'De Taalhuiscertificering is een kwaliteitskeurmerk van ons netwerk'

Interview Praktijkvoorbeeld
Gepubliceerd op 09 december 2021

De Certificeringsorganisatie Bibliotheekwerk, Cultuur en Taal (CBCT) noemt het Taalhuis van Bibliotheek Rijn en Venen als voorbeeld van een zeer goed functionerend Taalhuis in samenwerking met meerdere gemeenten. Probiblio sprak over het succesvolle certificeringstraject met Hester van Beek, directeur-bestuurder van Bibliotheek Rijn en Venen. “Waar het laaggeletterdheid aangaat, positioneert de bibliotheek zich naar de gemeenten als expert en regisseur. Dat blijkt ook uit de certificering.”

Hoe ben je de certificering van het Taalhuis ingegaan?

“Vol vertrouwen! We hebben de certificering vanaf het begin ingestoken als middel om te kijken waar we staan met onsTaalhuis. Dit wilden we ook graag aan onze vier gemeenten en partners laten zien. Wij zijn met het Taalhuis al best ver gevorderd in de professionalisering. Daarom vonden we het interessant om dat langs de meetlat te leggen. De zelfevaluatie van het Taalhuis hebben we breed ingestoken en met veel stakeholders doorlopen: ambtenaren en wethouders van de verschillende gemeenten, samenwerkingspartners als het Gilde en Tom-in-de-buurt en met onze taalcursisten en vrijwilligers.”

“In de samenwerking met de gemeenten is er in de loop van de tijd behoorlijk veel vastgelegd in de vier programmalijnen van ons Taalhuis. Er zijn afspraken gemaakt die door de hele groep gedeeld worden, ook over de verantwoordelijkheden. Want elke gemeenteambtenaar draagt met één van onze Taalhuiscoördinatoren de verantwoording voor zo’n programmalijn. Er is regelmatig en structureel overleg, waarbij we samen kijken hoe we ervoor staan.”

Wij zijn met het Taalhuis al best ver gevorderd in de professionalisering. Daarom vonden we het interessant om dat langs de meetlat te leggen.

“Omdat er meer dan 150 vrijwilligers zijn, is het zaak hun werkzaamheden goed te organiseren. Onze taalvrijwilligers en digi-coaches worden professioneel aangestuurd. In het Taalhuis wordt gewerkt met vrijwilligers, die op hun beurt bepaalde groepen coördineren. De meeste taal en digi-vrijwilligers zijn goed opgeleide en intrinsiek gemotiveerde mensen. Zij willen duidelijke en kwalitatieve trainingen. Dat vraagt ook iets van onze medewerkers. Hoe beter de vrijwilligers zijn georganiseerd, hoe beter dit in de praktijk werkt. In het certificeringsproces hebben we herontdekt dat we dat heel gestructureerd doen.”

“Onze teamleider Educatie Monique Baggen was de aanjager en regisseur van het certificeringstraject. Onze Taalhuiscoördinatoren in de afzonderlijke gemeenten hebben vooral veel praktische zaken voor hun rekening genomen. In de voorbereiding zat veel werk, vooral ook in het boven water krijgen van alle documenten. Het Taalhuis en de basisvaardigheden zijn een speerpunt in ons strategisch beleidsplan 2022-2025. Daarom noemen we in de nieuwe jaarplannen ook de doelen die we willen realiseren. Daarmee stellen we kaders voor de uitwerking in het Taalhuis en met de partners. Het vastleggen van deze zaken kwam dus voor de certificering goed van pas.”

Hoe zien de gemeenten het Taalhuis en de bibliotheek?

“Waar het laaggeletterdheid aangaat, positioneert de bibliotheek zich naar de gemeenten als expert en regisseur. Dat blijkt ook uit de certificering. Als er plannen zijn bij een gemeente, kunnen wij zeggen dat wij dat willen trekken. Van nieuwe ontwikkelingen zijn wij vaak sneller op de hoogte. En ambtenaren krijgen uit onze gezamenlijke overleggen weer kennis mee.”

“Daarbij proberen we op gemeentelijk niveau alles ‘breed’ aan te vliegen, door ook naar andere beleidsterreinen te kijken. Samen kijken we wat er waar nodig is. In de gemeente Alphen wordt een start gemaakt met het preventieakkoord: daar komen bijvoorbeeld ook positieve gezondheid en digitale vaardigheden bij kijken. Waar we werken aan zelfredzaamheid, is het vanzelfsprekend dat het Taalhuis en de bibliotheek een plek krijgen.”

Wat heeft de certificering je op geleverd?

“De certificering heeft me er nog meer van overtuigd dat onze ‘basis van de basisvaardigheden’ op orde is. Voor de cursisten hebben we taalcafés, TOPavonden en –ochtenden (van ons Taal-Ondersteunings-Plein) en centrale activiteiten en voor de vrijwilligers een goed trainingsaanbod. Ik was blij verrast dat onze partners ons zo positief beoordeelden. De certificering helpt ons en onze partners verder, met denken over impact en ondersteuning van het gemeentelijk beleid met basisvaardigheden.”

Welke stappen maak je na de certificering?

“Eigenlijk zouden we heel graag willen laten zien dat laaggeletterdheid afneemt. Ik weet dat het voor alle partijen een lange adem is. We hebben veel bereikt met betrekking tot het aantal mensen dat we bereikt hebben. Maar we willen nog beter zichtbaar maken wat er gebeurt in de breedte en wat het doet voor de zelfredzaamheid. We willen laten zien dat het Taalhuis impact heeft, onder andere met een TOC (Theory of Change). Laten zien dat het meerwaarde heeft wat we met elkaar doen.”

Is certificering van het Taalhuis een aanrader?

“Ik kan het bibliotheken en Taalhuizen aanraden, omdat het je inzichten biedt en duidelijk maakt wat je ontwikkelpunten en blinde vlekken zijn. Daarbij blijkt uit de certificering van ons Taalhuis dat we onze samenwerking met verschillende partners heel goed op orde hebben. Anders dan bij de certificering van de bibliotheek, gaat het bij de certificering van het Taalhuis dus echt om een kwaliteitskeurmerk van je netwerk. Over twee jaar gaan we opnieuw de zelfevaluatie van het Taalhuis doen. We willen laten zien dat we een professioneel Taalhuis zijn!”