doel

Wat opviel is dat bij bibliotheken waar een concreet doel al geformuleerd was, het makkelijker was de weg ernaartoe in te vullen. Bibliotheek Utrecht heeft als doel gesteld om hun CO2-uitstoot inzichtelijk te krijgen en laat daarom o.a. een CO2-uitstootmeting uitvoeren. Of bibliotheek IJmond Noord zet in op het behalen van het Duurzaam Gastvrij Certificaat en doorloopt daarvoor heel gericht verschillende documentatie en stappen om dit te behalen.

Tip 6. Schakel experts in

Er kwam ook duidelijk naar voren dat elke bibliotheek stoeit met beschikbare tijd en personeel óf het ontbreken van kennis die nodig is voor bijvoorbeeld het behalen van een certificaat. Het kan daarom zinvol zijn om de hulp in te schakelen van duurzaamheidspartners PHI Factory of Green Leisure Group. Het inhuren van expertise bij een dergelijke partner kan vallen binnen de verduurzamingsimpuls georganiseerd vanuit Probiblio. Met de verduurzamingsimpuls krijgen bibliotheken tot € 10.000,- aan advieskosten vergoed om structurele verduurzaming van hun organisatie te realiseren.

Mooie stappen

Al met al liet de terugkombijeenkomst zien hoeveel mooie stappen de deelnemende bibliotheken al gezet hebben in het omzetten van verduurzamingsambities naar de dagelijkse praktijk. Bewustwording, samenwerking en het formaliseren van duurzaamheid binnen je beleid, dienstverlening en programmering brengt ons stap voor stap richting een duurzame bibliotheek.