Oodi, Finse inspiratie voor bibliotheekmedewerkers

Blog Praktijkvoorbeeld
Gepubliceerd op 13 februari 2024

Door Rosanna de Bie

Wanneer iets je zó inspireert dat je er een blog over wil schrijven, moet het wel bijzonder zijn! Ik bezocht Oodi, de centrale bibliotheek van Helsinki. Deze bibliotheek zet zich compleet in om mensen vooruit te helpen en alles is gratis, voor iedereen. Het enige dat van je terug wordt verwacht, is respect. We kunnen er veel van leren.

Als je bij de bibliotheek werkt, heb je toch al snel de neiging om ook eens bij de buren te kijken. In mijn geval was dat iets verder dan bij de buren, maar juist helemaal in Helsinki, Finland. Ik was in Finland op vakantie en had online al veel gezien over Oodi, de centrale bibliotheek van Helsinki. Een gigantische bibliotheek die de uitspraak ‘open for everyone’ heel letterlijk neemt. Ik kon niet wachten om deze fantastische plek met eigen ogen te bekijken.

Vanaf het eerste moment dat ik binnenkwam, was ik verkocht. De begane grond is een grote open ruimte waar je de ruimte hebt om rustig te zitten, maar ook spelletjes te spelen. Er staan tafels al ingericht met schaakspellen, waar vooral door jongeren veel gebruik van werd gemaakt. Daarnaast is er ook een lunchruimte om even wat te eten.

Inrichting Oodi bibliotheek Finland title=

Ik zou nu kunnen vertellen over de eerste verdieping, maar dat is mijn favoriet, dus je moet nog even wachten. Ik ga jullie eerst meenemen naar de tweede verdieping, wat ook de laatste verdieping is. Deze is ingericht zoals je in eerste instantie verwacht van een bibliotheek. Er staan ontzettend veel kasten met boeken, bordspellen, films en meer. Ze zijn allemaal zo gemaakt dat je eroverheen kunt kijken, waardoor de ruimte heel groots aanvoelt. Er staan boeken in wel 23 talen en zijn logisch ingericht. Elke rij met boeken heeft aan de zijkant een kastje met net ingeleverde boeken en het was meteen te merken dat mensen hier actief in keken. Er zijn veel mogelijkheden om te zitten en te studeren, zowel in groepen als alleen. Er is ook een buitenstuk voor wanneer je in die paar dagen in het jaar dat het lekker weer is, lekker een boekje wil lezen.

De kinderhoek, waar heel logisch geen foto’s gemaakt mogen worden, is groot met veel ruimte voor baby’s, maar ook peuters en kleuters. Er is een voorleeshoek en een aparte ruimte waar bijvoorbeeld workshops aan ouders gegeven kunnen worden. Ook is er een aparte ruimte om kinderen te verschonen. De wc’s zijn uniseks en niemand die hier moeilijk over doet. Alle medewerkers dragen ook keychains met de regenboogvlag erop en er is een grote collectie aan queer boeken.

Er staat overal ook duidelijk aangegeven dat discriminatie en racisme onacceptabel is. Iedereen is welkom. En dat is in alles te merken. Van het feit dat alle gangen breed genoeg zijn om ook mensen in rolstoelen en dergelijke te accommoderen tot het feit dat een bibliotheekpas in Finland gratis is, voor iedereen. En ook alle activiteiten die georganiseerd worden, wat er wel honderden zijn, zijn gratis. Het enige wat van je terugverwacht wordt, is respect.

Inrichting Oodi bibliotheek Finland title=

Ze hebben een gigantische collectie aan bordspellen die je gewoon mag lenen. En dan heb ik het niet alleen over de standaard ganzenborden, maar ook grote, worldbuilding gerichte bordspellen die meer dan 75 euro kosten. Geloof me, dat weet ik heel goed, want ik heb er met een aantal in handen gestaan die al heel lang op mijn verjaardagslijstje staan. Deze bordspellen worden actief gecheckt wanneer ze ingeleverd worden, maar zijn voor iedereen te gebruiken. Ik was hier enorm enthousiast over, want het verhalende aspect van bordspellen wordt steeds populairder, vooral onder de jongeren, dus ik hoop dat deze trend alleen maar des te groter wordt.

Ik heb al erg enthousiast gesproken over deze twee verdiepingen, maar de eerste etage zorgde ervoor dat ik verliefd werd op deze bibliotheek. Deze heeft namelijk maar één functie, en dat is creativiteit. Deze complete verdieping staat in het teken van ontwikkeling. Zoals ik dit in een ongefilterde reactie uitte tegen iemand: dit is porno voor bibliotheekmedewerkers. Het staat vol met 3D-printers, vinyl- en lasersnijders, naaimachines, robots en nog veel meer. Helaas mocht ik van veel plekken hier geen foto’s maken, maar ook dit was weer te begrijpen, aangezien de bibliotheek de creativiteit van de bezoekers wil waarborgen.

Er waren ook speciale game plekken, zowel afgesloten als open. Met fantastische computers, virtual reality, de nieuwste consoles, maar ook, waar ik meteen op af rende, oude consoles, zoals de NES. Er wordt actief geprogrammeerd om iedereen van alle leeftijden de ruimte te bieden om te gamen en nieuwe mensen te ontmoeten. Ook worden er veel creatieve workshops aangeboden, waardoor je zowat elke dag wel iets nieuws kunt leren.

Inrichting Oodi bibliotheek Finland title=

Ik ben verbaasd dat ik niet weggestuurd ben, zo enthousiast liep ik rond op deze verdieping. Je hebt daar zelfs de mogelijkheid om gitaren te lenen! En er was ook een expositieruimte, waar prachtige werken stonden die gemaakt waren door bezoekers. Deze bibliotheek zet zich compleet in om mensen vooruit te helpen, op welke manier dan ook. Ik heb best wel een tijdje rondgelopen in deze bibliotheek en ik zag alleen maar blije en enthousiaste gezichten.

Oodi (staat voor lyrical poem) Library is een bibliotheek waar allen een voorbeeld aan kunnen nemen. Natuurlijk heeft niet elk land en stad de mogelijkheid om een bibliotheek zoals deze op te zetten, maar hoe klein of groot, van elk gedeelte van deze bibliotheek valt wel een les te leren. Ik zou iedereen die een keertje van plan is om naar Finland te gaan zeker aanraden om hier naar binnen te lopen. Ik garandeer je dat je uren later met een grote glimlach weer naar buiten loopt.

Rosanna de Bie2 title=
Rosanna de Bie voor Oodi