Bezoek aan Bibliotheek Antwerpen voor de taalhuiscollectie: wat kunnen wij leren? 

Blog Basisvaardigheden Collectie
Gepubliceerd op 09 december 2025

Door Iris Coster

in samenwerking met Cees Kremer

Begin oktober gingen wij, adviseurs Iris Coster en Cees Kremer, op bezoek bij Els de Pooter en Eline Louis van Bibliotheek Antwerpen om in gesprek te gaan over hun taalhuiscollectie. In deze blog vertellen we over wat ons is opgevallen tijdens het bezoek. 

Het doel van de taalhuiscollectie van Bibliotheek Antwerpen is het helpen bij de inburgering van taalleerders en het ondersteunen van het (taal)netwerk. Om dit te realiseren hebben zij 8 taalpunten in verschillende locaties en 2 speciale taalpunten in gevangenisbibliotheken. Doordat zij zich met name richt op de inburgering en het ondersteunen van het (taal)netwerk is haar collectie alleen gericht op NT2’ers. De communicatie over de collectie wordt ook gedaan in de 10 meest gesproken talen in Antwerpen. Dit is mooi zichtbaar in de bibliotheek, omdat de meertalige collectie in dezelfde ruimte staat als de taalhuiscollectie. Met ruim 30.000 exemplaren is de meertalige collectie zeer uitgebreid. Er zijn zelfs 2 boeken Fries in een wijkvestiging in Antwerpen! Er is natuurlijk wel het dilemma of een kleine collectie van een taal nut heeft.

Taalpunt voor jeugd 6-12 jaar

Naast de taalpunten voor volwassenen zijn er ook taalpunten voor jeugd tussen de 6 en 12 jaar oud. Het doel van deze taalpunten is om de taalverwerving te stimuleren op een speelse manier, maar ook om de thuistaal te vieren. Het is belangrijk dat de kinderen ervaren dat ze erbij horen en hun thuistaal er mag zijn. Om deze reden is er geen apart meubel ingericht, maar staat de anderstalige kindercollectie van ruim 10.000 gewoon bij de rest van de titels.

Aanschaf van de collectie

In tegenstelling tot Nederland kent de bibliotheekbranche in Vlaanderen geen landelijke of provinciale ondersteuningsorganisatie. Elk gemeentebestuur is zelf verantwoordelijk om een (Nederlandstalige) bibliotheek te financieren en te organiseren. Voor elke openbare bibliotheek in Vlaanderen betekent dit dat zij zelf hun contracten af moeten sluiten met leveranciers, zoals (educatieve)uitgeverijen en boekhandels. Dit brengt natuurlijk voor- en nadelen met zich mee. Zo is het makkelijker om met specifieke leveranciers afspraken te maken. In het geval van Bibliotheek Antwerpen is dat bijvoorbeeld met een stripspeciaalzaak waardoor ze een uitgebreide en gevarieerde stripcollectie kunnen neerzetten. Anderzijds werkt de digitale bibliotheek minder goed, zo heb je niet zoals in Nederland een ongelimiteerd aantal gebruikers per online exemplaar.

Wat staat er in de collectie?

Vergelijkbaar met de Nederlandse taalhuizen wordt er gebruik gemaakt van de leesboekjes van Eenvoudig communiceren. Waar wij vanuit Nederland niet snel Vlaamse boeken zullen collectioneren, gebeurt dat andersom wel. Het gaat hierbij wel alleen om de fictie titels en niet om de lesmethodes: hier worden de verschillen te snel te groot.  

Een veel gebruikte leermiddelengids is DocAtlas. Hier staan leermiddelen en boeken om de taalvaardigheid te verbeteren van kleuters, kinderen, jongeren en volwassenen. Zo zijn er selectielijsten voor taalspelletjes op verschillende leeftijden, maar ook een selectielijst voor een meertalige collectie. Bekijk de lijst zelf >

De collectie komt tot z’n recht door de programmering

De collectie is een integraal onderdeel van de activiteiten in (en buiten) de bibliotheek. Vergelijkbaar met de taalhuizen in Nederland zijn er activiteiten zoals conversatietafels, het samen lezen met NT2’ers en begeleiding van taalvrijwilligers waar de taalverwerving centraal staat. Naast deze activiteiten is er een breed scala aan andere activiteiten zoals creatief schrijven, levensverhalen schrijven met gedetineerden samen met een groep in de bibliotheek, auteurslezingen voor NT2’ers, film/theater/muziekvoorstellingen met een nabespreking… de lijst is lang! Duidelijk is dat de link tussen liefde voor literatuur en het leren van de taal meer gemaakt wordt dan in Nederland. Er wordt meer een focus gelegd op de interessegebieden van de deelnemers en minder op het Nederlands leren. 

Aandacht van NT1 doelgroep

Doordat de taalhuiscollectie zich specifiek richt op de NT2 doelgroep, wordt de NT1-doelgroep benaderd via de reguliere programmering. Een voorbeeld hiervan was de programmering rondom Dierendag, waar de lezing in toegankelijke taal werd gedaan in combinatie met de collectie. Net als met de programmering voor de NT2-doelgroep ligt de nadruk op interessegebieden. Vergelijkbaar met de taalpunten voor de jeugd, is er geen apart makkelijk lezen plein, maar staan de titels tussen de vaste collectie.